De beslissing van Delhaize om zijn 128 supermarkten om te vormen tot zelfstandig aangesloten winkels, heeft wellicht tot gevolg dat grote nationale stakings- of andere acties tot het verleden behoren bij de winkelketen.

In het nieuws: In de meeste van de 128 supermarkten die verzelfstandigd worden, legde het personeel vandaag spontaan het werk neer. Het wordt nu uitkijken of er de komende dagen georganiseerde nationale acties komen. Dat zou wel eens een van de laatste keren kunnen zijn.

De cijfers: De Delhaize-winkels bestaan vandaag uit twee groepen.

• De 128 zogeheten “geïntegreerde” supermarkten, de winkels in eigen beheer.
• De 636 zelfstandige aangesloten Delhaize-winkels onder de merken AD Delhaize, Proxy Delhaize en Shop & Go.

Einde van een tijdperk: Het voornemen van Delhaize, dat deel uitmaakt van de beursgenoteerde groep Ahold Delhaize, om nu ook de 128 supermarkten aan zelfstandige uitbaters over te dragen, leidt naar een eengemaakt model met alleen nog winkels die door zelfstandigen gerund worden.

De vakbondsreactie: De vakbonden vrezen voor sluitingen, een verslechtering van loon- en arbeidsvoorwaarden, maar ook voor het einde van het overlegmodel bij Delhaize:

• “Wat er gebeurt, is ook een manier om het collectief overleg definitief buitenspel te zetten. Bij gefranchiseerde winkels is er immers geen vakbondsvertegenwoordiging”, zo reageert de socialistische bond BBTK.
• En nog: “Jarenlang hebben wij er alles aan gedaan om de sociale dialoog in stand te houden, gesprekken te voeren en oplossingen te vinden voor de toekomst van de werknemers en het bedrijf. Met deze franchisering schakelt de directie de facto ook het sociaal overleg uit.”

“Meer ondernemerschap”

De analyse van de directie: De zelfstandig aangesloten winkels presteren gewoonweg beter, zegt het management.

• “De aangesloten winkels zagen hun marktaandeel de voorbije jaren gestaag stijgen. Dankzij hun sterke lokale verankering en hun flexibiliteit in hun operaties kunnen zij zich steeds snel en met succes aanpassen aan veranderende behoeftes van de consument en de markt in het algemeen.”
• “Daarentegen zagen de supermarkten in eigen beheer, ondanks de vele initiatieven en investeringen, in dezelfde periode hun winstgevendheid en marktaandeel dalen. Zelfs met de grote inspanningen en inzet van haar medewerkers werden de beoogde resultaten niet bereikt voor de supermarkten in eigen beheer.”

Conclusie: De directie zegt het niet met zoveel woorden, maar laat uitschijnen dat er zonder de druk van de vakbonden meer ruimte ontstaat voor flexibiliteit en entrepreneurship op lokaal niveau.

• Experten geven zondagsopeningen als concreet voorbeeld: onder het beheer van zelfstandigen gaan meer Delhaize-winkels op zondagochtend open zijn, voorspellen ze.
• Een van de beweegredenen voor de herschikking is “de kracht van het ondernemerschap in het bedrijf versterken”, zo staat vermeld in de mededeling van de directie.
• In een bericht aan de klanten klinkt het zo: “Onze zelfstandige winkels, dat zijn lokale ondernemers die hun streek door en door kennen, ze kunnen flexibel omspringen met openingsdagen en -uren, en ze kunnen snel inspelen op veranderende situaties.”

(fjc)