Europa moet tegen het einde van dit decennium zijn positie op de wereldwijde chipmarkt duidelijk hebben versterkt. Dat heeft Thierry Breton, Europees Commissaris voor de interne markt, gezegd tijdens een bezoek aan Silicon Saxony, de regio rond de Duitse stad Dresden waar een sterke concentratie van chipfabrikanten kan worden teruggevonden.

Ursula Von der Leyen, voorzitter van de Europese Commissie, had in haar jongste State of the Union al de Chip Act aangekondigd. Dat initiatief moet ervoor zorgen dat de chipsector in de Europese Unie op nieuwe impulsen kan rekenen. De Europese Unie wil op termijn opnieuw minstens 20 procent van de wereldwijde chipproductie op zijn grondgebied samenbrengen.

Knelpunten

De Chip Act moet de Europese Unie positioneren als een van de belangrijkste partijen in de productie van halfgeleiders in de wereld en moet de regio toelaten een technologisch en industrieel leiderschap te claimen.

“De Chip Act is een cruciaal initiatief om de fabrikanten van halfgeleiders te stimuleren in Europa de investeren”, benadrukte Yvonne Keil, voorzitter van Silicon Saxony. Volgens Keil is de situatie nog nooit zo goed geweest om in de chipproductie marktaandeel terug te winnen en de afhankelijkheid van andere regio’s terug te schroeven.

“Europa wordt tegelijkertijd met een aantal knelpunten geconfronteerd”, merken analisten van consulent Kearney, die een analyse van de Europese chipindustrie heeft gemaakt. “Het Europese aandeel in de wereldwijde chipproductie is de voorbije jaren sterk afgenomen.”

“Bij de start van deze eeuw was de chipproductie nog voor 25 procent in de Europese Unie geconcentreerd. Dat cijfer is vandaag echter tot amper 8 procent teruggevallen. Wanneer over de geavanceerde halfgeleidertechnologie wordt gesproken, is de situatie nog zorgwekkender. Hier had Europa bij de eeuwwisselingen nog een marktaandeel van 19 procent, maar dat is sindsdien compleet verdampt.”

Bovendien wordt de Europese chipsector momenteel nog verder afgebouwd. De Britse chipfabrikant Dialog Semiconductor stemde eerder dit jaar met een overnamebod van de Japanse groep Renesas.

Het Duitse bedrijf Siltronic komt in handen van de Taiwanese groep GlobalWafers en de Britse onderneming ARM Group wordt overgenomen door het Amerikaanse concern Nvidia.

De Europese Unie wil die trend echter ombuigen. De regio wil de productiecapaciteit van geavanceerde chips, met een omvang van minder dan 10 nanometer, bevorderen.

“Het is naïef om te geloven dat Europa tevreden zouden kunnen zijn met de gedeeltelijke controle van de strategische toeleveringsketen”, gaf Breton aan. “In een tijdperk waarin technologie een geopolitiek karakter heeft, is dart geen optie.”

Subsidiewedloop

“Een inhaalbeweging is voor Europa absoluut haalbaar”, benadrukt Johan Aurik, onderzoeker bij Kearney. “Het is echter noodzakelijk dat Europa nu handelt. Nog eens een debat van tien jaar kan de regio zich niet veroorloven.”

Volgens het rapport zouden investeringen in geavanceerde chips voor de Europese Unie een groot economisch potentieel hebben. Investeringen in geavanceerde chipfabrieken garanderen bovendien een aanzienlijke impact op de bredere economie. 

De wereldwijde marktleiders van de chipindustrie – zoals Intel, TSMC of Samsung – zijn uit regio’s buiten Europa afkomstig. Europa moet dan ook inspanningen doen om deze ondernemingen te verleiden zich in de regio te vestigen.

“De exploitatie van een nieuwe geavanceerde fabriek is in de Europese Unie 30 procent duurder dan in Zuid-Korea”, betoogt Kearney. “Met Taiwan is er zelfs een kloof van 40 procent.”

Subsidies zouden een middel kunnen zijn om dat verschil te compenseren, maar ook de Verenigde Staten, Zuid-Korea en Taiwan proberen met gelijkaardige strategieën de sector naar zich toe te halen.

“Een subsidiewedloop moet daarbij absoluut worden vermeden,” werpt Margrethe Vestager, Europees Commissaris voor Mededinging, op. “Een dergelijk scenario zou iedereen nadeel berokkenen, want de bedrijven zouden in de verleiding kunnen komen om regeringen tegen elkaar uit te spelen.”

Volgens ramingen zou de Europese Unie een investering tussen 240 miljard euro en 300 miljard euro nodig hebben om op het gebied van computerchips volledig in de eigen behoefte te kunnen voorzien. Momenteel zouden de grote industrielanden al meer dan 120 miljard euro ondersteuning voor de bouw van nieuwe chipfabrieken voorzien.

(lp)