De snel stijgende inflatie heeft de Europese Centrale Bank ertoe aangezet om haar depositorente 10 keer op rij te verhogen. Nu staat die op een historisch hoogtepunt van 4 procent. Een moeilijke situatie voor de burgers, die mogelijk nog langer kan aanhouden.
De essentie: Met de inflatie in de eurozone die in september is gedaald naar 4,3 procent, het laagste niveau in twee jaar, wordt er gespeculeerd over een verlaging van de beleidsrente van de ECB. Beleggers verwachten dat de stijging in september de laatste renteverhoging zal zijn. Maar de vicevoorzitter van de Europese Centrale Bank wil valse hoop vermijden.
“We zijn op weg naar 2 procent. Dat is duidelijk. Maar we moeten dit nauwlettend in de gaten houden, want het laatste stukje zal niet gemakkelijk zijn… de factoren die het desinflatieproces kunnen ondermijnen, zijn krachtig.”
Luis de Guindos, vicevoorzitter van de Europese Centrale Bank, in de Financial Times
- Volgens Luis de Guindos is het nog te vroeg om te hopen dat het Europese monetaire beleid versoepeld zal worden, nu we langzaam maar zeker richting het inflatiedoel van 2 procent gaan.
- De recente stijging van de olieprijzen naar het hoogste punt in tien maanden, gecombineerd met snelle loongroei, een zwakkere euro en sterke vraag in de dienstensector, liggen hieraan ten grondslag.
Nog een jaar van hoge rentetarieven?
Tussen de regels door: Volgens de Guindos zullen de rentetarieven in de eurozone nog geruime tijd hoog blijven. ECB-president Christine Lagarde had al gezegd dat een tarief van 4 procent voldoende was “als dit niveau lang genoeg werd gehandhaafd”.
- De vicevoorzitter van de ECB gaf aan dat de belangrijkste uitdaging is om te bepalen hoe snel de nieuwe monetaire richtlijnen de consumenten en bedrijven beïnvloeden.
- Monetaire beslissingen hebben vaak een jaar nodig om de inflatie volledig te beïnvloeden. Daarom zouden de effecten van de recente beslissingen van de ECB pas volgend jaar zichtbaar kunnen worden.
- Maar als deze richtlijnen snel worden geïmplementeerd en de inflatie hoog blijft, waarschuwt hij dat de ECB de rentetarieven nog verder zou kunnen verhogen.
Hoe reageren de markten? Natuurlijk stellen deze hoge tarieven investeerders niet gerust, en al helemaal niet de overheden.
- Het vooruitzicht van hogere tarieven dan verwacht heeft vorige week een aanzienlijke daling van de obligatiemarkten veroorzaakt. Dat heeft geleid tot hogere leenkosten voor overheden. Deze kosten zijn gestegen naar het hoogste niveau sinds de Europese schuldencrisis van meer dan tien jaar geleden.
- Voor het eerst sinds 2012 is het rendement op Belgische obligaties met een looptijd van tien jaar gestegen tot boven de 3,5 procent. De stijging van de tarieven in 2023 heeft de regering al 11 miljard euro gekost.
- Het rendement op Italiaanse overheidsobligaties met een looptijd van 10 jaar is met 0,17 procentpunten gestegen tot 4,96 procent. Dit is het hoogste niveau in een decennium.
- De trend heeft zich uitgebreid naar de Britse markten. Daar zijn de tarieven op tienjarige obligaties met 0,2 procentpunten zijn gestegen tot 4,57 procent. Dat is de grootste dagelijkse stijging sinds februari.
- Het rendement op Franse tienjarige obligaties is gestegen tot meer dan 3,5 procent, het hoogste niveau sinds 2011.
Actie-reactie
Wanneer de kosten van leningen voor overheden stijgen, kan dit aanzienlijke budgettaire gevolgen hebben. De rentebetalingen op bestaande schulden kunnen toenemen, en nieuwe schulden zouden ook duurder worden in termen van rente. Uiteindelijk kan dit druk uitoefenen op de begroting van een regering.
“Na vier jaar zonder EU-begrotingsregels hebben regeringen misschien de neiging gehad tot een soort ‘koste wat het kost’-benadering wat betreft het begrotingsbeleid. Maar dat moet veranderen. Een verkrapping van het monetaire beleid en tegelijkertijd een expansief begrotingsbeleid zou een zeer slechte mix van beleid zijn.”
Luis de Guindos
(nd,kg)
