Key takeaways

• De Amerikaanse dollar blijft wereldwijd diep geworteld en is goed voor 58 procent van de wereldwijde deviezenreserves.
• Een officiële BRICS-valuta of monetaire unie is onwaarschijnlijk, ondanks de groei van de groep en de toenemende niet-dollartransacties.
• De waarschuwingen van Trump tegen landen die de Amerikaanse dollar proberen te vervangen, lijken grotendeels niet te stroken met de huidige economische realiteit.

Ondanks de recente waarschuwingen van Donald Trump tegen landen die proberen de Amerikaanse dollar te vervangen, lijkt de dominantie van de greenback voorlopig veiliggesteld, volgens sommige analisten. De voormalige president dreigde op Truth Social met “100 procent tarieven” tegen landen die de Amerikaanse munt proberen te ondermijnen, met name de landen die deelnemen aan een potentieel BRICS valuta-initiatief.

BRICS omvat Brazilië, Rusland, India, China en Zuid-Afrika, met recente toevoegingen zoals Iran, Egypte, Ethiopië en de Verenigde Arabische Emiraten. Hoewel deze groep is gegroeid en meer transacties zonder dollar heeft besproken, geloven sommige experts dat een officiële BRICS-valuta of monetaire unie onwaarschijnlijk is.

De wereldwijde positie van de Amerikaanse dollar

Volgens het Internationaal Monetair Fonds (IMF) is de Amerikaanse dollar wereldwijd nog steeds diep verankerd en goed voor 58 procent van de wereldwijde deviezenreserves, hoewel dit cijfer is gedaald van 67 procent in 2000. De invloed van de greenback is vooral sterk in de internationale handel binnen de regio Azië-Pacific, waar hij 74 procent van de exportfacturen voor zijn rekening neemt.

Historische en structurele factoren

De wereldwijde positie van de US-dollar is deels te danken aan de Bretton Woods-akkoorden uit 1944, die valuta’s koppelden aan de US-dollar. Hoewel dit systeem is geëvolueerd en sommige landen hun valuta hebben losgekoppeld van de dollar, blijft zijn status als dominante reservemunt onaangetast. Deze dominantie wordt verder versterkt door de positie van de Verenigde Staten als ’s werelds grootste consument en een belangrijke bron van staatsschuld in handen van buitenlandse investeerders.

Huidige economische realiteit

Zelfs de enorme schuldenlast van de VS en de kwetsbaarheid van het financiële systeem tijdens de crisis van 2008 hebben de dominantie van de dollar niet noemenswaardig aangetast. Deskundigen benadrukken de cruciale rol van de dollar in de wereldwijde financiën en wijzen erop dat zonder de dollar het multilaterale handelssysteem waarschijnlijk zou instorten, waardoor de wereldeconomie aanzienlijk minder efficiënt zou worden.

Recente ontwikkelingen en Trump’s uitspraken

Hoewel er de afgelopen jaren een toename is geweest van transacties met lokale valuta, met name tussen China en Rusland als gevolg van sancties na de Oekraïense invasie, hebben deze ontwikkelingen niet geleid tot een officiële BRICS-munt of monetaire unie. De uitspraken van Trump over dit onderwerp lijken grotendeels niet te stroken met de huidige economische realiteit en missen concreet bewijs van een op handen zijnde bedreiging voor de hegemonie van de Amerikaanse dollar, volgens sommige experts.

Toch zijn er factoren die de hegemonie van de dollar kunnen ondermijnen

Andere analisten zijn ervan overtuigd dat de dominantie van de Amerikaanse dollar op termijn niet gegarandeerd is. De groeiende wereldwijde schuldenlast van de VS en het aanhoudende begrotingstekort kunnen leiden tot een verlies van vertrouwen in de dollar. Dit zou de vraag naar Amerikaanse staatsobligaties kunnen verminderen en de stabiliteit van de dollar bedreigen. Tegelijkertijd zijn er aanwijzingen dat opkomende markten, zoals China en Rusland, zich steeds meer richten op het gebruik van lokale valuta’s om minder afhankelijk te worden van de dollar, vooral gezien de recente geopolitieke spanningen en sancties tegen Rusland. Dit proces van “de-dollarization” wordt verder versterkt door de opkomst van digitale valuta’s, die de traditionele rol van de dollar als wereldwijde reservevaluta zouden kunnen ondermijnen.

Experts wijzen erop dat de toenemende mondiale schuldenproblematiek van de VS en de onzekerheden op de financiële markten, vooral in opkomende economieën die zwaar afhankelijk zijn van de dollar, het risico op destabilisatie verhogen. Wanneer de dollar te sterk wordt, kan dit bijvoorbeeld opkomende markten onder druk zetten, die dan moeite hebben met de kosten van schuld in dollars, wat kan leiden tot economische instabiliteit. Hierdoor is de vraag naar alternatieven voor de dollar, zoals een nieuwe wereldreservevaluta of regionale valuta-initiatieven, steeds prominenter geworden. Het is duidelijk dat er wel degelijk factoren zijn die de hegemonie van de Amerikaanse dollar in de toekomst kunnen ondermijnen, ondanks de huidige positie van de dollar als de wereldwijde handelsmunt.

Conclusie

Hoewel de Amerikaanse dollar zijn positie als wereldwijde reservevaluta voorlopig behoudt, blijven geopolitieke spanningen en de groeiende schuldenlast van de VS potentieel risico’s voor zijn hegemonie. Opkomende markten en digitale valuta’s bieden alternatieven die in de toekomst een grotere rol kunnen spelen. De vraag blijft of de dollar in staat is om deze nieuwe uitdagingen te weerstaan, of dat de wereld op termijn een verschuiving in de mondiale financiële macht zal zien.

Wil je toegang tot alle artikelen, geniet tijdelijk van onze promo en abonneer je hier!