De ecommerce beleeft hoogdagen, maar dat dreigt ook belangrijke ecologische consequenties te hebben. Dat zegt Julie Müller, redacteur bij de Zwitserse krant Le Temps, naar aanleiding van de toenemende activiteit van het disbributiecentrum van de Duitse online modegroep Zalando in de gemeente Daillens in het Zwitserse kanton Vaud.

Uit berekeningen blijkt volgens Müller dat Zalando in Zwitserland gemiddeld 41.643 pakketten per dag verstuurd. Het bedrijf zou daarbij vorig jaar een uitstoot van 14.288 ton koolstofdioxide hebben veroorzaakt. In Zwitserland sturen inmiddels diverse partijen aan op maatregelen of de invoering van een uitstootheffing.

Vele parameters

“Het is moeilijk om een correcte inschatting van de uitstoot van ecommerce te maken,” erkent Julie Müller. “Er moet immers met een hele reeks parameters – zoals het type transport of de gebruikte brandstof – rekening worden gehouden.

“Volgens de logistieke groep DHL moet per pakket van vijf kilogram rekening gehouden worden met een uitstoot van 0,94 kilogram. Op basis van die cijfers kwam met voor Zalando in Zwitserland vorig jaar aan een uitstoot van 14.288 ton. Dat is evenveel als de totale emissies van het openbaar vervoer in de nabijgelegen stad Lausanne over dezelfde periode.”

“Zalando zegt zich van zijn ecologische impact bewust te zijn, maar geeft tegelijkertijd aan alle mogelijke initiatieven te nemen om dat effect te verminderen,” aldus Le Temps. “Regelmatig zouden evaluaties worden georganiseerd om de belangrijkste bronnen van de emissies te achterhalen.”

“Dat heeft bij het bedrijf naar eigen zeggen al geleid tot een beslissing om met kleinere pakketten te werken, zodat per transport een grotere hoeveelheid verzendingen kan worden meegegeven.” Onder meer de terugnames, die bij Zalando in Zwitserland tot 60 procent van de verzendingen zouden vertegenwoordigen, maken het probleem nog ingewikkelder.

Middenstanders

Zwitserse middenstanders benadrukken dat de ecommerce niet alleen de lokale economie ondermijnt, maar ook een zware druk legt op het leefmilieu. Tegelijkertijd leggen sommige winkeliers ook een gedeelte van de verantwoordelijkheid bij de Zwitserse consument.

“De Zwitsers zijn veruit de grootste klanten van Zalando,” zegt Guillaume Morand, een schoenenhandelaar in Genève. “Zij zijn dus mede verantwoordelijk voor het verdwijnen van de kleinere winkels, het verlies aan beweging in de stadscentra en een ecologische ramp.” Ook Alexandre Peyraud, voorman van de Geneefse milieupartij Vert’libéraux, uit zware kritiek op de grote ecommerce-groepen.

In de sector wordt naar verschillende scenario’s gewezen om het probleem aan te pakken. Onder meer Swissconnect voert aan dat zijn koeriers zich alleen met de fiets, de trein of occasioneel met een taxi verplaatsen. Grote leveringen worden tot op verdeelpunten in de rand van de steden gebracht, waarna het verdere traject met fietskoeriers wordt afgehandeld.

“Milieuconsuent Quantis heeft berekend dat deze strategie ecologisch twintig keer interessanter is dan het autotransport,” benadrukt Julie Müller. Vélocité, een partner van Swissconnect, wijst er wel op dat het soms moeilijk is om lokaal tegen traditionele distributeurs op te tornen.

Compensaties

Vélocité zegt te rekenen op initiatieven van de Zwitserse overheid, die terzake echter van een grote passiviteit wordt beticht. Handelaar Morand, die de ecommerce van oneerlijke concurrentie beschuldigt, zegt daarbij dat van de grote ecommerce-bedrijven minstens een Zwitserse vestiging zou moeten worden geëist, maar vooral stuurt hij aan op een uitstootheffing.

Le Temps merkt daarbij op dat in verscheidene regio’s inmiddels wettelijke initiatieven worden voorbereid. “In het kanton Genève wordt aan een actieplan gewerkt,” zegt Müller. “In Fribourg wordt de creatie van een Zwitsers ecommerce-label gesuggereerd, waardoor aankopen in het buitenland zouden moeten worden ontmoedigd.”

“De Zwitserse consument begint te beseffen dat ecommerce niet louter een ecologische, maar ook een maatschappelijke problematiek vertegenwoordigt,” benadrukt politicus Peyraud daarbij.

De Zwitserse krant merkt echter op dat de logistieke groepen die de online bestellingen vervoeren – zoals DHL of UPS – vele inspanningen doen om een positief imago op te bouwen, waarbij zoveel mogelijk geprobeerd wordt de ecologische impact van de eigen activiteiten te compenseren.

Investeren in duurzame projecten

Dat kan onder meer gebeuren door het zoeken van een tegengewicht met investeringen in duurzame projecten. Tevens wordt geprobeerd bij het vervoer zoveel mogelijk voor duurzame alternatieven, zoals de combinatie van treinvervoer en wegtransport, te kiezen. Tegelijkertijd wordt op het gebruik van hernieuwbare energiebronnen – zoals elektriciteit – overgeschakeld.

Er moet volgens Le Temps echter de vraag worden gesteld of ecommerce zwaarder op de milieu weegt dan de traditionele handel.

Onderzoek van de École Polytechnique Fédérale de Lausanne (EPFL) en het Massachusetts Institute of Technology (MIT) vijf jaar geleden heeft uitgewezen dat de online consument minder vervuiling veroorzaakt dan de klant die fysieke aankopen in de winkel doet.

Onderzoekers aan de Universität St. Gallen voeren echter aan dat het bijzonder moeilijk is een exacte berekening te maken. Volgens hen zorgt elke transactie voor een verschillende impact.