Walter Isaacson, een van de grootste biografieschrijvers van dit moment, mocht entrepreneur Elon Musk twee jaar lang volgen. Voorafgaand aan het evenement dat Business AM op 25 november in Gent organiseert en waar Isaacson te gast is, konden we hem interviewen over zijn boek, maar vooral over de man die hij erin portretteert: Elon Musk.

Beluister hieronder het volledige interview van host Sofie Sonck met Walter Isaacson:

Stond Elon Musk op uw bucket list? Hoe kwam het idee om hem te volgen in u op?

“Ik heb altijd mensen bewonderd die vernieuwers waren, die disruptief waren. Ik schreef over Steve Jobs, die ons naar de digitale revolutie bracht. En toen wilde ik over iemand schrijven die ons naar de levenswetenschappen, de genbewerkingsrevolutie bracht. Dus schreef ik over Jennifer Doudna. De logische persoon om daarna over te schrijven was Elon Musk, omdat hij ons naar het tijdperk van commerciële ruimtereizen en elektrische voertuigen bracht.”

“Dus we hadden een lang gesprek en ik zei: ‘Ik wil dit boek niet baseren op vijf, tien of vijftien interviews, maar op het naast je zijde staan wanneer ik dat wil gedurende twee jaar.’ En ik zei ook: ‘Je zult geen controle hebben over het boek. Ik zal het je niet van tevoren laten zien.'”

“Hij stemde in met beide voorwaarden. Dus de afgelopen twee jaar heb ik gerapporteerd terwijl ik naast hem stond en heb ik geprobeerd het narratieve verhaal te vertellen, het verhaal van wat hij heeft gedaan.”

U heeft gezegd dat u twee strenge voorwaarden had, dat hij geen zeggenschap had over het boek. Ging dat gemakkelijk?

“In het begin was hij heel gemakkelijk toen ik zei: ‘dit zijn mijn voorwaarden.’ Hij zei gewoon: ‘Oké. uiteraard.’ Maar hij is geen gemakkelijk persoon. Weet je, er waren momenten waarop hij, net als Steve Jobs, heel boos kon worden op mensen. Er waren momenten waarop ik zag dat hij in erg humeurige periodes terechtkwam, maar ook momenten waarop hij inspirerend, grappig en gelukkig was, vooral wanneer hij door de fabrieken liep. Hij vond het geweldig om betrokken te zijn bij het maken van zijn producten.”

Demon-modus

U sprak over zijn karakter, maar hoe wild was de rit voor u? U zei al dat hij stemmingswisselingen had. Mensen zeggen ook dat Musk vijf of zes persoonlijkheden heeft. Is hij een beetje Dr. Jekyll en Mr. Hyde, het romanpersonage met twee persoonlijkheden?

“Hij is zeker Dr. Jekyll en Mr. Hyde, net als zijn vader, en hij kan switchen van heel gelukkig en inspirerend naar heel donker en humeurig. Dat was iets wat me verraste, het feit dat hij deze verschillende persoonlijkheden had.”

“Wanneer mensen vragen of ik hem leuk vond, zeg ik: er waren momenten dat ik hem echt leuk vond en momenten dat ik dat niet vond. Soms komt hij in een donkere, humeurige persoonlijkheid terecht en plaatst hij dingen die niet goed zijn omdat hij in een donkere staat is. Dan plaatst hij complottheorieën of randideeën.”

Sommige mensen zeggen dat zijn demon-modus echt onaantrekkelijk is, maar dat de demon-modus dingen voor elkaar krijgt. Is dat hoe het gebeurt?

“Dat is wat zijn vriendin, Claire Boucher, beter bekend als Grimes, zei. Dat het niet prettig is om bij hem in de buurt te zijn als hij in demon-modus is, maar dat is wanneer hij dingen voor elkaar kan krijgen. Hij wordt gewoon heel gefocust, soms koud en boos. Maar hij zorgt ervoor dat mensen de missie begrijpen en hoe deze moet worden uitgevoerd.”

Is hij anders privé dan als publiek figuur? Was hij anders tegen u?

“Ja, er waren momenten waarop hij gewoon erg stil was en niets zei, en dan begon hij met zachte stem te praten over zijn jeugd of sommige dingen uit zijn verleden. Maar ik denk niet dat mijn aanwezigheid invloed had op hoe hij zich gedroeg.”

“Met andere woorden, hij kon net zo gelukkig of net zo donker zijn wanneer ik in de buurt was dan wanneer ik er niet was, omdat ik het aan mensen vroeg en zij zeiden: ‘Nee, jouw aanwezigheid beïnvloedt niet hoe hij zich gedraagt'”.

Teruggaan naar de kindertijd

U noemde zijn vader al. Zijn moeder, Maye, zei ooit: “Het gevaar voor Elon is dat hij wordt zoals zijn vader.” Is zijn vader de sleutel om te begrijpen hoe Elon Musk nu als volwassene is?

“Er zijn veel sleutels om Musk te begrijpen, maar zoals bij de meeste gedreven mensen, moet je teruggaan naar de kindertijd en zien welke demons and drives bij hem zijn ingeprent als kind. En een van de sterkste was zijn vader, een erg harde en psychologisch misbruikende vader. Volgens Elon, toen hij af en toe in elkaar werd geslagen op de speelplaats omdat hij geen vrienden had en mager was en niet erg goed was in sociale interacties, koos zijn vader soms de kant van de mensen die hem sloegen.”

“Zijn vader vertelde Elon dat hij nutteloos was en dat hij nooit iets zou bereiken. Dus denk ik dat Elon uiteindelijk een deel van de harde persoonlijkheid van zijn vader heeft ontwikkeld. Die mogelijkheid, dit gedrag of deze eigenschap om soms van persoonlijkheid te wisselen.”

Wat was de belangrijkste truc om Elon Musk aan het praten te krijgen?

“Stil blijven. Wanneer hij niet klaar was om te praten, zat ik soms samen met hem. Dan waren we gewoon met z’n tweeën, ik stelde een vraag en hij was niet echt klaar om te antwoorden. Dan werd het stil en bleef ik gewoon stil zitten, soms vijf, soms tien minuten. En uiteindelijk begon hij dan te praten.”

De laatste plaatsen voor de lezing met Walter Isaacson op zaterdag 25 november in Meetdistrict Gent gaan nu de deur uit! Mis dit evenement niet! Alle info vindt u hier.

“Musk houdt ervan om belangrijk te zijn”

Hij runt zes of meer bedrijven. Hoe slaagt één enkele man erin om dit te doen? Is hij een multitasker?

“Hij is niet echt een multitasker, wat zou betekenen dat hij veel dingen tegelijk doet. Wat hij doet is heel scherp focussen op één detail tegelijk, één taak tegelijk. En dus kan hij bijvoorbeeld een uur bezig zijn met de klep van een raketmotor. Daarna kan hij twee uur bezig zijn met volledig zelfrijdende auto’s, en hoe zo’n auto een bocht naar links zou maken op een kruispunt. En dan kan hij twee uur besteden aan een of ander detail met betrekking tot Twitter. Dus gaat hij gewoon van detail naar detail. En hij zei: ‘Als je je focust op de details, zal de rest van je team bij het bedrijf voor de andere details zorgen.'”

We moeten allemaal toegeven dat Elon Musk een van de meest populaire mensen ter wereld is geworden. Niet alleen door zijn rijkdom, maar ook omdat hij Starlink-satellieten en privéruimtereizen controleert. Hij is nu een belangrijk onderdeel van een geopolitiek conflict. Ik ben benieuwd hoe u hem zag omgaan met die macht, en of u denkt dat hij zich wil bewijzen door zijn jeugd of dat hij die macht probeert af te stoten.

“Ik denk dat hij ervan houdt belangrijk te zijn, daarom wilde hij dat het boek werd geschreven. En ik denk persoonlijk dat hij te veel macht heeft, bijvoorbeeld om te beslissen of Starlink door de Oekraïners moet worden gebruikt om de Krim aan te vallen. Dat is waarschijnlijk te veel macht voor een privépersoon.”

“Maar zelfs hij gaf dat toe. Hij zei tegen me: ‘Hoe ben ik in deze oorlog beland? Ik wilde gewoon dat Starlink werd gebruikt zodat mensen Netflix-films konden kijken of videogames konden spelen.’ En dus sprak hij met het Amerikaanse leger en droeg er een deel van zijn macht aan over. Het leger controleert nu een deel van de Starlink-services.”

“Een vraag is: moet hij zoveel macht hebben? Een andere, en daar gaat het boek over, is hoe hij zoveel macht heeft gekregen. Deels was dat omdat hij satellieten bouwde die werkten waar andere bedrijfssatellieten uitvielen toen de Russen probeerden om ze te hacken. En hij kon bijvoorbeeld een laadnetwerk voor auto’s bouwen dat werkte toen het overheidsnetwerk dat niet deed. Hij kon raketten maken die astronauten in een baan om de aarde konden brengen waar NASA, onze eigen overheid en Boeing dat niet konden. Dus het is een vraag hoe hij zoveel macht heeft gekregen. En dan, gezien zijn persoonlijkheid, is het een goede zaak dat hij zoveel macht heeft?”

“Twitter kopen was een slecht idee”

Laten we het over X of Twitter hebben. Was u bij Elon in de kamer toen hij Twitter kocht?

“Ja, ik was bij hem. Musk opende net een enorme fabriek voor Tesla in Texas. Hij had er een in Berlijn geopend en alles ging goed. Hij had een miljoen Tesla’s verkocht. Zijn raketten waren meer dan 30 keer succesvol gelanceerd en geland en konden opnieuw worden gebruikt. Hij is een soort persoon die niet kan genieten van zijn succes. Musk kan niet gewoon achterover leunen en gelukkig zijn.”

“Hij zegt: ‘Ik ben als een videogameverslaafde. Ik moet altijd naar het volgende level van het spel gaan.’ En dus vertelde hij mij en de mensen om hem heen: ‘Ik overweeg Twitter te kopen’. Ik denk dat dit een slecht idee was, omdat hij wel gevoel heeft voor techniek, maar niet voor menselijke emotie.”

Zelfs van tevoren was hij ervan overtuigd dat bijna iedereen die bij Twitter werkte, incompetent was. Waar kwam die overtuiging vandaan?

“Bij Twitter had men twee jaar lang geen nieuwe onderdelen voor het product gemaakt, ze hadden geen volledige videobeelden toegevoegd. Musk bracht tijd door met een paar van zijn collega’s van Tesla die naar de code keken. Hij zat achter een computer en bekeek de code die de ingenieurs bij Twitter hadden geschreven.”

“En hij besloot dat hij meer dan 80 procent van die ingenieurs zou ontslaan. Dat deed hij in de eerste twee of drie weken. Ik dacht dat dit zou betekenen dat Twitter niet zou werken. Het had wat problemen, maar nu werkt het met slechts 20 procent van de werknemers.”

Elon Musk als vader

Dat is de zakenman. Hoe is hij als vader? Hoe vaak heeft u hem zien omgaan met zijn kinderen?

“Hij is heel intens als vader, net zoals hij is met alles wat hij doet. Hij heeft elf kinderen. Een daarvan stierf op jonge leeftijd. Een ander is transgender, is nu zijn dochter en wil niet met hem praten omdat ze erg antikapitalistisch is. Maar de andere kinderen zijn dol op hem en hij neemt ze altijd overal mee naartoe. Dus hij heeft een sterke en intense relatie met de meeste van zijn kinderen.”

Al zijn kinderen hebben speciale namen. Over namen gesproken, ik las in uw boek dat zijn moeder Maye oorspronkelijk van plan was om Elon Nice als voornaam te geven. Dat zou een beetje hilarisch zijn geweest, om hem meneer Nice Musk te noemen.

“Ze wilden hem Nice noemen (op z’n Frans, red.), naar de stad in Frankrijk waar hij was verwekt. Maar in het Engels vormen die vier letters het woord ‘nice’, leuk. En dat zou, zoals je zei, heel grappig zijn geweest.”

Wat moeten we onthouden van deze grillige man, zoals u hem noemt? Ondanks dat hij al deze gebreken heeft en hij soms onvoorspelbaar en wreed kan zijn, is dat wat we nodig hebben om elektrische auto’s, raketten, satellietinternet en al die andere dingen te krijgen?

“Ik denk dat hij herinnerd zal worden voor ruimtereizen, ons binnen brengen in het tijdperk van elektrische voertuigen en het vermogen om dingen zowel in Europa als in de Verenigde Staten te produceren, in plaats van die dingen naar Azië te sturen om ze daar te laten produceren.”

“Ik denk dat hij ook herinnerd zal worden voor Twitter, maar niet op een goede manier. Hij heeft Twitter een beetje meer toxisch gemaakt. Er staan meer giftige opmerkingen op. Ik denk niet dat hij zo goed is in het runnen van Twitter als hij was in ons in de ruimte brengen, het introduceren van elektrische voertuigen en nu het bouwen van robots en kunstmatige intelligentie.”

Musk heeft geen commentaar

Meneer Isaacson, gaat u ooit weer een biografie over een levend persoon schrijven?

“Na het omgaan met iemand, vooral iemand zo intens als Elon Musk, ga ik soms terug in de geschiedenis. Dus misschien ga ik voor mijn volgende boek terug in de geschiedenis. Maar er zijn veel levende mensen die het waard zijn om over te schrijven.”

Houdt u nog steeds contact met elkaar? Stuurt u nog berichten naar elkaar?

“Niet echt. We zijn geen vrienden. Sinds het boek uitkwam, zie ik hem af en toe. Wanneer ik ben op dezelfde plek als hij is, dan praten we. Hij heeft geen commentaar gegeven op het boek en dat is prima, want zoals ik aan het begin van ons werk aan het boek zei, heeft hij er geen controle over. En dus lacht hij gewoon en zegt hij: ‘Ik heb het niet gelezen omdat je me zei het niet te lezen.’ Misschien heeft hij het wel gelezen, maar hij grapt erover en zegt van niet.”

Meneer Isaacson, mag ik u hartelijk bedanken om tijd voor ons vrij te maken. En ik wens u het allerbeste. Ik weet dat u naar België komt. Heeft u een speciale relatie met België?

“Ik hou van België, ik ben er vaak geweest en mijn vrouw en ik kijken ernaar uit om zowel in Brugge als in Brussel te zijn. Toen ik journalist was, heb ik natuurlijk tijd doorgebracht in Brussel, en Brugge is een van die magische steden. Ik kom uit New Orleans, een oude stad, en ik hou van mooie steden.”

“Zowel Brugge als natuurlijk de levendigheid en opwinding die je in Brussel vindt, spreken zowel mij als mijn vrouw aan. Ook Gent is een van die oude magische steden. We gaan geweldige evenementen hebben in Gent en Brussel.”

Het evenement in Meetdistrict Gent wordt georganiseerd door Business AM in samenwerking met Spectrum. Walter Isaacson zal o.a. zijn nieuwste boek presenteren, waarin hij het fascinerende en controversiële verhaal van Elon Musk vertelt. Dit doet hij in een vraaggesprek met Wouter Verschelden. Aansluitend volgt een signeersessie. (ddw)

Alle info en de laatste tickets zijn hier te vinden!