De onvermijdelijke verlenging voor de informateurs is een feit: ze focussen nu als ‘verduidelijkers’ op de paars-gele formule.

In het nieuws: De twee informateurs, Georges-Louis Bouchez (MR) en Joachim Coens (CD&V) hun opdracht is verlengd, meteen mogen ze aan de slag tot 28 januari.

De details: De MR en CD&V blijven dus zo aan zet:

• Op 20 januari, volgende week maandag dus, brengen ze een nieuw tussentijds verslag uit bij de koning.
• Twee dagen voor de klassieke nieuwjaarsreceptie op het Paleis, wanneer de koning ‘de gestelde lichamen’ ontvangt, loopt hun opdracht dan af.
• De opdracht is wat uitgebreid, de twee krijgen eigenlijk een promotie: ze moeten ‘verder verduidelijken’. Niet langer informateurs maar ‘verduidelijkers‘ of ‘clarificateurs’.

Tussen de regels: Wat weten we ondertussen over die opdracht?

• Om te beginnen bleven de twee erg lang binnen bij de koning. Die houdt het traditioneel kort, maar deze keer was het bijna twee uur, wat echt uitzonderlijk is.
• Bouchez zat heel sterk met het Vivaldi-scenario in z’n hoofd, had ook de Franstalige publieke opinie in die zin voorbereid. Maar dat mislukte omdat CD&V niet mee wilde, maar ook sp.a niet. En omdat N-VA er niet zomaar afgereden raakte.
• Het was dus ook een stukje psychologie: de MR-voorzitter moet met opgeheven hoofd nu iets anders gaan proberen.
• Het is geen geheim dat het Paleis altijd heeft gehoopt op de meest stabiele coalitie voor het land: met N-VA erin, en meerderheden aan beide kanten van de taalgrens.
• Bronnen bevestigen dat het daarover ging, en dat Bouchez stevig in dialoog ging met de vorst.
• Uiteindelijk verlieten beiden het Koninklijk Paleis met één duidelijke opdracht: N-VA en PS proberen bijeen te brengen met als doel een paars-gele coalitie (of een afgeleide daarvan) op te starten.
• ‘Het zal snel gaan’, zo is te horen. De twee willen volop doorduwen en meteen zowel de N-VA als PS onder druk zetten om kaarten op tafel te gooien.

De grote vraag? Waarom zou de PS overstag gaan? Want zij zijn het cruciale puzzelstukje in heel de formule van een regering met N-VA.

• De PS heeft het over ‘theater‘, en toont zich allerminst enthousiast over een nieuwe poging met de N-VA. Verder willen ze bijzonder weinig commentaar kwijt in deze fase.
• Er is geen ‘immense druk’ om akkoord te gaan met een regering samen met N-VA, integendeel. Nochtans is het altijd de overtuiging van Bart De Wever (N-VA) en co geweest dat het enkel met de PS kan ‘als er geen paars-groen alternatief meer is’, als ‘de stank van paars-groen niet meer in de gang hangt’.
• Vivaldi, een vorm van paars-groen, is voor een zoveelste keer mislukt. Twee partijen wilden niet mee: CD&V en sp.a.
• Binnen CD&V zijn er op dit moment een paar heel felle stemmen om ‘nooit‘ paars-groen te gaan doen. Het is duidelijk dat de partij, ook door de consequente houding van de kopstukken intern, die de laatste maanden ook intern nooit voor paars-groen hebben gepleit, de deur niet snel zal openzetten naar Vivaldi.
• Eén keer, in november, waarschuwde Hilde Crevits (CD&V) op het partijbureau voor het gevaar ‘eruit te vallen’, maar toen zette ze nadien alle zeilen bij om te corrigeren dat dat een pleidooi voor paars-groen of een ‘regenboog’-coalitie zou zijn geweest.
• Sp.a heeft een objectief belang bij een constructie waarin ze mathematisch ‘nodig‘ zijn, dat zeggen ze al maanden. In Vivaldi is dat niet het geval.
• Bovendien hadden ze grote inhoudelijke vragen bij de nota, en de methode die Bouchez hanteerde bij de Vlaamse socialisten. Die hadden ze overigens ook elders, andere voorzitters maakten ook bedenkingen intern, maar gingen niet in tegen Bouchez zoals Rousseau deed.
• Persoonlijke fricties, als zou Rousseau een half uur moeten wachten hebben op Bouchez voor een vergaderingen en daarom zich ‘gekwetst voelen in z’n ego’, zijn daarbij absolute randfenomenen die geen rol spelen in een professionele onderhandeling. Foute informatie verspreiden over elkaars standpunt, was wel een reëel frictiepunt.

Om rekening mee te houden? Aan Franstalige kant is het afwachten of er iemand wil bewegen. Een coalitie vormen met N-VA gaat niet als die geen enkele partner hebben.

• De klassiekers kwamen boven op de nieuwjaarsreceptie van Ecolo, die nog eens duidelijk maakten dat het voor hen ‘nooit met N-VA‘ zal zijn. En elke oefening in die richting is ’tijdverlies’.
• Logisch: de groenen vallen er radicaal uit in paars-geel. Dat ze, met de nota van Bouchez en Coens die geen enkel deftig klimaatelement bevatte, toch bleven zitten, zegt veel over hoe klaar ze zijn om in de regering te gaan.
• De enige die objectief een ‘voordeel’ heeft met N-VA, als dat een rechtsere regering zou opleveren, is de MR. Maar gaat Bouchez nu plots zijn geweer van schouder veranderen? Dat is meteen de cruciale vraag die in de komende twee weken zal gelden.
• Bouchez confronteerde PS-voorzitter Paul Magnette vrij vroeg in deze informatieronde met de vraag ‘sans ou avec le N-VA?‘. Vreemd was dat N-VA erbij zat, tijdens dat gesprek, terwijl de MR- en PS-voorzitter in derde persoon ruzie aan het maken waren over De Wever. Komt dat soort discussies nu terug op tafel?
• In elk geval zal Bouchez, die toch op de blaren moet zitten nadat z’n Vivaldi-offensief mislukte, toch even ‘loyaal‘ aan de nieuwe opdracht moeten gaan proberen op de PS in te beuken.

Waarom dit van tel is: Het pessimisme maakt zich wat meester van de Wetstraat. Zeker bij de Wetstraatwatchers. Die lijken geen cent te geven om de kansen van deze ‘verduidelijkers’:

• Jan Segers van Het Laatste Nieuws was wel bijzonder donker op Radio 1 vanmorgen. ‘Tegen beter weten in’, is ook de titel van z’n standpunt. Hij ziet geen enkele sprankel hoop dat PS en N-VA nog samen komen.
• Rik Van Cauwelaert van De Tijd, was gisteren in De Afspraak nog scherper. Hij sprak van ‘nieuwe verkiezingen in maart’ als quasi enige oplossing.
• Een aantal toppolitici waren zeker over die laatste uitspraak toch wat verbaasd: wie heeft in godsnaam voordeel, laat staan zin bij zo’n beslissing, behalve dan Vlaams Belang? Voor wat pleit men dan, een golf van bijkomend populisme? Bovendien: een nieuwe verkiezing vereist een meerderheid in de Kamer, om het parlement te ontbinden.
• Feit is dat de Franstalige pers daartegenover nu al dagen met grote verbazing vaststelt dat Vivaldi blijkbaar niet lukt, hun kader ligt al even vast, en daarin is geen enkele plaats voor N-VA.

Belangrijk om te weten: de rol van Open VLD blijft interessant.

• Op het nieuwjaarsfeestje van de MR doken plots zowel Gwendolyn Rutten (Open VLD) als Alexander De Croo (Open VLD) op. Dat was niet toevallig.
• ‘Het toont dat beiden zich stevig achter de as met de MR zetten en dat beiden klaar waren om Vivaldi te steunen’, zo was de spin van de MR.
• Dat wordt binnen Open VLD toch als meer dan onzin afgedaan: De Croo was er net om duidelijk te maken dat de Vlaamse liberalen niet alleen nog hun voorzitter hebben.
• Op het partijbureau gisteren was het vooral gelatenheid: alweer was een poging tot paars-groen mislukt, en wordt het duidelijker dat terwijl het voorzitterschap van Rutten op z’n einde loopt, er niet meteen een nieuwe regering zal zijn.
• Ondertussen loopt Egbert Lachaert (Open VLD) zich warm. Het gonst van de geruchten, dat hij met een goed voorbereide kandidatuur komt, en een sterk uitgebouwde groep rond hem zal presenteren.
• Als ook Alexander De Croo (Open VLD) zich achter hem schaart, met het vol gewicht van diens populariteit, gaat Bart Tommelein (Open VLD) het lastig krijgen.
• Zeker het optreden van Tommelein vrijdag op De Afspraak bij Ivan De Vadder werd door een aantal liberalen niet gesmaakt: ‘Te flets, niet goed voorbereid’, zo is te horen.
• Het dreigt de positie van Open VLD wel te keren: met een Lachaert in campagne-modus wordt de kracht van de fractieleider om paars-groen of Vivaldi tegen te houden nog groter.

The big picture? Er zijn nu twee weken om opnieuw te proberen wat niet mogelijk was: PS en N-VA samen brengen. Maar de afgelopen dagen veranderde er toch één en ander: bij de sp.a ontstonden openingen naar N-VA en tegelijk hield CD&V het been stijf, en maakte N-VA duidelijk dat ze deze keer toch wel willen praten. Dat levert mogelijk toch iets op, de komende dagen moet dat al enigszins duidelijk worden.

En wat in het N-VA-kamp? Ondertussen blijft het bij N-VA behoorlijk stil. Daar leunen ze achteruit en zien wat komen gaat. Opvallend was wel dat Theo Francken (N-VA) gisteren op Radio 1 bijzonder diplomatisch bleef: geen grote uitvallen naar deze of gene. Francken geldt binnen N-VA als een ‘participationist’. Dat is de interne speak voor iemand die ‘er in’ wil. Grootste tegenstander van zo’n deelname zou overigens, als we interne bronnen moeten geloven, Jan Jambon (N-VA) zijn. ‘Theo is een staatsman, één en al verantwoordelijkheidszin’, klonk het met een knipoog binnen N-VA. Feit is ook dat De Wever en co wel weten dat het nu menens wordt: ze gaan andermaal een paar sessies met de PS en mogelijk een Bouchez on fire tegemoet.