Uitgaven partijen op sociale media aan banden? Franstalige Vivaldi-partijen praten in alle discretie over partijfinanciering, mogelijk toch doorbraak en stemming voor verkiezingen

Het beweegt dan toch nog, over de partijfinanciering. Binnen Vivaldi zijn opnieuw gesprekken op gang gekomen aan Franstalige kant, waar tot nu toe de knoop zat. Aan Vlaamse kant zijn de vier Vivaldi-partijen het min of meer eens: Open Vld, cd&v, Groen en Vooruit vinden allen dat er te veel overheidsgeld naar partijen vloeit. Finaal lagen PS en vooral MR dwars. Maar er wordt opnieuw gepraat, zo bevestigen hoge bronnen. Een nieuw compromisvoorstel, uitgewerkt door Ecolo, kan gesmaakt worden door de rest van de meerderheid. Ook met de MR zijn er gesprekken. Cruciaal daarbij wordt dat er niet enkel minder geld naar de Belgische partijen zou gaan, maar ook dat de uitgaven op sociale media van partijen aan banden gelegd worden. Die zijn bijzonder hoog in België, in vergelijking met de rest van Europa. En niet toevallig zijn het de drie oppositiepartijen, N-VA, Vlaams Belang en PVDA, die koploper zijn in die uitgaven. Dat wil Vivaldi aan banden leggen.

Met bijdragen van Niels Saelens.

In het nieuws: Plots lijkt het verminderen van de partijfinanciering toch mogelijk binnen de meerderheid.

De details: Mogelijks komt er een gamechanger in politieke advertenties in België: een plafond op sociale media-uitgaven per partij. De Vivaldi-meerderheid in de Kamer beweegt wel degelijk rond een nieuwe compromistekst over partijfinanciering, die daarop een maximumbedrag zou leggen.

1,8 miljoen euro: dat was het budget dat zowel N-VA als Vlaams Belang uitgaven op Meta, het moederbedrijf van Facebook en Instagram, vorig jaar. De partij van Tom Van Grieken (Vlaams Belang) gaf net een tikje meer uit, en is nu koploper.
Daarmee voeren de twee federale oppositiepartijen de lijst aan in het spenderen op die sociale media, maar ook de anderen doen gretig mee. Want in totaal werd in België vorig jaar voor 6 miljoen euro gespendeerd op Meta alleen. Derde big spender is, niet toevallig, ook een oppositiepartij: de PVDA-PTB, die er 600.000 euro doorblies.
Het is net daarover dat de Franstalige partijen in de meerderheid, Ecolo, PS en MR, toch bezorgdheden hebben. Want ook Paul Magnette (PS), Georges-Louis Bouchez (MR) en Jean-Marc Nollet (Ecolo) merkten dat ze radicaal overbluft werden op Facebook door Raoul Hedebouw (PVDA). Tegenover de 600.000 euro van de communisten gaf Ecolo maar 66.000 euro uit, de MR 143.000 en de PS amper 49.000 euro.
Nu de sperperiode voor de verkiezingen morgen begint, zijn klassieke campagnes allemaal beteugeld en geplafonneerd: geen grote affiches meer, geen bestickerde reclamebussen die door het land rijden (wat Groen overigens nooit van plan was, zo laten ze weten), én er mag niet meer dan 1 miljoen euro in de komende vier maanden per partij uitgegeven worden, inclusief online advertenties. Meteen is duidelijk dat de drie oppositiepartijen dus eigenlijk een heel jaar lang een forse online pre-campagne voerden.
Het is net daar, in die uitgaven op sociale media, dat mogelijks het smeermiddel zit voor PS en MR, om toch akkoord te gaan met een bredere hervorming. Die mislukte nog vorige week in het meerderheidsoverleg. Daar lag enkel een beperking van de legaten op tafel, net als geen buitenlandse giften meer, en geen misbruik met ‘oneigenlijke leden’: te weinig voor Groen en Vooruit om akkoord te kunnen gaan.
Zij willen dat er aan de dotaties zelf iets gedaan wordt. Nu gaat er elk jaar in totaal 78 miljoen euro naar de partijen. In Vlaanderen besliste het Vlaams Parlement om die dotaties alvast niet te indexeren, voor hun deel. Dat was dus wel al een besparing. Maar de Kamer raakte zo ver zelfs niet, nadat Kristof Calvo (Groen) en Joris Vandenbroucke (Vooruit) weigerden tevreden te zijn met de minimale aanpassingen.
Maar kijk: verschillende bronnen bevestigen in de meerderheid dat er iets beweegt, aan Franstalige kant. Daarbij speelt mee dat voor het eerst ook de Franstalige media eindelijk wakker geschoten is, vorige week. Toen bleek dat zowel PS als MR dwars lagen, en Georges-Louis Bouchez (MR) zelfs naar de camera’s van Villa Politica stapte om het idee van de vermindering van de partijdotaties helemaal af te branden. Maar dat kwam wat terug in het gezicht: in Le Soir en La Libre verschenen kritische artikels en commentaarstukken, en kreeg men de wind van voren, in campagnetijd.

De essentie: De kans is plots veel groter dat er toch iets gestemd raakt over partijfinanciering.

“Goed dat Franstalige partijvoorzitters wakker geschoten zijn en beseffen dat ze dit dossier niet langer kunnen negeren. Dit gaat over de geloofwaardigheid van de politiek. Ik hoop dat PS, Ecolo en MR de lat hoog leggen”, zo bevestigt Joris Vandenbroucke (Vooruit), die voor zijn partij onderhandelt.
Ook Kristof Calvo (Groen) tweette gisteren al, maar focuste daarbij op het spel voor de camera’s. Daarbij draaide veel rond het burgerpanel ‘We Need to Talk’, dat met allerlei voorstellen kwam om de partijfinanciering aan te passen. “De begrafenis over de hervorming van partijfinanciering is (voorlopig) afgewend. De Kamercommissie Grondwet beslist: alle fracties zullen hun positie over de aanbevelingen van ‘We Need to Talk’ moeten bekendmaken. Kaarten op tafel en kleur bekennen”, zo stelde hij.
“Typisch dat Kristof er weer een opbod van maakt in de Commissie. De waarheid is dat het feit dat die gesprekken met PS en MR tot nu toe niet uitlekten, veel relevanter is: het is daar dat er een doorbraak kan komen, niet in de Commissie Grondwet zelf”, zegt een Kamerlid.
Tegelijk is wel duidelijk dat de dotaties niet spectaculair zullen dalen: een pak partijen, zeker aan Franstalige kant, houdt er allerlei personeel mee in dienst, en heeft geen zin in een sociaal bloedbad. Een halvering, wat de oppositie voorstelde, komt er zeker niet. Maar tegelijk zou alvast zeker het Vlaamse voorbeeld om gewoon geen indexering meer toe te passen, al een begin kunnen zijn.
Voor Vandenbroucke is de koers alvast duidelijk: “Er moet alleszins een einde komen aan de exuberante uitgaven van politieke partijen op sociale media, tot wel 6 miljoen euro per jaar. Dat is dus belastinggeld dat de partijen perfect kunnen missen.”
Daarbij geldt dan wel telkens, als er toch een Franstalig compromis wordt gevonden, dat het ook voor de Vlaamse partijen ‘genoeg’ moet zijn in een totaalpakket, om dan met een triomf te kunnen uitpakken.
In de podcast van Ivan De Vadder, ‘Onder ons’, geeft ervaren Wetstraatwatcher Johny Vansevenant overigens toch een interessante invalshoek mee over die partijfinanciering: “We moeten ook opletten dat we niet vervallen in het euvel van de politici niets meer te gunnen. Het is allemaal niet zo eenvoudig. Het is een symbolische discussie geworden. Het gaat om 80 miljoen euro per jaar. Stel je voor dat je daar 20 miljoen euro vanaf kan pitsen, op de begroting levert dat weinig op.”
Het nieuwe compromisvoorstel van Ecolo zou na de krokusvakantie naar de Kamer kunnen komen, als PS en MR eruit raken. Dan zijn er nog Commissies grondwet gepland, waardoor er toch nog een stemming zou mogelijk zijn.

Om te volgen: De Vlaamse regering is zichtbaar verdeeld over de elektrische wagens. De anderen weigeren Lydia Peeters (Open Vld) veel te gunnen, maar de liberalen bijten terug.

“De kans dat die premie voor elektrische wagens er niet komt, is onbestaande. De overheid moet haar woord nakomen, aan de burgers die in volle vertrouwen zo’n wagen hebben besteld.” Open Vld-voorzitter Tom Ongena sprong vanmorgen in de bres voor zijn minister van Mobiliteit Lydia Peeters. Op Radio 1 maakte hij zich sterk dat die haar premie van 5.000 euro voor de aankoop van een elektrische wagen onder de 40.000 euro aankoopprijs ook effectief erdoor krijgt, morgen op de Vlaamse ministerraad.
De spanningen in dat dossier liepen gisteren zichtbaar hoog op in het Vlaams Parlement. “Eigenlijk is het al een groot succes. De autofabrikanten laten hun prijzen zakken. De drempel om een zero-emissievoertuig te kopen, wordt veel kleiner. Een succesverhaal dus. Maar we hebben beloofd om een premie te geven, wel, ik hou vast aan mijn belofte”, zo bezwoer Peeters.
Ze kreeg de wind van voren, want de Raad van State was in een advies immers vernietigend geweest: als de maatregelen een te groot succes wordt, is er geen geld om de premie te betalen voorzien. Peeters pareerde door te stellen dat er tot nu toe slechts 250 mensen zo’n auto kochten, terwijl er ruimte is voor 4.000 premies voor nieuwe auto’s.
“Als daar dan budget extra nodig is, dan rekenen wij erop dat er binnen het beleidsdomein wel middelen zijn om dat te vinden”, stelde Bert Maertens (N-VA) fijntjes. En van coalitiepartner cd&v dezelfde opmerking: “Ik hoop echt dat, zoals u zegt, u zult toekomen met die 20 miljoen euro. Heel veel mensen kunnen die wagen niet aankopen zonder die premie van 5000 euro, mensen rekenen daarop”, stelde Sofie Mertens (cd&v).
De oppositie nam Peeters als schietschijf:
- “Een slecht uitgedraaide verkiezingsstunt”, stelde Stijn Bex (Groen).
- “Cadeautjes voor mensen die zich sowieso, ook zonder premie, zo’n dure elektrische wagen kunnen permitteren”, merkte Els Robeyns (Vooruit) op.
- Als deze regering evenveel aandacht zou hebben voor bussen als voor elektrische wagens en privéjets, dan zouden de bussen misschien wel op tijd rijden, stelde Jos D’Haese (PVDA).
- “Uw verkiezingsstunt is aan het uitmonden in een verkiezingsramp”, sneerde Bart Claes (Vlaams Belang).

En nu? Morgen meer dan waarschijnlijk wel een regeling. Maar Peeters moet even zweten, en Open Vld moet centen vinden.

Maar wat zich achter de schermen afspeelde was belangrijker voor Peeters, die morgen haar dossier naar de regering moet brengen. Bij collega Zuhal Demir (N-VA) kwam stevige tegenkanting, tegen het Open Vld-verhaal.
Die is immers niet vergeten hoe uitgerekend Open Vld haar plan kelderde om te gaan knippen in de subsidies voor zonnepanelen, de zogenaamde groenestroomcertificaten. Die zijn destijds erg royaal toegekend, en Demir wilde daarin het mes zetten.
Toen had de Raad van State ook forse opmerkingen, over het ‘gelijkheidsbeginsel’ en over ‘de overheid als betrouwbare bestuurder’. “Toen hebben we wijselijk gezegd het niet te doen, en is die maatregel afgevoerd. Nu maakt de Raad van State dezelfde redenering, en zouden we het wel doen?”, is binnen de Vlaamse regering bij N-VA te horen. “Dit doet denken aan het verhaal van de terugdraaiende teller. Men liegt mensen iets voor, want men weet dat men het niet kan betalen.”
Alleen, het feit dat er een “koppeling” zou gemaakt worden, en dat Demir alsnog haar dossier van de subsidies voor zonnepanelen er dan door wil krijgen, wordt stevig ontkend bij de minister. Dat was tussen de lijnen wel te lezen, in De Tijd. “Neen, die is er niet”, zo klinkt het vandaag.
Op Radio 1 ging Open Vld-baas Ongena fors door op de Limburgse N-VA’er:
- “Heel vreemd dat minister Demir in de krant gaat zeggen dat ze dat wil koppelen aan die groenestroomcertificaten. Die mensen rekenden destijds op subsidie voor hun zonnepanelen, en nu wil mevrouw Demir in één pennentrek afstand nemen.“
- Meteen ook een sneer naar N-VA: “Ik kan me niet inbeelden dat Bart De Wever (N-VA), die toch ook begaan is met rechtszekerheid en het investeringsklimaat, dat nu door zijn minister Demir allemaal zou laten wegnemen?”
- En meteen zette hij ook Jan Jambon (N-VA), de leider van de Vlaamse regering, voor het blok. Die moest zijn partijgenote maar intomen: “De minister-president moet met zijn eigen minister gaan praten.”
De soep zal morgen minder heet gegeten worden dan ze tot nu toe wordt opgediend: geen ‘koppeling’ vanuit N-VA, waar men in het Vlaams Parlement ook verzekerde “dat de premies er komen”, maar men eist wel “een sluitend voorstel” van Peeters.

Ook op de agenda: Wat doet de Vlaamse regering met de dienstencheques?

Nog een dossiertje dat tot spanningen leidt binnen Jambon I, naast dat van de boeren en de elektrische wagens: de dienstencheques. Daar loopt Vlaams minister van Werk Jo Brouns (cd&v) met plannen om de prijs voor een dienstencheque te verhogen en het fiscaal voordeel af te schaffen. Hij wil zo de vrijgekomen middelen gebruiken om te investeren in de lonen van de huishoudhulpen en in de dienstenchequebedrijven.
Die poetsvrouwen zijn volop bezig actie te voeren: ze verliezen mogelijk hun eindejaarspremie, terwijl de collectieve arbeidsovereenkomst eenzijdig werd opgezegd. Gisteren kwamen in Tour & Taxis zo’n 400 vertegenwoordigers van de drie grote vakbonden in de dienstenchequesector bijeen. Ze hebben nieuwe acties aangekondigd: bij aandeelhouders van de grote dienstenchequebedrijven thuis gaan protesteren. Ook een staking is niet uitgesloten.
Die dienstencheques liggen gevoelig: ze zijn sinds 2014 niet meer in prijs gewijzigd, 9 euro per cheque. Je krijgt daarvan een gedeelte terug via de personenbelasting, waardoor je uiteindelijk slechts 7,2 euro betaalt. Al zijn in de praktijk steeds meer dienstenchequebedrijven via ‘administratieve kosten’ de prijs aan het verhogen.
Maar de sector kreunt onder lage marges, 37 procent van de dienstenchequebedrijven is verlieslatend, leert een analyse van GraydonCreditsafe. Brouns wil dat oplossen, door de prijs te verhogen.
Want het kost ook de overheid handenvol geld. “Per gepresteerd uur bedraagt de inruilwaarde van een cheque 26,98 euro, waarvan 17,98 euro voor de overheid. Dat systeem kost de Vlaamse begroting 1,3 miljard euro”, zei Brouns vorig jaar.
Maar ook hier is de vraag of het haalbaar is om nu in te grijpen. Al bij de begrotingscontrole in september gingen N-VA en Open Vld op de rem staan. En nu, in de kiescampagne, zou de Vlaamse regering dan wel ingrijpen op een maatregel die erg populair is bij de (lagere) middenklasse: “Die hulp is voor vrouwen die werken. En neen, daar zijn geen CEO’s bij, maar gewoon leerkrachten, verpleegsters, die hulp in huis nodig hebben”, zo is bij een Vlaams minister te horen.

Razend belangrijk: Behoudt ArcelorMittal investeringen in Sidmar, de laatste grote staalfabriek van België?

“Er lopen inderdaad gesprekken, maar daarover kunnen we echt niet veel kwijt”, zo is in de hoogste regeringskringen te horen over het dossier van ArcelorMittal in de Gentse haven, waar ze de hoogtechnologische staalfabriek Sidmar hebben.
Daarover zijn alle lichten op rood geslagen, zo meldt De Tijd. Want de staalreus had grootse plannen om van de Gentse fabriek een koploper te maken, om tegen 2050 klimaatneutraal staal te kunnen maken.
Dat vergde grote investeringen van onder meer elektrische hoogovens en een installatie die werkt met ‘direct gereduceerd ijzer’ of DRI. Die werkt niet op steenkool, maar gas, en straks zelfs waterstof. Het prijskaartje is niet min: 1,1 miljard euro aan investeringen die gepland stonden in Gent.
De federale en Vlaamse regering stonden te trappelen om dat te steunen, en hadden 280 miljoen euro subsidies uitgetrokken. Alleen komt dat nu op de helling, zo blijkt.
Alles heeft te maken met de rat race aan subsidies, die in Europa bezig is om industriële projecten hier te houden. Door de Amerikaanse maatregel van president Joe Biden om de geldschuif open te trekken, in de ‘Inflation Reduction Act’, en met ‘groene subsidies’ te strooien, is er eigenlijk een subsidie-oorlog begonnen.
Alleen wordt die niet zozeer vanuit Europa met één Europees initiatief beantwoord, maar met subsidies die de lidstaten individueel willen geven, én die de Europese Commissie ook toestaat. Majeur probleem daarbij: de grote landen, met de grootste kassen, zoals Duitsland en Frankrijk, kunnen het meest royaal met subsidies strooien. En ze doen dat ook.
Premier Alexander De Croo (Open Vld) waarschuwde daar al meermaals voor in het verleden: dit gaat slecht aflopen voor de kleinere lidstaten. “De grote landen zijn druk doende bezig de interne markt kapot te maken”, zo is te horen op de Zestien vanmorgen.
Want door die grote subsidies toe te staan vanuit Franse of Duitse overheden, botst de EU op de limieten van haar grootste project: de eengemaakte Europese markt. Daarin geen concurrentieverstorende subsidies toestaan van individuele lidstaten, is dan net de hoeksteen om die eengemaakte markt in stand te houden.
Dat blijkt manifest in het dossier van ArcelorMittal mis te lopen. Een fabriek honderd kilometer verderop, in Duinkerke in Frankrijk, blijkt immers veel meer subsidies te kunnen gaan vangen. De DRI-installatie dreigt zo naar die fabriek te verkassen en niet naar Gent, zo blijkt uit interne planning binnen de staalreus.
De Franse minister van Economie Bruno Le Maire sprak een paar weken geleden over een investering in Duinkerke van 1,8 miljard, waarbij de Franse staat tot 850 miljoen subsidies geeft, veel meer dan de 280 miljoen in België op een totale investering van 1,1 miljard.
Daarnaast speelt een ander, pijnlijk element: de energievoorziening. Terwijl België net als Frankrijk jarenlang kon rekenen op stroom uit kernenergie, bleek het cruciale verschil dat de Franse centrales eigendom zijn van staatsbedrijf EDF, dat de elektriciteitsprijzen laag moet houden van de overheid. Die gelooft ook heilig in kernenergie, wat hen in de crisis rond hoge gasprijzen door de oorlog in Oekraïne bijzonder handig uitkwam.
In België waren die kerncentrales ironisch genoeg in handen van een andere Franse energiereus, Engie. Die houdt nu met de overheid nog twee kerncentrales over, lang niet genoeg om een soortgelijke gegarandeerde lage prijs als in Frankrijk te garanderen, laat staan dat de overheid hier die zou kunnen opleggen.
Voor grote industriële productie zijn die energieprijzen nochtans cruciaal: naast de ‘Inflation Reduction Act’ is dat dé beslissende factor voor Europese industriële bedrijven om te verkassen naar de VS of grotendeels daar te investeren. Voor België is het heel concreet de reden waarom men ook al gewoon naar Frankrijk kan verhuizen met grote industrieën.

Alles komt terug: De grote Vlaamse uitgevers DPG Media en Mediahuis willen de ‘overgangsregeling’ van het krantencontract in lopende zaken trekken.

De lobbying om toch nog maar het infame krantencontract levend te houden, draait op volle toeren. Nadat de Franstalige uitgevers al een noodkreet lieten horen, en Ecolo voor de kar spanden, is het nu aan DPG Media en Mediahuis. Zij vragen in een brief aan de federale regering met aandrang om de tijdelijke overgangsregeling van het uitdovende krantencontract toch nog eens te verlengen. Achter de schermen draait de lobbymachine overuren.
Alles draait daarbij om het oude krantencontract, de zogenaamde ‘persconcessie’. Die werd finaal aan PPP en niet aan Bpost gegund, waarop de Vivaldi-partijen dan maar beslisten om het geheel te schrappen, en het krantencontract niet meer toe te kennen. In ruil zouden de grote uitgevers fiscale kortingen gaan krijgen, zeker in het dunner bevolkte zuiden van het land.
Tegelijk besliste men wel, om een ‘shock’ te vermijden, het oude, aflopende krantencontract toch nog eens 6 maand te verlengen, bij Bpost. Maar dat willen DPG Media en Mediahuis dus nu graag verlengd zien, met nog eens zes maanden.
Wat meespeelt: Bpost vraagt vanaf juli dit jaar dus de ‘volle pot’ aan de uitgevers, en die bedragen lopen hoog op, tot drie keer wat ze tot nu moesten betalen. Met het krantencontract betaalden de uitgevers zo’n 90 miljoen per jaar, wat eigenlijk de kosten bij Bpost zou moeten dekken voor die bedeling. Heel de constructie van het krantencontract leverde superwinst op voor Bpost.
Maar het overheidsbedrijf wil het duidelijk hard spelen. En die meerkost kan hard aankomen: DPG Media en Mediahuis dreigen met verdere herstructurering, ook op de redacties. Recent nog dankte Mediahuis 20 mensen af, maar dat heeft niets te maken met de Bpost-problematiek.
Vreemd genoeg is er nochtans wel concurrentie op de markt: het kleinere PPP kan in het gat springen. En in het verleden overwogen DPG Media en Mediahuis zelfs om dan maar zelf de bedeling te gaan doen, zoals ze in Nederland ook gewoon samen doen.
Politiek gezien lijkt de vraag onhaalbaar: de grote tegenstander van het krantencontract binnen Vivaldi, Open Vld, wil er niets van weten. Bij de top klinkt het ferm: “Zoals we van kilometers ver zagen aankomen: de uitgevers vragen een zoveelste verlenging van het krantencontract. Het was nee, het is nee, het zal nee blijven. Kranten bedelen is geen kerntaak van de overheid.”
Kamerlid Vincent Van Quickenborne (Open Vld), die als vicepremier fel tegen het contract vocht, is duidelijk. Want alles draait rond timing. Als het krantencontract in leven wordt gehouden en opnieuw ’tijdelijk’ verlengd wordt, dreigt het in het imbroglio van de regeringsvorming terecht te komen: “We gaan hier niet op plooien. Dit opnieuw verlengen zet ons in lopende zaken en dan is het out of control.”
Maar ook anderen zijn helder. Voogdijminister voor Overheidsbedrijven Petra De Sutter (Groen) in De Tijd: Een verlenging lijkt me niet realistisch. Zes maanden is de termijn die politiek is afgesproken en waarop ik nog altijd reken.’
Een bijkomend probleem, als men al zou willen verlengen en ingaan op de vraag van de uitgevers bij Vivaldi: de Europese regels. Die schreven heel duidelijk voor dat er een openbare aanbesteding moest zijn. Maar die won PPP nu net. Het dan toch ‘tijdelijk’ terug aan Bpost geven, voor één jaar, lijkt een grove schending van die Europese regels.
Uitgerekend vandaag zijn er forse syndicale acties bij Bpost, waar de bonden niet onterecht vrezen voor de sociale gevolgen als de krantenbedeling en de forse subsidies via het krantencontract wegvallen.
Maar De Sutter wimpelt dat vreemd genoeg af: “Bpost is absoluut niet van plan te praten over sociale plannen of grote herstructureringen. Dat kan ik bevestigen. En wij zullen als overheid onze rol spelen”, zo stelt ze. De vraag is hoe dat haalbaar zal zijn, als straks de volumes van krantenbedeling wegvallen. Door torenhoge prijzen te vragen, kan Bpost op korte termijn vasthouden, maar op langere termijn dwingt ze de uitgevers om naar andere pistes te kijken.
Binnen Vivaldi wijst men tegelijk allen naar minister van Financiën Vincent Van Peteghem (cd&v). Die moet duidelijkheid geven over de precieze fiscale gunstregimes die de krantenuitgevers dan gaan krijgen. Dat moet de druk mogelijks wat verlichten.

On the campaign trail: Tom Waes gaat een politiek programma maken.

“Ik herinner me nog goed hoe ik me voelde toen ik zelf voor het eerst ging stemmen. Het was midden in de onzekere jaren ’80 en als jonge gast had ik héél veel vragen voor de politiek. Maar volgens onderzoek liggen jonge mensen ook anno 2024 erg wakker over hun toekomst. ‘Zal ik wel een huis kunnen kopen?’, ‘Zal hier ooit oorlog uitbreken?’ Het zijn maar enkele van de vele vragen die ze hebben.”
Aan het woord is Tom Waes, in de perstekst van zijn nieuwe tv-programma. De naam is nog niet bekend, maar het gaat over de verkiezingen, en focust op jongeren. Voor Europa mogen die al vanaf 16 jaar stemmen, voor de Kamer is dat vanaf 18 jaar. Waes gaat langs op scholen en wil de vragen stellen die jongeren tussen de 16 en 22 jaar hebben. Er zijn vijf afleveringen met telkens drie politici, die vragen krijgen, en “er zullen geen taboes zijn”.
Het geheel past in een poging van de VRT om ook jongere kijkers te bereiken met politiek. De openbare omroep wil overigens graag een constructieve verslaggeving in de campagne, waarbij ze niet te veel “conflict” willen opzoeken: geen overdaad aan debatten dus.

Tenslotte: Hilde Crevits (cd&v) geeft het ‘ideale profiel’ voor een woordvoerder.

“Je moet het lef hebben om de minister soms eens terug te fluiten.” Het is gouden advies van één van de meest ervaren mensen in de Wetstraat, aan (toekomstige) woordvoerders. Hilde Crevits, leading lady van cd&v zegt het zelf. In een interessante podcast van voormalige woordvoerdster Sara Vercauteren, ‘Geen Commentaar’ was voor één keer een politica te gast.
En daarbij dus wel de essentie van wat volgens Crevits een goede woordvoerder moet doen en zijn. De baas durven tegenspreken, eerder dan een echokamer of ja-knikker zijn, hoort daar ook echt wel bij.
En Crevits heeft nog een tweede, gouden voorwaarde, om een goede woordvoerder te kunnen zijn: “Woordvoerders mogen geen haantjes zijn. Dat is ook de reden dat ik een ongeschikte woordvoerder zou zijn.” Wie zijn wij om dat tegen te spreken? (cv/ddw)