De overheid levert te weinig  waar voor uw belastinggeld. Dat blijktvoor het tweede jaar op rij uit een vergelijkend onderzoek van Voka, Vlaams netwerk van ondernemingen. Volgens de studie betalen we te veel belastingen voor wat we er in levenskwaliteit voor terug krijgen. België vinden we slechts terug op de twintigste plaats in de Europese ranking. De lijst wordt aangevoerd door Zwitserland (1) en Noorwegen (2). “Het is opnieuw een bewijs dat structurele hervormingen noodzakelijk zijn om ervoor te zorgen dat we ook meer terugkrijgen voor het belastinggeld,” aldus Stijn Decock, hoofdeconoom van Voka. 

De Voka waar-voor-je-geldindex is een rangschikking van 24 Europese landen aan de hand van 47 indicatoren. Bij elk land werd nagegaan hoeveel belastingen de overheid heft en welke welvaart en dienstverlening ze daar tegenover stelt. Er wordt ondermeer gekeken naar de kwaliteit van het onderwijs, de arbeidsmarkt, de kwaliteit van de zorg, de staat van het milieu en de aantrekkelijkheid om te ondernemen.  Volgens deze parameters is België een middenmotor in Europa. Het staat qua ‘waar’ op de 12e plaats, een plaats beter dan in 2013.

Wanneer we het overheidsbeslag – ‘je geld’ – nemen, blijkt België nog altijd over het vierde hoogste overheidsbeslag van de 24 Europese OESO-landen te beschikken. Wanneer we beide op elkaar leggen, de combinatie van een middenmotor qua output en een hoog overheidsbeslag, komt België slechts op de 20ste plaats op de waar-voor-je-geld index.

 Stijn Decock, hoofdeconoom van Voka: “Uit onze vergelijkende studie blijkt dat er veel Europese landen zijn die met een vergelijkbare belastingdruk veel meer doen voor hun burgers. Daarnaast zijn er veel Europese landen die met minder belastingen evenveel doen als wij. We pleiten daarom niet voor een minimale overheid, maar wel voor een efficiëntere overheid. Wat telt is dan ook niet zozeer hoeveel belastingen die overheid int, maar wel dat ze de belastingbetaler waar voor zijn geld biedt. In België is dat duidelijk onvoldoende.” 

Matige twaalfde plaats

Ten opzichte van 2013 steeg België één plaats in de ‘waar’ component. Ons land staat nu op de 12e plaats. De lichte stijging is te danken aan het feit dat België iets sneller uit de recessie klom dan veel anderen Europese landen. Ook steeg het aantal investeringen in O&O van de bedrijven. Bovenaan de lijst vinden we Zwitserland, vorig jaar nog tweede. Zweden, dat vorig jaar de lijst aanvoerde zakt twee plaatsen en staat nu op de derde plaats. Dit is vooral te wijten aan de nieuwe PISA-testen (onderwijs) waarin Zweden het minder goed deed. 

Echt verbazen doet het niet dat twee Scandinavische landen nog altijd in de top-3 staan, aldus Decock: “Algemeen worden die landen gepercipieerd als zeer aangename en rechtvaardige landen om in te leven. Bovendien heerst er ook een positief ondernemersklimaat.”

Veel verontrustender is onze eigen score. Zeker in het arbeidsmarktbeleid scoort ons land met een 20ste plaats zeer slecht. Dat komt doordat de activiteitsgraad erg laag ligt. Ook inzake onderwijs en welzijn zien we geen verbetering ten opzichte van vorig jaar. In de andere deeldomeinen halen we nooit de Europese top.

Hervormingen noodzakelijk

De lage score in deze studie is opnieuw een duidelijk signaal dat er dringend structurele ingrepenen hervormingen nodig zijn. “We zijn ervan overtuigd dat de hervormingen die momenteel op tafel liggen kunnen zorgen voor een verbetering in de waar-voor-je-geld index” aldus Stijn Decock. “Hoe groot die verbetering zal zijn valt moeilijk te berekenen. Het overheidsbeslag weegt zwaar door in onze berekening, aangezien veel landen al zware besparingen doorvoerden zullen we daar zeker een sterke inhaalbeweging kunnen maken. Zeker in de economische parameters is er nog veel winst te boeken. Als de regering vasthoudt aan haar beleid om concurrentievermogen te herstellen, moet er een verbetering zijn in het tekort op de betalingsbalans en moet het verlies aan exportmarktaandeel gestopt kunnen worden. Dit alles moet zich vertalen in betere cijfers in de exportranking. Tot slot: wat betreft het arbeidsmarktbeleid, waar we momenteel zeer slecht scoren, zullen de pensioenhervorming en het loonmatigingsbeleid de werkgelegenheidsgraad opkrikken. Dit zal zorgen voor een significante stijging in deze deelcomponent.” 

Voka dringt er dan ook op aan om snel de noodzakelijke hervormingen door te voeren. Enkel zo kunnen we op lange termijn opnieuw duurzame economische groei realiseren en zullen we ook op de waar-voor-je-geldindex kunnen stijgen.