De federale regering heeft vrijdag ook officieel een akkoord gevonden om dit jaar nog 3,9 miljard euro extra te besteden aan defensie. Daarmee haalt ons land eindelijk de al lang gevraagde NAVO-norm van 2 procent. Hoe alles op lange termijn betaald moet worden, is nog niet helemaal duidelijk, maar er is wel beslist waar het geld op korte termijn vandaan moet komen.

Key Takeways

• De regering-De Wever bereikte een akkoord over 3,9 miljard euro voor defensie dit jaar.
• Voor de kleine helft van dat bedrag is een concreet plan waar het geld vandaan zal komen.
• Iets meer dan 2 miljard euro wordt geleend bij de Europese Unie, een beslissing die kritiek krijgt van de oppositie.

De federale regering bereikte vrijdag een Paasakkoord. Het ging om het omzetten van hervormingen uit het regeerakkoord naar concrete maatregelen. Daarnaast keurde de regering ook officieel het plan goed om 3,9 miljard euro extra te besteden aan defensie dit jaar.

Daarmee bereikt België nog dit jaar de NAVO-norm. Die stelt dat de defensie-uitgaven van lidstaten 2 procent van het bruto binnenlands product (bbp) moeten bedragen. Volgens het regeerakkoord ging België die doelstelling pas in 2029 halen, maar de geopolitieke situatie maakt dat ineens dringender.

Financiering

“Deze regering investeert 21,3 miljard euro extra in defensie, waarvan 16,8 miljard nu via dit Paasakkoord. Het is een gigantische stap voorwaarts in de heropbouw van onze strijdkrachten”, zegt minister van Defensie Theo Francken (N-VA) daarover.

Er is voorlopig nog niet duidelijk op welke manier die uitgaven blijvend gefinancierd zullen worden. Verschillende media konden wel hun handen leggen op het plan om dit jaar 3,9 miljard euro extra vrij te maken.

Defensiefonds

1,2 miljard euro zal gehaald worden bij Euroclear. Dat is een bedrijf dat Russische bevroren tegoeden blokkeert. België gaat belastingen heffen op de winst die op dat geld wordt gemaakt. Tot en met 2029 zal er jaarlijks een gelijkaardig bedrag gestort worden in een Defensiefonds dat minister van Financiën Jan Jambon (N-VA) zal oprichten.

500 miljoen euro zal komen van staatsbank Belfius, die eenmalig een dividend zal uitkeren op vraag van de regering. 125 miljoen wordt dan weer gehaald bij uitgaven die sowieso al gepland stonden, maar waar de federale regering nu de noemer ‘defensie’ zal op plakken. Op die manier kunnen die ook meegeteld worden voor het halen van de NAVO-norm.

Lening bij Europa

Daarna blijft er dus nog iets meer dan 2 miljard euro over. Dat bedrag zal België lenen bij Europa. De EU heeft daarvoor geld voorzien dat goedkoop geleend kan worden. Dat geld mag vervolgens uit buiten de begroting gehouden worden, zodat België niet in de problemen komt bij Europa. De Belgische staatsschuld is namelijk al te hoog voor de Europese Commissie.

Toch laat de regering-De Wever zo de staatsschuld, ondanks alle voornemens, verder oplopen. Fractievoorzitter Axel Ronse (N-VA) moest zich daar dan ook voor verdedigen in de Kamer. “Er wordt nu gedeeltelijk 2 miljard extra schuld gemaakt. Als we onze begroting tegelijk gezond willen maken en willen investeren in defensie, dat betekent dat we nu die 2 miljard erbij pakken. En dat is een prijs die we graag betalen, om de veiligheid en de geopolitieke reputatie van ons land hoog te houden. Er is geen alternatief”, zei hij als reactie op kritiek van de oppositie.

Uiteindelijk moet er wel oplossing gezocht worden om dat geleend geld de komende jaren terug te betalen en extra investeringen in defensie structureel te kunnen blijven financieren. Daarbij duikt het Defensiefonds van minister Jambon opnieuw op. Bedoeling is om daar dividenden van overheidsbedrijven in te steken. Daarnaast wordt er nog steeds gedacht aan het verkopen van aandelen die België heeft bij BNP Paribas Fortis.

Waar gaat het geld naartoe?

Waaraan die 3,9 miljard euro extra besteed zal worden, is nog niet beslist. Daarover gaat minister Francken tegen 1 juli een plan samenstellen dat dan gepresenteerd zal worden.

“De focus ligt daarbij op het realiseren van NAVO-capaciteitsdoelstellingen en de lessen die getrokken moeten worden uit de oorlog in Oekraïne. Deze investeringen moeten daarnaast ook bijdragen aan onze Europese en Belgische economie en zorgen voor jobs, O&O en technologische innovaties”, klinkt het bij Francken.

Wil je toegang tot alle artikelen, geniet tijdelijk van onze promo en abonneer je hier!