Na een electorale nederlaag vervroegt premier Pedro Sánchez de verkiezingen. Wat heeft hij daarmee te winnen? Business AM vroeg het aan Eric Storm, universitair hoofddocent Europese geschiedenis aan de Universiteit van Leiden.

Beluister hier het volledige gesprek met Eric Storm.

Bij de lokale en regionale verkiezingen afgelopen zondag in Spanje kwam de rechtse Partido Popular als grootste partij uit de bus. Ook het nog rechtsere VOX klom 7 procent. De socialistische partij van premier Sánchez (PSOE) laat de verkiezingen, die normaal in december zouden doorgaan, nu plaatsvinden op 23 juli.

• “Spanje valt Europees gezien een beetje uit de toon, met een linksere regering dan er eigenlijk ooit in Spanje geweest is”, verklaart Storm. “In Spanje is momenteel de linkse regering, met de sociaaldemocraten van Sánchez aan de macht, die samen met de vrij linkse beweging Podemos regeren. Met de uitslag van de verkiezingen staat ze een beetje met de rug tegen de muur.”
• “Identiteitspolitiek is ook in Spanje een groot ding. Sánchez kan alleen regeren met steun van de Catalaanse en Baskische nationalisten. De Partido Popular en VOX verwijten hem dan dat hij samenwerkt met voormalige ETA-terroristen en Catalaanse separatisten.”
• “De verkiezingen met een half jaar vervroegen is waarschijnlijk toch een strategische zet geweest van Sánchez, om ervoor te zorgen dat het nu niet meer gaat over de verkiezingsoverwinning van rechts, maar over de nieuwe verkiezingen”, verklaart Storm.

Kleur bekennen

• “Die rechtse verkiezingsoverwinning zorgt er ook voor dat in heel veel gemeentes en in regio’s nu nieuwe rechtse coalities gesmeed moeten gaan worden. Dus hij dwingt eigenlijk ook de Partido Popular om kleur te bekennen. Willen ze echt gaan samenwerken met uh dat uh rechts radicale VOX?”
• “Sánchez dwingt hij zo ook zijn linkerzijde, met Podemos, om te besluiten wat ze willen. Die partij is uiteengevallen in twee of misschien zelfs meer delen. Binnen tien dagen moeten de kieslijsten worden ingeleverd. Besluiten ze om met alle splintergroepen samen te proberen? Als ze apart gaan betekent dat vrijwel zeker dat ze de overwinning aan Partido Popular op een presenteerblaadje geven. Sánchez heeft een relatief sterke partij aan zijn linkerzijde nodig.”

Alles of niets

• “Hij had natuurlijk gewoon kunnen wachten tot december. Dat was aanvankelijk ook zeker de bedoeling, want Spanje wordt op 1 juli voorzitter van de Europese Unie. Dus dat is toch een prestigieuze positie. Sanchez zou dan kunnen profiteren door allerlei wereldleiders in Madrid of Spanje te ontvangen. Maar hij kiest er duidelijk voor om dat niet te doen, want hij snapt natuurlijk ook dat het anders de komende maanden toch over die verkiezingsoverwinning van rechts zou gaan.
• “Hij kiest eigenlijk de vlucht naar voren en dat is natuurlijk wel een soort alles-of-niets-gok”, aldus Storm.