“Indien het ondenkbare gebeurt en China de protesten in Hongkong op gewelddadige wijze neerslaat zullen de Chinese relaties met de VS en zijn bondgenoten enkel verslechteren. Ik ben niet graag negatief, maar ik denk dat we aan de vooravond van iets zeer zorgwekkend staan.” Dat schrijft de Amerikaanse journalist en China-kenner Bill Bishop in zijn nieuwsbrief. Bishop woonde 10 jaar lang in China en is een graag geziene gast in de Amerikaanse nieuwsshows.
De situatie in Hongkong escaleert met de dag en de protesten gaan hun tiende week in. Aan de bron lag een wetsvoorstel waarbij misdadigers aan China zouden kunnen worden uitgeleverd. Dat voorstel is ondertussen begraven, maar de manifestanten eisen nu meer democratie. Of beter: minder controle vanuit Beijing.
De Chinese stadstaat lijdt ondertussen onder de economische gevolgen van de onlusten. Een aantal van de vele miljardairs die de stad telt vraagt de manifestanten hun protest stop te zetten. De luchthaven ligt voor de vijfde opeenvolgende dag volledig plat. Honderden vluchten zijn afgelast of vertrekken met vertraging. Ook de Hang Seng beursindex noteert op zijn laagste niveau in 7 maanden.
Volgens Carrie Lam, de hoogste bestuurder van Hongkong, bevindt de stad zich ‘in een situatie van ‘paniek en chaos’. Manifestanten eisen haar aftreden, maar Lam heeft aangekondigd aan te blijven ‘om de lokale economie opnieuw op de sporen te krijgen’ en ‘om aandachtig te luisteren naar het ongenoegen dat onder de mensen leeft’.
De totale opkuis van ‘het probleem Hongkong’
Zoals op beelden van het China Global Television Network te zien is heeft China ondertussen massa’s politie in de grensstad Shenzen geparkeerd. De Chinese propagandamachine zit niet stil en verspreidt berichten die een gewelddadige tussenkomst moeten rechtvaardigen. Beijing noemt wat in Hongkong gaande is ‘opkomend terrorisme’. Vertegenwoordigers van de Chinese Communistische Partij laten via het persagentschap Xinhua weten dat “Hong Kong in een bodemloze afgrond wordt gestort indien de terreur niet wordt gestopt.” De lokale luchtvaartmaatschappij Cathay Pacific dreigt er ondertussen mee personeel dat aan de ‘illegale’ manifestaties deelneemt te ontslaan.
China’s Armed Police Force stations in south China’s Shenzhen pic.twitter.com/OHRR3nrXkj
— CGTN (@CGTNOfficial) August 12, 2019
70ste verjaardag van de Volksrepubliek China
Bishop verwacht pas later op de week enige duidelijkheid omtrent het officiële Chinese standpunt. Dan komt president Xi Jinping terugkomt uit zijn jaarlijkse vakantie. Op 1 oktober staan dan de festiviteiten voor de 70ste verjaardag van de Volksrepubliek China op de agenda. Bishop verwacht ten laatste tegen die datum ‘de totale opkuis van het probleem Hongkong’. De Chinezen zullen in het kader van de handelsoorlog niet nalaten met een beschuldigende vinger naar het buitenland te wijzen en dan specifiek naar de VS.
Toch staat Xi voor een moeilijke keuze. Hongkong is een cruciale plek voor Chinese staatsbedrijven. Het is daar dat die bedrijven geld kunnen ophalen en waar hun leiders hun fortuin kunnen stallen. Elke militaire tussenkomst à la Tiananmen zou de reputatie van Hongkong als ‘betrouwbaar commercieel handelscentrum’ grote schade toebrengen en de wereld tegen China keren. Met de aanslepende handelsoorlog met de VS lijkt dat een gevaarlijke optie. Maar als Xi niets doet verzwakt zijn positie, die al lijdt onder de vertragende economie, nog verder.
Maar net als Bishop vrezen ook anderen voor een hardhandig optreden vanwege de Chinese machthebbers. Met uiterst strenge straffen voor al wie wordt opgepakt.