De perikelen tussen Rusland en Oekraïne bezorgen de Europese en Amerikaanse topambtenaren slapeloze nachten. Maar in welke mate ligt de Europese bevolking wakker van het conflict? Een enquête van de denktank European Council on Foreign Relations (ECFR) peilde naar de mening van burgers uit zeven Europese landen. Daaruit blijkt alvast dat een Pool strijdvaardiger is dan een Fin.

Meerderheid gelooft in Russische invasie

Om een antwoord te vinden op de vraag hoe de Europeaan de crisis tussen Rusland en Oekraïne beleeft, heeft de ECFR een survey rondgestuurd bij 5.529 burgers uit Finland, Duitsland, Polen, Frankrijk, Italië, Roemenië en Zweden.

Het cliché dat Europeanen vrede vanzelfsprekend vinden, is volgens de ECFR achterhaald. In zes van de zeven landen gelooft een meerderheid van de respondenten dat Rusland dit jaar Oekraïne zal binnenvallen. Finland is daarmee de vreemde eend in de bijt, want slechts 44 procent van de Finnen gelooft dat een Russische invasie mogelijk is.

Alle ogen op de NAVO gericht

Wanneer gevraagd wordt wie er in de bres moet springen als het tot een confrontatie tussen Rusland en Oekraïne komt, valt op hoe alle landen voornamelijk naar de NAVO kijken. In alle landen – behalve Duitsland – zijn de respondenten ervan overtuigd dat zowel de NAVO als de EU moeten reageren op een Russische agressie.

Ook bij deze vraag vallen de Finnen op. Terwijl 56 procent van de ondervraagde Finnen gelooft dat de EU moet tussenkomen, en 59 procent vindt dat de NAVO zich in het conflict hoort te mengen, ziet slechts 20 procent een rol weggelegd voor het eigen land.

Daartegenover staat Polen, waar een ruime meerderheid (65 procent) van de ondervraagden van mening is dat hun land Oekraïne moet bijstaan tegenover Rusland. Dat de Polen zich zo strijdvaardig tonen, verwondert niet. De moeilijke relatie tussen beide landen is historisch bepaald.

Maar zelfs in Polen, geloven de respondenten dat het vooral aan de NAVO en de EU is om te interveniëren. “Dit kan erop wijzen dat Oekraïne bijstaan voor de meeste Europeanen gelijkstaat met de verdediging van de Europese veiligheidsorde na de Koude Oorlog. Meer zo dan simpelweg een kant kiezen in het conflict tussen Rusland of Oekraïne”, schrijft de ECFR.

Risico’s niet waard

Hoewel veel Europeanen zich blijkbaar solidair tonen met Oekraïne – althans in NAVO- of EU-verband – gelooft bijna niemand dat een gewapend conflict de gevolgen waard zou zijn. Een conflict brengt namelijk een veelvoud aan ernstige gevolgen met zich mee: economische malaise, hogere energieprijzen, vluchtelingenstromen, cyberaanvallen en zelfs regelrechte militaire dreiging.

Zweden, Polen en Roemenië zijn de enige landen waar het grootste deel van de respondenten wél bereid zijn die gevolgen te dragen. Vooral in Frankrijk en Duitsland gelooft het overgrote deel van de burgers er niet in dat een conflict zulke zware gevolgen waard is.

“De komende weken zullen beproeven of de Europeanen een overgang kunnen maken van een wereld die gevormd wordt door soft power richting een omgeving waar veerkracht domineert. De manier waarop men hiermee zal omgaan, wordt een baanbrekende test voor de toekomst van de Europese veiligheid”, concludeert de ECRF.

(mah)