Leegloop op het kabinet van Begroting, nu in handen van Alexia Bertrand (Open Vld). In de nasleep van het ontslag van Eva De Bleeker (Open Vld) namen vier experten, de top van het kabinet, ontslag uit protest met de gang van zaken. Zij stapten allen op na diepe onvrede over de gang van zaken over de begroting, en met name de rol van premier Alexander De Croo (Open Vld). “Wij hadden een oprechte bekommernis over de toekomst van dit land, wij hebben die meermaals op tafel gelegd, maar werden genegeerd, in deze regering. De hele discussie over de btw-verlaging was de druppel”, zo is te horen bij voormalige sleutelfiguren op het kabinet, waar deze nieuwsbrief mee sprak. “De verkeerde moest gaan”, klinkt het heel fel. On the record willen ze niet veel kwijt, maar één van hen, macro-econoom Kris Van Cauter haalde fors uit naar het kabinet De Croo dit weekend: “De premier heeft de eerste versie van de begroting, die aan het Parlement werd bezorgd, zelf goedgekeurd”, zo stelt hij, waarbij hij schermt met Whatsapp-berichten, waarin een akkoord van de Zestien kwam. Andere sleutelfiguren bevestigen: “Hij gaf groen licht.” Op de Zestien ontkennen ze dat. Vanuit oppositie eist Sander Loones (N-VA) nu inzage in de communicatie tussen de kabinetten, om klaarheid te krijgen.

In het nieuws: Vier topmensen die opstappen bij het kabinet Begroting.

De details: De onvrede zat te diep bij de top van het kabinet, ondanks het pleidooi van De Bleeker zelf om “op post te blijven”.

• “Het is gewoon allemaal waar, het kabinet van de premier was perfect op de hoogte van onze beslissing om die kost van de btw-verlaging mee te nemen.” Voor sleutelspelers op het kabinet van voormalig staatssecretaris van Begroting Eva De Bleeker is er geen twijfel: “Het is totaal fout, wat daar gebeurd is.”
• De Bleeker stapte zo’n tien dagen geleden op uit de federale regering, nadat ze eerst door de premier openlijk werd vernederd, en gedwongen werd om 1,3 miljard euro aan kosten voor de verlaging van de btw op gas en elektriciteit uit de begroting van 2023 te halen. Die stond in het eerste ontwerp in, wat premier De Croo een “materiële fout” noemde, terwijl De Bleeker op enkele meters van hem in de Kamer alles moest aanhoren, en gedwongen bleef zwijgen.
• Twee dagen later moest ze toch opstappen, na nieuwe rekenfouten in een tweede ontwerp. “Donderdagavond, toen Alexia Bertrand door de partijtop gevraagd werd haar op te volgen, wist Eva van niets. Er zijn echt wel properdere manieren van werken”, klinkt het vandaag bitter bij de top van het vorige kabinet.
• Want Bertrand nam dan wel de portefeuille over, de meest ervaren medewerkers erfde ze niet. Nochtans had De Bleeker bij haar vertrek net van haar partij geëist dat haar kabinet garanties kreeg: niemand zou ontslagen worden. “Die mensen hebben allen zekerheid nodig, dat zijn jonge mensen met kinderen en woonleningen. Eva hield een warm pleidooi om net op post te blijven, aan haar kabinet.” Dat kwam zowel Egbert Lachaert (Open Vld) als De Croo goed uit: zij wilden net continuïteit voor Bertrand.

De essentie: De beste mensen van begroting vertrokken uit Vivaldi. Verbitterd.

• Voor een kransje getrouwen van De Bleeker was de maat vol. Vier topmedewerkers trokken de deur dicht ondertussen: kabinetschef Lieve Schuermans en experten Tom Blockmans, Kris Van Cauter en Stephan Deprez. Alle vier hebben een ijzersterk palmares, met Schuermans die van de Inspectie Financiën kwam, maar onder meer ook de ESR-expert (het Europees stelsel van nationale en regionale rekeningen) van het kabinet, die alle discussies over ‘structurele’ of ‘eenmalige’ maatregelen moet beslechten met de EU. “Sorry, maar dat is de top in België, beter wordt het niet”, zo omschrijft een voormalig kabinetslid het groepje.
  • “We zijn allen erg geraakt, want je doet die job toch niet zomaar? In eer en geweten maak je advies op, voor de regering. Daarbij deelden we allen de bezorgdheid over de cijfers. Je ziet dat het het de verkeerde kant opgaat met het land, dat er ingrepen nodig zijn. Maar systematisch werd ons advies genegeerd“, zo is te horen.
  • “Je moet op een bepaald moment jezelf nog in de spiegel kunnen kijken. En wat daar gebeurd is, was de druppel te veel. Als er dan geen enkele steun, geen enkele rugdekking komt van bij de premier, die toch deze regering leidt, dan wordt het heel moeilijk hé?”
  • “De Bleeker zelf kan terug naar de Europese Commissie, die komt wel op haar pootjes terecht. Maar de medewerkers waren allen overtuigd van één zaak: het is totaal fout wat er gebeurd is. Want ten gronde had ze gelijk in die discussie over de btw-verlaging. En bovendien heeft men groen licht gegeven.”
  • Dat onderstreepte Kris Van Cauter, een van de vier, dit weekend op LinkedIn. “Het kabinet van de premier heeft expliciet zijn akkoord gegeven via Whatsapp voor de versie met de 1,3 miljard aan lastenverlaging in, en dat betekent dat de premier de eerste versie die aan het Parlement werd bezorgd, zelf heeft goedgekeurd“, zo stelde die daar. Hij reageerde verder niet.
  • “Op deze manier konden ze niet verder. Dan is opstappen, eerder dan nog mee te werken aan iets waar je niet meer achter kan staan, de enige optie”, zo duidt men het ontslag van de vier.
• Dat de premier en zijn kabinet zo expliciet aangevallen werden, noopte de Zestien ertoe te reageren, via Belga. Een begrotingsontwerp wordt immers altijd door een ‘leescomité’ bekeken: de kabinetten van de vicepremiers kijken mee, twee kabinetten (dat van Financiën met Vincent Van Peteghem (cd&v) en Justitie met Vincent Van Quickenborne (Open Vld) tekenden zelfs mee het ontwerp. Maar zeker bij de premier gaat men er normaal gezien heel grondig door. Vandaar net de verwondering in de dagen die volgden, op het indienen van de eerste ontwerpbegroting, nu twee weken geleden op maandag. Had De Bleeker dan op eigen houtje gehandeld, als een soort Jeanne d’Arc, die streed tegen onjuiste cijfers in de begroting? Zeker de oppositie smulde van die gedachte.
• Vreemd genoeg lijkt de premier zo die these van ‘vrijbuiter De Bleeker’ te bevestigen: “Wij hebben wel degelijk tijdig laten weten dat er fouten stonden in de toelichting bij de begroting, waardoor de toelichting niet overeenstemde met de begrotingsnotificaties, noch met de wetten ter uitvoering van de begroting”, was de uitleg van de Zestien. Die formele opmerking zou via e-mail gekomen zijn.
• Iets heel anders dus dan wat verschillende bronnen op het voormalige kabinet van De Bleeker allemaal bevestigen: de premier was wel degelijk op de hoogte. Maar ook dat doet vragen opborrelen: was het dan bewust, dan men De Bleeker in een debacle heeft getrokken, om haar te kunnen vervangen?
• “Eén zaak is zeker, het contact met Bertrand was er al veel langer. Dat scenario lag klaar, en Eva moest eruit, op één of andere manier. Dat plan werd niet plots op 24 uur bedacht”, zo zegt een hoge blauwe bron stellig.

En nu? De leegloop bevestigt andermaal het beeld dat de geloofwaardigheid weg is, op begroting.

• Voorlopig wil niemand van de oud-medewerkers publiek naar buiten treden. Ook De Bleeker zelf spreekt (voorlopig) niet, zij heeft haar versie van haar ontslag nog niet gegeven. Maar dat het een gevaarlijke situatie is, met name voor premier De Croo, laat geen twijfel: vroeg of laat wil wel iemand luidop zeggen, wat achter de schermen nu al te horen is. En dat schetst een bijzonder onfraai beeld, van hoe de staatssecretaris die de kas beheerde, opzijgezet is.
• De oppositie heeft alvast bloed geroken. “Hoe noem je een premier die eerst zijn akkoord geeft, vervolgens zijn woord intrekt en daarna iemand anders ontslaat terwijl hij zelf in de fout ging?“, reageerde N-VA-Kamerlid Sander Loones dit weekend. “De regering-De Croo vertelde al te veel onwaarheden over haar begroting. Dit moet stoppen.”
• Hij eist nu inzage in de communicatie tussen het kabinet van De Bleeker en dat van de premier, met name de Whatsapps en de e-mails, ter voorbereiding van het begrotingsontwerp. Maar met een Kamer waar voorzitter Elliane Tillieux (PS) erg weinig aandacht heeft voor de waakhondrol van haar halfrond, is het twijfelachtig dat die transparantie er komt.
• Alleen blijft met name Open Vld zo getroffen achter, in de kern van hun handelsfonds: geloofwaardigheid over de cijfers. Voor de liberalen, die historisch altijd de bewakers van de boekhouding waren in opeenvolgende regeringen, een heel vervelende positie. “Na heel de episode rond De Bleeker en Bertrand zijn ze nog meer ‘demandeur‘, moeten ze nog meer op hun knieën gaan smeken om er toch nog iets van te maken op Begroting. De PS kon niet beter dromen”, zegt een insider.
• Komt daarbij dat nieuwkomer Bertrand niet zonder rimpelingen van start is gegaan. Ten eerste is er haar eigen uitval naar haar voormalige voorzitter, Georges-Louis Bouchez (MR). Op haar eerste partijbureau bij Open Vld noemde ze die een “klein kind”, een uitspraak die moeilijk te ontkennen viel, gezien het hoge aantal deelnemers aan die vergadering. In de Zevende Dag, waar ze op nauwelijks enkele meters van diezelfde Bouchez de vraag kreeg of ze dat echt gezegd had, ontkende ze het ook niet, maar stelde ze ietwat gegeneerd “dat ook gelezen te hebben in de pers”, en vervolgens “enkel nog vooruit te willen kijken”. De grijns van Bouchez was zelden groter, een bankje verder in de VRT-studio.
• Maar daarnaast maakt vriend en vijand de electorale berekening voor Bertrand. Heeft zij dan haar onzekere plaats bij de MR in Brussel geruild voor een onzekere plaats op een gezamenlijke MR-Open Vld lijst voor de Kamer in Brussel? Een vierde, of vijfde plek, onder Sophie Wilmès (MR) en Hadja Lahbib (MR)? “Dat gelooft toch niemand”, zegt een insider.
• Logischerwijze maakt men zich in Vlaams-Brabant dus wel wat zorgen, bij Open Vld: speelt de partij daar straks Bertrand uit, om de Kamerlijst te trekken? “Als ze denken hier zomaar iemand te droppen, tegen de afdelingen in, dan vergissen ze zich. De mensen aan de basis zijn hier razend over wat er gebeurt is met De Bleeker, die erg populair is na jarenlang alle afdelingen hier te hebben afgelopen”, zo zegt een hoge blauwe bron.
• En tenslotte is er het profiel van Bertrand, lid van de rijkste twintig families van België, maar vooral, tot voor kort bestuurder bij holding Ackermans & Van Haaren. PVDA schreeuwt moord en brand “omdat de miljonairs nu in de regering zitten”. Maar de intrede van Bertrand roept wel tegelijk legitieme vragen op over degelijk bestuur: moet de Kamer werk maken van een screening van de vermogenspositie van regeringsleden, zoals in veel andere EU-landen het geval is? Het zou toch goed zijn, gezien de vele regeringsbeslissingen over energie, infrastructuurwerken en buitenlandse betrekkingen, dat de Kamer zicht heeft op de aandelen en andere belangen van de regeringsleden.

Vandaag al rond: Eindelijk een loonakkoord.

• Vrijdag is het niet gelukt voor Vivaldi om een deal te maken over een loonakkoord: vervelend voor de premier, die hoopte om met een akkoord op zak naar Kyiv af te reizen. Want het laat geen twijfel: de federale ploeg heeft een succesje nodig, om heel de onfraaie episode van de begroting achter zich te laten. En ook de zoveelste uitval van de MR, alweer over kernenergie, even te laten rusten. En een andere partijvoorzitter, Sammy Mahdi (cd&v), die via een open brief hervormingen eiste, een antwoord te geven.
• Vanmorgen dus opnieuw een bijeenkomst van de kern, om erdoor te raken. Daarbij staat links tegenover rechts, net zoals dat het geval was bij werkgevers versus werknemers, die er in de Groep van Tien uiteindelijk niet uit raakten. Nochtans liggen de oplossingen er, net zoals vrijdag op de vorige kern daarover al: premies voor sectoren die het goed doen, en een Welvaartsenveloppe van 900 miljoen, die mag uitgedeeld worden.
• Maar de socialisten spelen het hard: dit weekend zagen Conner Rousseau (Vooruit) en Paul Magnette (PS) elkaar, vandaag zet die eerste in Het Laatste Nieuws nog eens druk: “Vandaag is dé test of deze regering nog deals kan sluiten”. Dat de socialisten aandringen op een akkoord is niet onlogisch: zij willen dat die hele pot voor de Welvaartsenveloppe wordt uitgedeeld. Maar bij de liberalen wringt het dat dan alsnog ook de werkloosheidsuitkeringen opnieuw verhoogd worden, wat de kloof met de werkende, en zeker de laagste inkomens daar, alweer verkleint. Die “werkloosheidsval” wilden de blauwen net uitdiepen.
• Overigens haalde Rousseau ook stevig uit naar cd&v, waar Mahdi vorige week plots een grote oproep lanceerde, via de media, om “veel dieper te hervormen”. Want de Vooruit-voorzitter trekt cd&v-minister van Werk in de Vlaamse regering, Jo Brouns, wel heel expliciet in bad.
• “Als iedereen aan de regeringstafel hetzelfde zou zeggen als de voorzitter in kranten, dat zou ook al helpen. Weet u van hoeveel mensen de VDAB de werkloosheidsuitkering schrapte dit jaar? Twee, in heel Vlaanderen. Wie is bevoegd? Cd&v. Dus als je het écht heel belangrijk vindt, onderneem dan op alle niveaus actie. Met alleen opiniestukken geraak je er niet, hoor”, zo zegt Rousseau.

About last weekend: De Croo trok met Lahbib naar Kyiv. Maar echt een grote zak cadeaus had hij niet mee.

• Eindelijk, een bezoek aan Kyiv, in de wintersneeuw al, van de top van de Belgische regering. Met uitzondering van Victor Orban, was elke EU-leider ondertussen al lang op bezoek geweest bij de Oekraïense president Volodymyr Zelensky. De nieuwe Britse premier Rishi Sunak, kwam twee weekends geleden al langs.
• Maar omdat het ondertussen wat aansleepte, en er de onverkwikkende zaak bijkwam van een nieuwe minister van Buitenlandse Zaken Hadja Lahbib (MR), die als journaliste naar de Krim was afgereisd, via Rusland, had België zich één ding voorgenomen: niet met lege handen naar Kyiv afreizen.
• De Croo en Lahbib kwamen wel op een symbolisch moment: de herdenking in Kyiv van de Holodomor, de grote hongersnood in 1932 veroorzaakt door het regime van Stalin, die in Oekraïne als een genocide beschouwd wordt.
• Naast Kyiv bezocht het duo ook Borodjanka en Boetsja, twee plekken waar de Russen massaal burgers afslachtten op beestachtige wijze. Daar sloot De Croo ook onderhandelingen met Moskou uit, volgens de VRT.  Een scherper standpunt dan gewoonlijk van Vivaldi: “Dit zijn mensen die het op een georganiseerde manier gedaan, hebben, de grofste oorlogsmisdaden hebben laten plaatsvinden. Men kan zich niet voorstellen dat dit anno 2022 gebeurt in Europa.”
• En de premier was scherp daarbij: “Dit toont waarom wij achter hen moeten blijven staan en héél duidelijk maken dat we er alles aan gaan doen om te zorgen dat Oekraïne bevrijd kan worden.” En nog scherper, in Le Soir: “Deze oorlog zal op het terrein uitgevochten worden, de overwinning van Oekraïne zal dan ook militair zijn.” Met Vladimir Poetin dus geen onderhandelde oplossing.
• De Croo kwam dus in Kyiv met extra steun aan het belegerde land, zo’n 37,4 miljoen euro. Het gaat hierbij vooral om humanitaire middelen, zoals generatoren, slaapzakken en eerstehulppakketten, waarmee de Oekraïense bevolking de winter moet doorkomen. Daarnaast is er 10 miljoen euro voor de financiering van graantransporten, het ‘Grain from Ukraine’-initiatief, waar België als eerste land in meestapt.
• Op militair vlak zijn er ook opnieuw wapenleveringen: minister van Defensie Ludivine Dedonder (PS) kondigde in Le Soir  aan dat twee mobiele laboratoria zo snel mogelijk worden geleverd, en dat België tien onderwaterdrones zal kopen bij ECA Robotics, om tegen eind mei aan Oekraïne te leveren.
• Het is enigszins opvallend dat Dedonder hier nu zelf over communiceert: België is karig met informatie, en streeft er zelfs naar dit volledig geheim te houden. “Dit kan een impact hebben op de operaties van Oekraïne. Grote voorzichtigheid om geen “zwakke schakels” bloot te leggen die Rusland zou kunnen uitbuiten is dus geboden”, liet een hooggeplaatste bron binnen Defensie weten.
• Ook Theo Francken, die namens N-VA in de Kamercommissie Defensie zetelt, reageerde op Twitter verbaasd op de aankondiging: “Er is binnen de politieke Defensie-experten afgesproken niet meer over exacte wapenleveringen te communiceren oa op vraag van de regering. Nu doen De Croo en Dedonder dit wel. Waarom?”.
• Bovendien is er de vraag ten gronde, dat als België nu niet meer geloofd in een diplomatieke afwikkeling, en het “op het terrein” moet uitgevochten worden, de wapenleveringen zo karig blijven. Al meermaals is aangehaald dat Defensie wel degelijk zou kunnen beslissen om oude tanks, luchtafweer en pantserwagens, die in stockage gehouden worden bij privéspelers in België, zou aangekocht en geleverd kunnen worden. Maar dat blijft bijzonder gevoelig voor de groene coalitiepartners, die niet mee ter plaatse waren in Borodjanka en Boetsja.

Pijnlijk: Een nederlaag voor de Duivels, een overwinning voor het Belang.

• Wie wil nog op de foto met Roberto Martinez? Wie wil hem nog mee zien opdraven in kolderieke filmpjes van het Paleis, over tactische aanwijzingen aan Kevin De Bruyne, met de tricolore wapperend op de achtergrond?
• Een smadelijke nederlaag op het veld in Qatar, maar vooral, politieke outfall in Brussel, waar rellen voorspeld werden, en die kwamen er ook gewoon. Nog tijdens de match tegen Marokko gingen de poppen aan het dansen: winst, verlies of gelijkspel, er moesten wat auto’s gesloopt, wat steps in brand gestoken, wat ruiten aan diggelen, voor de relschoppers, in wijken waar veel concentratie aan Marokkaanse migranten is.
• De rellen waren lang geleden voorspeld, maar gebeurden toch. De meeste relschoppers verzamelden op de Maurice Lemonnierlaan en Anspachlaan, tussen het Zuidstation en de beurs. Daar sneuvelde verkeersmeubilair zoals vuilnisbakken en verkeerslichten. Verschillende metrostations sloten de poorten, maar op beelden valt te zien hoe de amokmakers deze gewoon kapot stampten.
• Ook voertuigen moesten eraan geloven: verschillende auto’s werden in brand gestoken, minstens één werd omgedraaid. Ook deelsteps werden door de relschoppers in brand gestoken. De politie moest chargeren met schilden en een waterkanon, na enkele uren kwam de rust terug in de hoofdstad. Op beelden die onder meer De Gazet van Antwerpen verspreidde, kuisen enkele vreedzame voetbalfans de achtergelaten rommel op.
• Ook in Antwerpen werd de sfeer grimmig, onder meer op de Turnhoutsebaan in Borgerhout en in Hoboken. VTM-journalist Rob Van herck, die ter plaatse was voor een reportage, ontving enkele rake klappen, live op de uitzending. Van herck zelf moest zijn verslag staken, maar liep geen fysieke letsels op aan de aanvallen. Hijzelf en VTM dienden een klacht in bij de politie.
• In Luik trok een vijftig-koppige groep richting een politiecommissariaat om daar keet te schoppen. Ook over de grens, in Nederland, vonden rellen plaats na de Marokkaanse overwinning. Onder meer in Amsterdam, Den Haag en Rotterdam moesten de ordetroepen uitrukken.
• Het was een cadeau in strikverpakking voor extreemrechts. “De wedstrijd België-Marokko werd gewonnen door Vlaams Belang”, zo tweette de fractieleider in het Vlaams Parlement, Chris Janssens onomwonden, met daarbij de hallucinante beelden van de rellen. Vlaams Belang-voorzitter Tom Van Grieken maakte het heel expliciet: “we hebben een Marokkanenprobleem. Drugsgeweld: vooral Marokkanen. WK-geweld: vooral Marokkanen. Geweld op oudjaar: vooral Marokkanen. Fraude sociale woningen: vooral Marokkanen. Laten we het daar eens over hebben.”
• Bij N-VA wond vooral Theo Francken (N-VA) zich op. Dat op de VRT in het nieuws ondertussen een reporter op beelden van enkel jonge mannen, quasi allen met de rood-groene Marokkaanse vlak, stelde “wie dat zijn, weten we niet precies”, leidde tot brede ergernis, zowel bij Francken als het Belang.
• Ook minister van Binnenlandse Zaken Annelies Verlinden (cd&v) kreeg de volle laag. Zij het had in een tweet over “hoe enkelingen misbruik maken van de situatie om rel te schoppen”. Die “enkelingen” leidde tot bijzonder veel reacties, als zou Verlinden de situatie verbloemen.
• Op Radio 1 vanmorgen was ze veel steviger. Daar had ze het over “jongeren die niets ophebben met onze cultuur, onze waarden, en daar moeten we hard tegen optreden”. Ze wees erop dat “de politie wel degelijk was voorbereid”, “met meer manschappen, met eenheid van commando”. “Maar tegen zulke onverlaten is geen kruid opgewassen”.
• Uitgerekend vandaag was er een geplande betoging van de politiediensten tegen geweld tegen de ordediensten, naar aanleiding van de dood van een jonge politieman in Brussel. De rellen van gisteren waren een zoveelste bewijs voor de bonden dat er straffeloosheid heerst. Zij eisten “zero tolerance”, iets wat ook Vlaams Belang, N-VA maar ook de MR gisteren nog eens herhaalden. 

Nog eens duidelijk: Bart De Wever (N-VA) trekt een lijn.

• “Wat ik niet zal doen, is De Croo opvolgen om de dictaten van de PS te volgen. Anders is de rijkdom ook in Vlaanderen tegen 2029 volledig verdwenen. Status quo is het ergste wat Vlaanderen kan overkomen.” Op Radio 1 zaterdag trok N-VA-voorzitter De Wever nog eens een lijn.
• Niets nieuws onder de zon zou u dan denken, maar voor de interne keuken van N-VA vooral toch niet onbelangrijk: de oude discussie of de N-VA eerder een beleidspartij is, die federaal moet meedoen, of een aanbodpartij, die op haar strepen staat, desnoods in oppositie, is niet weg. “Je voelt dat sommigen neigen naar hoe dan ook meestappen federaal, in een regering, los van wat er met te staatshervorming zou gebeuren”, zo lichtte een kopstuk een paar weken geleden toe.
• Die discussie lijkt De Wever nu al expliciet te willen beslechten. Want hij doet de deur dicht naar een deal met de PS, als die niet zou gaan over het confederalisme. “De Belgische begroting is slecht en wordt alleen maar slechter”, zo maakte De Wever een vernietigende analyse. Het contrast met Vlaanderen is groot, te groot. “In 2027 zullen we een mooi structureel overschot hebben.”
• “Als men in Franstalig België wil leven als een Scandinaviër, dan moet men werken als een Scandinaviër. Als men wil werken als een Zuid-Italiaan, dan moet men ook leven als een Zuid-Italiaan”, zo trok De Wever door.
• Daarbij schoot hij op “de hoogste ambtenarenpensioenen”, “de gratis medische hulp voor nieuwkomers in ons land” en “een kunstenaarsstatuut van 100 dagen werken en de rest van het jaar werkloos zijn”. “Eeuwig werkloos zijn, kan enkel nog bij ons (…) Het Vlaamse spaargeld smelt weg en dat smeltwater vult de putten van wie niets heeft”.
• In die omstandigheden is het bijzonder onwaarschijnlijk dat de N-VA opnieuw in een Zweeds experiment stapt: een regering die geen staatshervorming bevat, maar wel een sociaal-economisch rechts programma, met de MR van Georges-Louis Bouchez. Vooral intern is dat een belangrijk signaal, voor de N-VA-achterban én de top, waar sommigen wel treuren om het verlies van een ministerpost.

De reactie: De MR doet al de deur dicht.

• Het maakt meteen duidelijk hoe moeilijk het in 2024 zal worden, om een federale coalitie op de been te krijgen. Want meteen ging Bouchez in de tegenaanval: “Bart De Wever doet iets heel raars, vind ik. Politiek is wiskunde en gaat over het aantal volksvertegenwoordigers dat je nodig hebt om hervormingen te kunnen goedkeuren. Maar vandaag is daar geen meerderheid voor. Bart De Wever weet dat niemand anders daarover wil spreken”, zo stelde Bouchez in het Frans op “De Zevende Dag“.
• In 2020 wilde De Wever ook al geen coalitie maken met de MR, die bijzonder koele minnaars zijn van een verdere staatshervorming. Dat ligt anders bij de PS, waar men wel de analyse maakt, achter de schermen, dat de deelstaten meer versterkt moeten worden. Alleen is Magnette als de dood om over te komen als een ‘potentiële bondgenoot’ van De Wever.
• De opbouw naar 2024 wordt dan ook interessant: de openlijke vijandigheden tussen PS en N-VA zullen op een bepaald moment alleen maar toenemen, terwijl achter de schermen net een lijn moet opengehouden worden, als men samen nog iets wil doen. Het alternatief is opnieuw Vivaldi, een coalitie die nu al compleet op haar tandvlees zit.
• Opvallend, op dat vlak: de ‘belofte’ van Bouchez, in die Zevende Dag, om een maand lang te zwijgen, ten aanzien van de regering. “Als je de kranten leest, is het precies of alles wat fout loopt mijn schuld is. Ik heb bijna zin om te zeggen, goed, doe maar, probeer maar, doe het maar eens een maand zonder Georges-Louis Bouchez”, zo sprak hij in derde persoon over zichzelf. “Het is een kerstcadeau dat ik aan mijn collega’s geven, gedurende één maand zal ik niets meer zeggen”. Wait and see. 

Toch meegeven: PVDA blijft het lastig hebben met Stalin.

• Vorige week nog weigerde Marc Botenga (PVDA) in het Europese Parlement een resolutie te stemmen die Rusland “een staatssponsor van terrorisme” noemde en die stelde dat “Rusland terreur zaait in Oekraïne”. Enkel drie Vlaams Belangers en een Ecolo-lid onthielden zich ook.
• Maar het patroon om toch maar afstand te nemen van despoten, die toch een beetje in de communistische kraam passen, is hardnekkig bij PVDA. In De Zondag laat Sofie Merckx, toch zowat royalty binnen de communistische familie met vader Kris die ‘Geneeskunde voor het Volk’ stichtte, zich maar moeilijk strikken, als het over Mao en Stalin gaat.
• De twee ‘helden’ van een communistische revolutie verdienen ‘nuance’ volgens Merckx: “Ik wil niet zwart-wit kijken naar deze geschiedenis. Dat het nazisme is verslagen, is ook dankzij de Sovjet-Unie. Dat mag ook gezegd worden” zo stelt ze.
• En nog, op de vergelijking tussen Hitler en Stalin: “Je kan die twee figuren toch niet vergelijken? Er is een groot verschil tussen het fascisme en het communisme. Het communisme heeft goede dingen gerealiseerd. Zie de gratis gezondheidszorg in Cuba. Dat vind ik niet terug in het nazisme, hoor. Ik wil daarom met nuance kijken naar deze experimenten.”