Key takeaways

• Agressie komt steeds vaker voor bij de VDAB en andere openbare diensten.
• Minister Zuhal Demir heeft maatregelen genomen om de veiligheid en beveiliging van VDAB-medewerkers te verbeteren, waaronder beveiligde infrastructuur en noodknoppen.
• Agressieve werkzoekenden riskeren hun werkloosheidsuitkering te verliezen, waarbij gevallen van geweld als een verzwarende factor worden beschouwd.

Agressie komt steeds vaker voor in alle lagen van de maatschappij, ook bij overheidsinstellingen zoals de VDAB (Vlaamse Dienst voor Arbeidsbemiddeling). De VDAB begeleidt mensen in hun zoektocht naar werk en vergemakkelijkt het contact met werkgevers, maar speelt ook een actieve rol in het controleren en sanctioneren van deelnemers aan dit proces.

Vlaams minister Zuhal Demir (N-VA), verantwoordelijk voor Onderwijs, Justitie en Werk, uit haar bezorgdheid over het toenemende verbale en fysieke geweld tegen VDAB-medewerkers: “Deze professionals verdienen ons respect. We moeten hen beter beschermen; zij helpen mensen die het moeilijk hebben om aan de slag te geraken.”

Demir benadrukt dat werkzoekenden die agressief gedrag vertonen het risico lopen hun werkloosheidsuitkering te verliezen: “Geweld zal worden beschouwd als een verzwarende factor, wat kan leiden tot tijdelijke opschorting of beëindiging van de uitkering.” Deze toename van agressie is een wijdverspreid probleem dat verschillende openbare diensten treft – van treinpersoneel tot opvoeders. Ook VDAB-medewerkers zijn niet immuun voor deze trend.

Maatregelen voor meer veiligheid

Als antwoord op dit escalerende probleem heeft minister Demir een reeks concrete maatregelen genomen om de veiligheid van het VDAB-personeel te verbeteren. “Zij verdienen deze bescherming omdat ze zich dagelijks inzetten om Vlamingen aan werk te helpen,” stelt ze.

Deze initiatieven omvatten investeringen in een veilige infrastructuur voor nieuwe VDAB-gebouwen, met versterkte ingangen, transparante glazen wanden voor een betere zichtbaarheid en nooduitgangen met aangeduide vluchtroutes voor een snelle evacuatie in noodsituaties. Bovendien zijn er momenteel 500 noodknoppen beschikbaar in alle VDAB-kantoren, zodat werknemers onmiddellijk de autoriteiten kunnen waarschuwen vanop hun bureau.

Demir verklaart verder dat agressieve werkzoekenden niet vrijgesteld zullen worden van hun verplichting om actief op zoek te gaan naar werk: “Een geval van agressie zal worden beschouwd als een verzwarende factor bij de beslissing om werkloosheidsuitkeringen in te trekken.” Ze heeft de VDAB opgedragen om strengere procedures te implementeren voor de omgang met dergelijke personen, wat kan leiden tot tijdelijke opschorting of annulering van uitkeringen omwille van hun gedrag.

Verhoogd toezicht en rapporten over incidenten

Terwijl de VDAB werkzoekenden die in aanmerking komen voor een uitkering al uitsluit voor periodes van 4 tot 52 weken als ze niet ingaan op werkaanbiedingen, wordt agressief gedrag tijdens de sollicitatieprocedure ook onaanvaardbaar geacht als bewijs van werkbereidheid.

Tal van VDAB-vestigingen hebben al bewakingscamera’s en beveiligingspersoneel en de preventiedienst van het agentschap inspecteert regelmatig alle faciliteiten om het risico op geweld te minimaliseren. De incidenten nemen echter toe: van 219 gevallen in 2022 tot 356 in 2023, met 397 reeds geregistreerd op 30 november van dit jaar. Een aanzienlijk deel (meer dan 160 in 2024) van deze incidenten vond plaats in de “werkhoeken” van de VDAB, die toegankelijk zijn voor het publiek. Er waren ook 75 meldingen van telefonische bedreigingen en jaarlijks moest de politie gemiddeld 19 keer tussenbeide komen.

Gerichte opleidingsprogramma’s en nultolerantiebeleid

Minister Demir streeft naar een nultolerantiebeleid voor agressie binnen de VDAB. Momenteel leidt fysiek geweld tot een formeel rapport. Verbaal geweld wordt alleen aangepakt in ernstige gevallen, maar Demir wil deze aanpak uitbreiden: “We doen er alles aan om onze medewerkers te beschermen tijdens hun dagelijkse interacties met het publiek.”

De minister heeft de VDAB opgedragen om vaker een burgerlijke procedure op te starten wanneer er conflicten ontstaan. Na een incident kan het contact met de betrokken werkzoekende worden verlegd naar kanalen op afstand, zoals online of telefonische begeleiding, terwijl van hen nog steeds een constructieve houding wordt verwacht.

Daarnaast investeert de VDAB in gerichte opleidingen voor haar personeel om effectief om te gaan met agressieve situaties. Meer dan 1.000 VDAB-medewerkers namen de voorbije jaren deel aan dergelijke opleidingen. Als een VDAB-medewerker slachtoffer wordt van agressie, kan hij of zij ook psychologische ondersteuning krijgen.

Wil je toegang tot alle artikelen, geniet tijdelijk van onze promo en abonneer je hier!