Ondanks dat de Vlaamse onderhandelaars de hele nacht lang vergaderden, is er bij het ochtendgloren nog geen regeerakkoord uit de bus gekomen. Nog een stuk of 10 knelpunten blijven over.

Key takeaways

• De Vlaamse onderhandelaars gaan uiteen zonder akkoord, maar de hoop om vrijdag mét een akkoord te komen is er nog.
• De knelpunten gaan onder meer over de afschaffing van de provincieraden en de herinvoering van de opkomstplicht. Ook een verbod op het dragen van religieuze symbolen voor ambtenaren blijft liggen.
• De onderhandelaars kwamen wel met akkoorden over stikstof en onderwijs.

In het nieuws: De nacht brengt geen soelaas voor de Vlaamse onderhandelaars die om 5 uur donderdagochtend buiten kwamen zonder akkoord.

• Bij buitenkomst stond Vlaams formateur Vlaams formateur Matthias Diependaele (N-VA) de pers te woord: “We hebben al heel wat knelpunten weggewerkt, maar er zijn er nog een paar blijven liggen“. “Het zijn moeilijke knelpunten, dat ga ik niet ontkennen, maar er wordt constructief en positief verder gewerkt”.
• “Het is de bedoeling om zo snel mogelijk een akkoord te hebben”, aldus Diependaele. “Voor mijn part kan dat morgen (vrijdag, red.). Lukt het morgen niet, dan is het overmorgen. Maar zo snel als mogelijk”. De deadline om nog een septemberverklaring af te leggen, 30 september dus, kan volgens Diependaele “altijd opgeschoven worden, maar ik denk niet dat dit de bedoeling is”.
• Ook Vooruit-voorzitter Conner Rousseau werd door de pers bevraagd bij buitenkomst. Hij schudde de vragen van zich af: “We hebben al heel veel knelpunten opgelost, we hebben nog een bakje te gaan. Maar het is vijf uur ’s ochtends, en het is verstandiger om morgen volle gas door te doen, met een frissere kop”.
• “Zeg nooit dat er morgen zeker een akkoord is, maar ik denk wel dat we morgen gaan landen, ja. Allez, ‘morgen’, straks gaan landen”, zo haalde Rousseau het vroege uur aan. Hij had het over “nog véél knelpunten” die er liggen, maar ging “inhoudelijk niets zeggen”.
• De sfeer aan de onderhandelingstafel leek echter uitermate constructief te zijn. Donderdag was te horen dat er geen nachtelijke vergaderingen zouden komen als er nog te veel knelpunten waren. Die kwamen er dus toch, maar ondanks extra aangerukte hamburgers lukte het niet om tot het einde door te gaan.

Toch nog een hoop knelpunten

De details: Enkele van de knelpunten lekten toch uit.

• De afschaffing van de provincieraden tegen 2030 blijft op tafel liggen. N-VA had dit in de onderhandelingsnota opgenomen. Ook Vooruit is voorstander, cd&v blijft tegen.
• Vooruit wil dan weer dat de opkomstplicht bij de lokale verkiezingen opnieuw wordt ingevoerd. Voor het eerst is er geen verplichting om naar de stembus te gaan op 13 oktober. N-VA en cd&v zouden graag eerst kijken wat deze afschaffing geeft.
• Cd&v blijft ook tegen een afslanking van het Vlaams Parlement. N-VA en Vooruit willen het parlement terugbrengen van 124 naar 100 leden. Bij cd&v klinkt de vrees dat kleinere gemeenten dan minder hun stem kunnen laten horen.
• Ook over een verbod op het dragen van religieuze symbolen voor ambtenaren in zichtbare functies is nog geen akkoord gevonden. N-VA dringt daar op aan. Vooruit ziet liever geen hoofddoekenverbod achter loketten of voor de klas.
• Daarnaast is Vooruit voorstander van het invoeren van praktijktesten om discriminatie op de huur- en arbeidsmarkt tegen te gaan. N-VA heeft zich daar al vaak tegen verzet.

Stikstof van de baan

Gevolgd: Hierover werd afgelopen nacht wél een akkoord bereikt.

• De renovatieplicht wordt afgezwakt. Daarbij blijft de huidige regel bestaan: wie een woning koopt, moet ervoor zorgen dat die binnen vijf jaar voldoet aan de normen voor EPC-label D. Wat er niet komt, is de verplichting om je huis op termijn verder te renoveren naar hogere normen.
• Cd&v haalt zijn gram over stikstof. Vanaf 2031 zullen de normen bepaald worden door de werkelijke stikstofuitstoot van landbouwbedrijven en niet langer door de hoeveelheid neerslag van dat stikstof in natuurgebieden.
• De landbouwers krijgen ook een verlengde garantie dat de overheid en natuurorganisaties niet zomaar landbouwgebieden mogen opkopen om er natuurgebied van te maken.
• Net zoals in Wallonië zou er een gsm-verbod komen in het lager onderwijs, het secundair onderwijs zou het op een aanbeveling houden om strenger op te treden, weet De Standaard. De toekomstige Vlaamse regering zal onderzoeken wat de invloed van smartphonegebruik is op het (mentaal) welzijn van jongeren.