Key takeaways

• Oekraïnes lidmaatschap van de Europese Unie zou het veiligheidskader aanzienlijk versterken.
• Oekraïnes weg naar EU-lidmaatschap blijft complex en stuit op verzet van sommige lidstaten.
• Frustratie over het trage tempo van het toetredingsproces heeft geleid tot discussies over het hervormen van de unanimiteitsregel die geldt voor de toelating van nieuwe leden.

Ursula von der Leyen, voorzitter van de Europese Commissie, bevestigde haar standpunt dat het Oekraïense EU-lidmaatschap een cruciaal element vormt van het toekomstige Europese veiligheidskader. Na besprekingen met Europese leiders over de lopende vredesbesprekingen benadrukte von der Leyen dat het EU-lidmaatschap een belangrijke veiligheidsgarantie voor Oekraïne zou zijn.

Ze wees op de voordelen van het EU-lidmaatschap, niet alleen voor het toetredende land, maar voor de Unie als geheel, en verwees daarbij naar eerdere uitbreidingen als bewijs van de collectieve groei van Europa.

Unanieme goedkeuring

De verklaring van von der Leyen komt na een week van intensieve diplomatieke inspanningen tussen Amerikaanse, Oekraïense en Europese functionarissen om tot een vredesakkoord te komen. Terwijl de Oekraïense president Volodymyr Zelensky heeft aangekondigd dat de veiligheidsgaranties met de Amerikaanse president Donald Trump bijna rond zijn, blijft het Oekraïense EU-lidmaatschap een ingewikkelde kwestie.

Het EU-lidmaatschap vereist de unanieme goedkeuring van alle 27 lidstaten. De Commissie staat voor de uitdaging een evenwicht te vinden tussen een op verdiensten gebaseerd proces voor alle kandidaat-lidstaten en de erkenning van de uitzonderlijke omstandigheden rond de vredesonderhandelingen in Oekraïne.

De Hongaarse premier Viktor Orbán verzette zich tegen de toetreding van Oekraïne, omdat het land niet aan de nodige criteria voldeed, en stelde een nauwer partnerschap voor als alternatief. Zijn veto verhinderde dat er dit jaar enige vooruitgang werd geboekt in de toetredingsonderhandelingen met Oekraïne.

Hervormen van unanimiteitsregel

De Commissie houdt vol dat Oekraïne technisch klaar is voor de volgende fase van het proces. Groeiende frustratie over het trage tempo van het proces heeft een debat op gang gebracht over het hervormen van de unanimiteitsregel voor toetreding, maar de wetsvoorstellen zijn nog niet verder gekomen.

Na een vergadering van de Groep van Berlijn op dinsdag kondigde waarnemend minister-president van Nederland Dick Schoof aan dat de “Coalition of the Willing”, een groep landen die Oekraïne steunen onder leiding van Frankrijk, het Verenigd Koninkrijk en andere Europese veiligheidsactoren, zal worden bijeengeroepen.

Vredesbesprekingen stagneren

Ondertussen zijn de vredesbesprekingen tussen Rusland en Oekraïne vertraagd door de Russische bewering dat Oekraïne een van de woningen van president Vladimir Poetin zou hebben aangevallen. Oekraïne ontkent die beschuldiging krachtig en noemt het een verzinsel om de vredesinspanningen te belemmeren.

Hoewel de Amerikaanse president Donald Trump zijn bezorgdheid heeft geuit over de vermeende aanval, erkende hij dat beide partijen tot een overeenkomst moeten komen in het belang van de vrede. De kwestie van mogelijke territoriale concessies door Oekraïne blijft onopgelost en vormt een aanzienlijk obstakel voor de onderhandelingen. (jv)

Volg Business AM ook op Google Nieuws

Wil je toegang tot alle artikelen, geniet tijdelijk van onze promo en abonneer je hier!