De Vlaamse onderhandelaars van N-VA, Vooruit en cd&v zijn er uiteindelijk uitgeraakt. Er is een Vlaams regeerakkoord. De drie partijen onderhandelden tot diep in de nacht, maar Vlaams formateur Matthias Diependaele (N-VA) kon omstreeks 5 uur naar buiten komen met de woorden “We hebben een akkoord bereikt”.

Key takeaways

• N-VA, Vooruit en Vlaams Belang bereiken een Vlaams regeerakkoord. Elke partij is tevreden over wat er binnengehaald is. Het akkoord moet nu aan de achterban worden voorgelegd.
• Over de knelpunten is nog lang onderhandeld, maar wat die opgeleverd hebben is nog niet bekend.
• De onderhandelaars komen zaterdag nogmaals samen voor het verdelen van de ministersposten.

In het nieuws: Er ligt een Vlaams regeerakkoord, de opluchting en ontlading is enorm.

• “We hebben een akkoord bereikt over het Vlaams regeerakkoord voor de komende 5 jaar”, vertelt Diependaele aan de wachtende pers. “We hebben er hard aan gewerkt. De laatste loodjes wegen altijd het zwaarst, maar we hebben er altijd aan doorgewerkt en we zijn erdoor geraakt. Dus dat lijkt me het enige wat dat uiteindelijk echt telt”. Diependaele klinkt opgelucht: “Hier staat vooral een vermoeid man. Maar toch wel tevreden dat we het mooi afgerond hebben”.
• Het was lang wachten op een deur die opensprong op het hoofdkwartier van de Vlaams minister-president. Er moesten nog een aantal zeer lastige knopen worden doorgehakt, bleek vrijdag. Nadat eerst de partijvoorzitters Bart De Wever (N-VA), Conner Rousseau (Vooruit) en Sammy Mahdi (cd&v) een soort voorgesprekken hielden, konden daarna de onderhandelingen met grotere teams verder gezet worden. Maar niemand had gedacht dat het zo lang zou duren.
• Wat uiteindelijk de oplossingen van de verschillende knelpunten zijn, wil Diependaele nog niet kwijt. De verschillende partijen houden nu eerst partijcongressen om het akkoord te laten goedkeuren door de achterban. “Ik denk dat het maar logisch is dat zij het eerste resultaat te zien krijgen en zich daarover uitspreken. Het zal pas daarna zijn dat we naar het parlement kunnen trekken, waar we de parlementsleden gaan inlichten en waar we meer toelichting kunnen geven over de inhoud”, haalt Diependaele aan tegenover VRT NWS.
  • De zaken die nog op tafel lagen, waren gekend. Wat er beslist is over de afschaffing van de provincieraden, het verbod op het dragen van religieuze symbolen voor ambtenaren en praktijktesten op de huur- en arbeidsmarkt volgt dus later.

“Fier op het resultaat”

Genoteerd: Ook bij de andere partijen primeert de opluchting.

• Mahdi reageerde via een post op Facebook: “We kunnen blij zijn met het akkoord. We zorgen voor respect voor élke Vlaming, waar je ook woont, wat je beroep ook is”. Het was een lastige landing, omschrijft hij: “Soms moet je door ruw water om een haven te bereiken die het aanleggen waard is. Vandaag hebben we die haven bereikt”.
• “Na vele uren onderhandelen, hebben we eindelijk een inhoudelijk akkoord bereikt voor een betere en socialere Vlaamse regering”, laat Rousseau weten op Instagram. “Ik ben alleszins, als voorzitter van Vooruit, fier op het resultaat”, klinkt het. Rousseau geeft aan nog geen uitspraken te doen over wat er in het akkoord staat: dat doet hij op het ledencongres. Pas daarna zal hij meedelen wie voor Vooruit minister in de nieuwe Vlaamse regering wordt.
• “Er is gezocht naar een manier om die verschillende partijen naar elkaar te laten toegroeien op een creatieve manier”, omschrijft Diependaele. “En ik denk dat we daar goed in geslaagd zijn ook”.

Wat is er wél al duidelijk in het Vlaams regeerakkoord?

De inhoud: ‘Samen werken aan een warm en welvarend Vlaanderen’ is de titel van het regeerakkoord.

• VRT NWS kon alvast de eerste zinnen van het Vlaams regeerakkoord lezen. Die luiden: “Van Vlaanderen een nog betere plek maken om te wonen, te werken en te leven: dat is de komende 5 jaar de ambitie van deze nieuwe regeringsploeg. Ons doel: een warm en welvarend Vlaanderen waarin iedereen de kans krijgt om te groeien en zijn of haar dromen waar te maken”.
• In totaal telt het document 203 pagina’s. De afgelopen dagen lekte al heel wat uit over de inhoud.
  • Er kwam een begrotingsakkoord met daarin duurdere dienstencheques, het verdwijnen van de jobbonus en een snelle uitdoving van de doelgroepvermindering.
  • Er zullen minder registratierechten moeten worden betaald bij de aankoop van een eerste huis. Ook de erfenisbelasting zal omlaag gaan.
  • Er komen meer investeringen in welzijn en in het onderwijs. Het beroep van leerkracht moet aantrekkelijker worden en beginnende leerkrachten krijgen opleidingsmomenten. Tegelijk komen er strengere regels voor ouders: zij kunnen gestraft worden als ze hun kinderen leermogelijkheden ontzeggen of zelf geen Nederlands willen leren.
  • Ook de landbouwers kunnen tevreden zijn: de stikstofregeling wordt aangepast vanaf 2031 en landbouwgrond mag niet zomaar omgezet worden in natuurgebied.

Wie wordt minister?

Om te volgen: Nu kan het gepuzzel om de ministerposten beginnen.

• Zaterdagmiddag komen de onderhandelaars nogmaals bijeen. Dan moet verdeeld worden wie welke bevoegdheid krijgt in de Vlaamse regering. N-VA en Vooruit azen allebei op onderwijs.
• Zowel Caroline Gennez bij Vooruit als Zuhal Demir bij N-VA worden genoemd als toekomstig minister van Onderwijs. Als N-VA als eerste mag kiezen en Onderwijs neemt, dan zal Vooruit vermoedelijk Welzijn krijgen.
• Verder lijken Annick De Ridder (N-VA), Hilde Crevits (cd&v) en Jo Brouns (cd&v) al zeker van een ministerspost. Bij Vooruit blijft Melissa Depraetere in beeld. De toekomst van Ben Weyts (N-VA) is wat onzeker. Mogelijk neemt hij de plaats in van Liesbeth Homans (N-VA) als Vlaams Parlementsvoorzitter.