Over minder dan tien maanden, vanaf 30 december 2025, moeten bedrijven die cacao, koffie, rubber, palmolie, vee, hout of soja verwerken of verhandelen aantonen dat hun producten niet afkomstig zijn van ontboste gebieden. De Europese Unie heeft de Deforestation Regulation (EUDR) ingevoerd om ontbossing in wereldwijde toeleveringsketens tegen te gaan. Dit heeft grote gevolgen voor de Belgische cacaosector, die sterk afhankelijk is van grondstoffen uit West-Afrika, met een groot risico op ontbossing. 

Belgische chocolade als nationaal erfgoed  

Voor België, waar chocoladeproductie en -consumptie een belangrijke rol spelen in de economie, is dit een cruciale ontwikkeling. België behoort tot de grootste importeurs en verwerkers van cacaobonen in Europa en staat wereldwijd bekend om zijn hoogwaardige chocolatiers. De EUDR zal dan ook een directe invloed hebben op chocoladeproducenten en retailers in ons land. 

Uitdagingen voor de Belgische cacao-industrie  

Hoewel de intentie van de EUDR duidelijk is – het tegengaan van ontbossing en het verbeteren van duurzaamheid – brengt de regelgeving grote uitdagingen met zich mee voor Belgische bedrijven.

1. Traceerbaarheid en transparantie 
   De cacaoketen is complex, met bonen afkomstig van miljoenen kleine boeren. Vaak worden deze bonen gemengd bij coöperaties en exporteurs, waardoor het moeilijk is om de exacte herkomst van cacao te bepalen. De EUDR vereist echter dat bedrijven bewijs leveren dat hun cacao vrij is van ontbossing, wat een aanzienlijke investering in technologie en data-analyse vereist. 
2. Kosten en naleving 
   De implementatie van EUDR-compliance vergt extra middelen. Chocoladeproducenten en retailers moeten investeren in certificering, controle -systemen en partnerschappen met duurzame leveranciers. Dit kan leiden tot hogere productiekosten, wat uiteindelijk voelbaar kan worden door de consument. 
3. Impact op kleine cacaoboeren 
   Kleine boeren in West-Afrika, die te maken krijgen met prijsschommelingen en economische onzekerheden, moeten nu voldoen aan strengere duurzaamheidsnormen. Zonder ondersteuning van grote afnemers en overheden lopen zij het risico uitgesloten te worden van de Europese markt. Dit benadrukt de noodzaak van eerlijke prijzen en duurzame landbouwpraktijken zoals gemengde landbouw, waarbij cacao wordt gecombineerd met andere gewassen om biodiversiteit te bevorderen en bodemerosie te verminderen. 

Hoe Belgische bedrijven zich kunnen voorbereiden 

Om te voldoen aan de EUDR en tegelijkertijd een duurzame cacaosector te waarborgen, kunnen Belgische bedrijven enkele belangrijke stappen nemen: 

• Investeren in traceerbaarheidstechnologie: Blockchain en satellietmonitoring kunnen helpen bij het documenteren van de herkomst van cacao en naleving van de regelgeving. 
• Samenwerking in de keten: Door nauwer samen te werken met leveranciers en cacaocoöperaties kunnen bedrijven garanties krijgen over de duurzaamheid van hun grondstoffen. 
• Eerlijke handelsvoorwaarden hanteren: Het betalen van een eerlijke prijs aan boeren stimuleert duurzame landbouw en voorkomt verdere ontbossing. 
• Gebruikmaken van EUDR-compliance-oplossingen: Softwareplatforms zoals de osapiens-HUB helpen bij het stroomlijnen van risicoanalyses en due diligence-processen. 

Een duurzame toekomst voor cacao in België 

Hoewel de EUDR uitdagingen met zich meebrengt, biedt het ook kansen om de cacaosector te verduurzamen en consumenten meer zekerheid te geven over de herkomst van hun chocolade. Door proactief te investeren in traceerbaarheid, eerlijke handel en duurzame landbouw, kunnen chocoladebedrijven in de Benelux niet alleen aan de regelgeving voldoen, maar ook bijdragen aan een toekomstbestendige en ethische cacaoketen. 

Babette van der Spoel, Head of Revenue Operations at osapiens Benelux/Stijn Scheepers, Country Director osapiens Benelux, voegt toe: “De komende maanden zullen cruciaal zijn voor de implementatie van de EUDR. Door samen te werken met alle schakels in de keten kan de Benelux een voortrekkersrol spelen in het verduurzamen van de wereldwijde cacao-industrie. Onze recente aanwezigheid op Cacao Amsterdam heeft aangetoond dat de sector steeds meer inzet op holistische en innovatieve oplossingen om de herkomst van cacao transparanter te maken en zo de impact op ontbossing te minimaliseren.”