"Stop ou encore?" Premier De Croo en toekomstig premier Magnette willen zeker samen verder, tonen zich tevreden over Vivaldi in mak onderling tv-debat: "Goed werk geleverd"

Een koppel dat zijn goede en slechte tijden heeft gekend, maar finaal toch wel graag met elkaar verder gaat: dat beeld blijft hangen van premier Alexander De Croo (Open Vld) en kandidaat-premier Paul Magnette (PS), nadat ze op RTL rechtstreeks in debat gingen. Twintig minuten lang was het De Croo die wel eens een prikje uitdeelde (“uw rijkentaks is een beetje het toverdrankje van de PS”) en Magnette die vooral “fier was op het werk van de socialisten”, en mocht opsommen wat zijn PS allemaal de afgelopen jaren binnenhaalde. Op de finale vraag, “Alors… stop ou encore?”, of er een Vivaldi-bis komt na 9 juni, kwam van beiden helemaal geen afwijzing, integendeel. De Croo wil “verder met de mensen die de juiste prioriteiten hebben”. “Dit land doen werken en het niet blokkeren, en ons niet opsluiten in kastelen om staatshervormingen te doen die ons niets bijbrengen”, zo stelde De Croo. En ook Magnette was duidelijk: “Ik denk dat we goed werk hebben geleverd, ik heb maar van één iets spijt, dat is die fiscale hervorming”, zo stelde de PS-voorzitter. En voor die mislukking gaf hij de schuld dan nog eens helemaal aan de MR.

In het nieuws: De ‘clash’ tussen twee kopstukken, een premier en kandidaat-premier, heeft niet bepaald een spanningsboog.

De details: Ondanks de heftige spanningen in de coalitie de afgelopen jaren, blijft voor Paul Magnette een Vivaldi-coalitie de meest logische, want meest linkse combinatie. In duel met de huidige premier van die coalitie hoeft een offensief niet. En die laatste moet zijn kanseliersbonus proberen te verzilveren: meer dan prikjes naar coalitiepartners zit er dus niet in.

“Ik geloof in dit land. In Vlaanderen zijn er partijen die enkel maar problemen zien in Wallonië en Brussel. Maar ik, ik zie ambities en een ongelooflijk potentieel. En dat is de echte keuze: kunnen we in staat zijn om samen te werken in dit land? Ik, ik heb bewezen dat ik mensen kan samenbrengen.”
Het was een geloofsbelijdenis in het land, en in zichzelf, die premier De Croo gisteren bracht in het grote tv-debat op RTL, live in prime time om iets voor half acht. Helemaal nieuw is de boodschap niet: het zijn echo’s van het boek van de eerste minister, ‘Waarom het beste nog moet komen’.
Wie regelmatig met zijn coalitiepartners praatte de afgelopen regeerperiode kreeg niet meteen dat beeld, van een premier die enkel maar “samenwerkt”: of het nu de groene frustratie over de Natuurherstelwet was, de rode woede over vreemd georganiseerde nachtelijke begrotingsonderhandelingen, of de MR-frustratie in het nucleaire dossier, tekens was De Croo kop van Jut.
Maar opvallend, Paul Magnette, die in dat vooraf groots aangekondigde “rechtstreekse duel” de uitdager was, en de facto ook de man die meeste kans maakt om straks De Croo op te volgen in de Wetstraat 16, deed eigenlijk nauwelijks iets om De Croo tegen te spreken, op diens bilan als ‘de juiste leider’ van de ploeg en het land.
Bijna pedagogisch legde Magnette enkel nog eens uit dat in 2019 de blauwe en rode familie “ongeveer even groot waren”, en het premierschap dus naar De Croo was gegaan. Maar iedereen die kan rekenen, ziet dat in de peilingen de socialistische familie straks veel groter zal zijn dan de blauwe (vooral omdat Open Vld implodeert) en dus “zal ik beschikbaar zijn voor het premierschap, als wij de grootste familie zijn”, zo concludeerde de PS-baas fijntjes. De Croo beluisterde het met de glimlach.
Over de spanningen die de coalitie kende, met een uitgesproken rol voor Magnette die een paar keer openlijk “de methode” van De Croo in vraag stelde, tijdens de regeerperiode: geen woord, tijdens het debat. Nochtans hadden de inleidende filmpjes er iedereen aan herinnerd: Vivaldi was niet bepaald een gelukkig huwelijk tussen Magnette en De Croo.

“Si tu reviens, j’annule tout”: De Croo en Magnette lijken zonder veel issues toch weer samen verder te willen.

“Ondanks onze tegenstellingen hebben we toch een regering kunnen maken, en ik ben echt fier op het werk dat de socialisten hebben kunnen leveren”, stelde Magnette mild over de regering.
De Croo beaamde dat uiteraard: “We hebben gedaan wat we de mensen beloofd hebben.”
Magnette voegde er wel toch voor de volledigheid aan toe: “Ik wil verder gaan, maar niet voor ons plezier, wel om de salarissen te verhogen, en verder te investeren in cruciale uitdagingen zoals de gezondheid en veiligheid.”
De Croo had het er weer finaal, op de vraag of ze nu samen verder gaan met een Vivaldi-bis, over dat hij “verder wil samenwerken met mensen die de juiste prioriteiten hebben”.
En hij verduidelijkte: “Die zijn: meer mensen aan het werk, investeren in veiligheid en het beter functioneren van dit land. Dit land doen werken en het niet blokkeren, en ons niet opsluiten in kastelen om staatshervormingen te doen die ons niets bijbrengen”, zo haalde hij uit naar de oppositie van N-VA en Vlaams Belang.
Eerder had ook Magnette dat beeld al gezet: “Toen we deze regering installeerden, Alexander en ik, kwamen we uit een politieke crisis. Er waren partijen als de PVDA, die nooit hun verantwoordelijkheid namen. Er waren er anderen, zoals de N-VA, die hebben verhinderd dat we een regering konden vormen. En ondanks onze verschillen, en die waren er, hebben we toch op veel zaken kunnen samenwerken.”
Een prikje hier en daar mocht wel: over de nieuwste plannen van de PS rond een rijkentaks, zei De Croo: “Dat is een beetje het toverdrankje van de PS voor elk probleem. België is al een land waar al veel belastingen zijn”. En over Magnette z’n voorstel voor een 32-urige werkweek: “Heel wat Vlamingen vielen van hun stoel op het moment dat u die 32-urenweek voorstelde.”
Maar Magnette laveerde handig en zocht geen conflict. Die fiscale hervorming, die mislukte? Niet de schuld van De Croo: “De MR heeft die belastinghervorming geblokkeerd, hoewel er binnen de regering een brede consensus was”.

De essentie: In Franstalig België is er bijzonder weinig fundamentele tegenstand tegen Vivaldi. Niet onlogisch, bijna alle partijen zaten erin, of willen erin.

“Wie wil nog een Vivaldi II?” Die vraag kregen alle Vlaamse partijvoorzitters begin september, bij de start van het politieke jaar, op een debat van Voka. Alle zeven stelden toen ‘neen’: zelfs de eigen Open Vld, met toen Tom Ongena al, stemde tegen Vivaldi: achteraf moest de premier bijsturen. Het beeld was tekenend voor de perceptie aan deze kant van de taalgrens, over de federale ploeg.
Maar terwijl aan Vlaamse kant de onvrede over Vivaldi en de bloedrode begrotingscijfers in het politieke debat niet weg te denken zijn, liggen de kaarten in Franstalig België veel minder uitgesproken.
Georges-Louis Bouchez (MR) doet er in de campagne alles aan om zich op rechts te profileren, maar niet in de grote sociaal-economische dossiers:
- De afgelopen week eiste hij dat het leger zou worden ingezet in Brussel om het geweld van drugsbendes aan te pakken.
- En hij drong er nog eens op aan om alle illegalen in de Belgische gevangenissen in sneltempo het land uit te zetten.
- Tussendoor ging het nog over Gaza, en het feit dat PS en Ecolo enkel maar de “polemiek oppoken” daarrond.
Drie keer aanvallen op domeinen die geen essentieel deel van het federale institutionele of financiële raderwerk uitmaken, maar eerder in de marge zitten. Want de MR is veel te veel een machtspartij, om niet heel graag alle deuren naar de PS toch open te houden.
Daarnaast is er Les Engagés, de centrumpartij van Maxime Prévot, die nu al heel ostentatief zich aan het warmlopen is om in een coalitie met PS en groenen in Wallonië, en een soort Vivaldi-bis federaal het mooie weer te komen maken. Hij ligt links in het midden: geen enkele noodzaak dus ook daar om het gevoerde beleid fundamenteel aan te vallen.
De voornaamste kritiek op Vivaldi komt dus van uiterst links, in Franstalig België: van de PVDA-PTB. Die hameren erop dat de federale regering een “hard en rechts” beleid heeft gevoerd. Allerminst toeval dus dat Magnette zelfs in een debat met De Croo eigenlijk vooral PVDA aanvalt, voor een Franstalig publiek.
In de Vlaamse studio’s van De Afspraak op Vrijdag toonde Magnette zich overigens veel triomfantelijker en ook venijniger naar De Croo: “En dat met een Vlaamse premier”, stelde hij fijntjes toen het stevige bilan van meer fiscaliteit onder Vivaldi werd opgesomd. Een dodelijk zinnetje, dat gisteren nergens meer te bespeuren viel, op het gezamenlijke debat.

Ook gevolgd: Paul Magnette (PS) gooit wél met modder naar de PVDA.

Terwijl het aan Vlaamse kant voorlopig nog heel kalm blijft qua televisiedebatten, is men in Franstalig België wel al volop bezig. Zo was er het ‘grote duel’ tussen de premier en kandidaat-premier, maar tegelijk hield men bij Canal Z ook een kopstukkendebat.
Opvallend daar: enkel mannelijke voorzitters om te beginnen (een reden voor Magnette om vorig jaar nog weg te blijven op debatten, omdat hij ‘pariteit’ wilde), maar ook opnieuw een messcherpe PS-voorzitter, naar de PVDA toe.
Die noemde de PVDA’ers eerder in de campagne in de studio’s “des couillons”, wat als ‘lafaards’ moet vertaald worden volgens de PS (en ook wel volgens online vertalingsprogramma’s), en dus niet echt beledigend. Maar volgens de PVDA kan het toch wel ook als ‘klootzak’ verstaan worden in het Nederlands. “Je hebt een beetje de twee versies van het begrip. Maar couillon komt wel van couille, wat dus als ‘kloot’ vertaald wordt”, zo licht een PVDA’er ons toe.
Deze keer was er dus opnieuw een aanval van Magnette, maar persoonlijker, op Hedebouw. “U zegt vaak dat politiekers op rechts leven in een bubbel? Wel meneer Hedebouw, u bent gewoon een bubbel, une grosse bulle. U doet niets, zéro, absoluut niets.”
Andermaal niet bepaald lief dus. Bij de PS houden ze het op “een dikke luchtbel”, als vertaling, nog mild. In het Carolo-dialect is een “bulle” wel degelijk een “nul”, of “nulliteit”, zo zeggen ze bij PVDA, in de vertaling.
Bij de PS volgen ze zo in elk geval een heel duidelijke strategie: een vijandige campagne ten opzichte van uiterst links, waarbij geen enkele deur of raam wordt opengezet voor coalities met PVDA: alles potdicht. Ze kijken daar met grote ogen naar de aanpak van de N-VA, om dat ten opzichte van Vlaams Belang net wel te doen.
Overigens ook heel duidelijk genoteerd op dat Franstalige debat: niemand valt Les Engagés van Maxime Prévot aan. Die ligt in de peilingen goed, en in het strategische spelletje zoals gezegd lekker midden van het bed. Straks moet iedereen bij hem langs, dus geen akkefietjes nu.

Vandaag: Een cruciale vergadering bij Vooruit in Antwerpen.

“Tom verdedigen? Sorry, ik verdedig níémand die mogelijk onaanvaardbare uitspraken heeft gedaan. Dan interesseert politieke kleur me niet”. Andermaal, na scherpe passages in De Tijd en bij Terzake, slaat Jinnih Beels (Vooruit) toe.
En alweer neemt ze daarbij partijgenoot en afgetreden schepen Tom Meeus onder vuur. Die stapte op na vermeende racistische uitspraken, die hij zelf ontkende. “Maar je hoeft geen racist te zijn om racistische uitspraken te doen”, zo duwde Beels nog eens wat zout in de rode wonde, in een gesprek met Humo deze week.
Dat is opvallend, omdat de partij haar op de blote knieën gesmeekt had om de sereniteit te laten terugkeren, aan de vooravond van wat in feite een verzoenende vergadering voor de leden van Vooruit in Antwerpen had moeten worden.
De onvrede over Beels en haar drang om telkens weer na te trappen, dreigt nu een ander scenario in werking te zetten. Want zoals deze nieuwsbrief signaleerde deze week, zijn er binnen Vooruit wel degelijk een pak mensen die niet Beels, maar Meeuws in oktober alsnog als lijsttrekker van Vooruit zien, voor de gemeenteraadsverkiezingen.

Waarom dit ertoe doet? De gevolgen voor Vooruit nationaal kunnen groot zijn.

Het was Conner Rousseau die Beels voor beide plekken uitkoos: zowel nu voor de Kamer als kopvrouw, als straks als uitdager van Bart De Wever (N-VA) in Antwerpen als lijsttrekker. Maar Rousseau is weg, en daarmee lijkt alles wat op losse schroeven te staan: er circuleert een scenario waarbij het lijsttrekkerschap voor oktober van Beels ‘on hold’ zou worden gezet tot na 9 juni, zo weet De Standaard.
Dat zou meteen een enorme verzwakking van de kopvrouw betekenen, en mogelijk dus wel grote consequenties voor de komende verkiezingen. Want Beels lijkt niet bereid om die stap opzij te zomaar te slikken. “Ik ben bereid om élke beslissing te aanvaarden, maar elke beslissing heeft ook gevolgen. Ik hoop dat het gezond verstand zegeviert, niet de emoties”, zo waarschuwde ze in Het Laatste Nieuws.
Ondertussen berokkende het ruziënde koppel Meeuws-Beels heel de partij grote schade: in peilingen zakken de socialisten sinds het gedoe in Antwerpen steeds verder weg. Zeker voor voorzitster Melissa Depraetere (Vooruit) is het een hoogst onaangename affaire: Rousseau duldde met zijn autoritair leiderschap dat soort onenigheden niet, maar Depraetere wil en kan niet meteen dezelfde voorhamer hanteren, intern in de partij.
Als men de Antwerpse Vooruit-afdeling, die notoir eigenzinnig is, niet onder controle krijgt, en die effectief Beels wegzetten, dreigt zo een kopstuk weg te vallen. Dat zou ongezien zijn: dan moet op iets meer dan twee maanden van de verkiezingen in de grootste kieskring een nieuwe kandidaat gevonden worden.

Om te volgen: Welke voorwaarden gaat Vlaams minister van Omgeving Zuhal Demir (N-VA) opleggen aan Brussels Airport?

Een spannende 48 uur voor de luchthaven in Zaventem. Demir moet uiterlijk vrijdag beslissen of de bestaande omgevingsvergunning voor Brussels Airport verlengd kan worden. De Gewestelijke Omgevingsvergunningscommissie (GOVC) had hierover eerder deze maand al een gunstig advies afgeleverd, maar stelde wel een hele lijst aan bijkomende voorwaarden op.
De vraag is vooral welke beperkingen Demir zal opleggen aan Brussels Airport, en welk advies ze eventueel naast zich neerlegt. Naast geluidsoverlast moet Demir ook nog knopen doorhakken over een verminderde uitstoot boven Zaventem, en is er de vraag of er een plafond komt op het aantal vliegbewegingen.
Maar het draait, zoals eigenlijk al jaren bij de Brusselse luchthaven, finaal over de nachtvluchten. De GOVC wil die inperken om zo minder geluidshinder te veroorzaken, om te beginnen zouden er vanaf 2026 in het weekend geen vluchten tussen 1 en 5 uur ‘s nachts meer mogen plaatsvinden.
Onaanvaardbaar, zo klinkt het bij werkgeversorganisatie Voka en sommige vakbonden. Brussels Airport steunt op vrachtverkeer dat ‘s nachts plaatsvindt. Als dat wordt ingeperkt, vreest men voor grote economische gevolgen. Vrachtbedrijven als DHL zouden naar het buitenland kunnen uitwijken, wat dan weer een domino-effect zou hebben op het aantal passagiersvluchten, en dus de werkgelegenheid.
Ook premier De Croo oefende druk uit op het dossier, hij riep op om niet mee te gaan in “een zeer verregaand eindadvies”. Daarbij raakte hij een gevoelige snaar bij Demir en de N-VA. Opnieuw een vergunning afleveren waarbij een cruciaal bedrijf verregaande regels opgelegd krijgt, is lastig voor de partij. Demir krijgt regelmatig kritiek op haar beslissingen, zoals bijvoorbeeld in het Stikstofdossier, en staat vanuit de ondernemerskringen onder druk.
Waar de minister eerst nog stevig uithaalde naar De Croo die zich kwam moeien, hult Demir zich nu in stilzwijgen. Iedereen houdt alvast de adem in, over wat er straks uit de bus komt in de Vlaamse regering.

Opvallend: De heisa rond de Franstalige lespakketten seksuele opvoeding, de hashtag #Decroomustgo? Het werd “door buitenlandse mogendheden” aangestuurd of versterkt, zegt Vivaldi.

“De vraag is niet of er pogingen tot beïnvloeding zullen komen bij de verkiezingen, maar wanneer”. Minister van Binnenlandse Zaken Annelies Verlinden (CD&V) was gisteren wel heel duidelijk, nadat de regering had samengezeten in een Nationale Veiligheidsraad. Die ging over “het risico op desinformatie in dit verkiezingsjaar”.
Daarbij haalde Vivaldi een aantal opvallende voorbeelden aan, op basis van info van de Staatsveiligheid, waarbij Russische accounts zich plots kwamen mengen in online debatten over de Belgische politiek. Zo werd de hashtag #Decroomustgo in 2022 ineens massaal gedeeld via allerlei accounts die aan bots gelinkt worden, en gestuurd uit Rusland.
Idem met het debat over het nieuwe lespakket voor seksuele opvoeding dat in Franstalig België leidde tot enorme commotie. Daarbij zou de Staatsveiligheid “desinformatie vanuit Rusland” hebben opgemerkt.
Net daarom wil men extra scherp de verkiezingen van dit jaar in het oog houden. Daartoe is een taskforce opgericht met onder meer de Staatsveiligheid en het Centrum voor Cybersecurity.
Naast Rusland kreeg ook China een vermelding. Daarbij liet De Croo niet na de link te leggen naar Filip Dewinter (Vlaams Belang) “Dat er vanuit China actieve demarches zijn om volksvertegenwoordigers in onze parlementen te beïnvloeden, is geen geheim”, zei De Croo.
Opvallend genoeg nam Annelies Verlinden ook expliciet TikTok in het vizier: “We moeten hen duidelijk maken dat de informatie die op Tiktok verschijnt door buitenlandse overheden gestuurd kan worden.” Tegelijk maken Belgische politici nog altijd het mooie weer op dat platform, waarvan bekend is dat het Chinese leger er een flinke vinger in de pap heeft.
In de UK trokken alle politici ervan weg, met uitzondering van extreemlinks en extreemrechts. In de VS is er al langer de roep om TikTok simpelweg te verbieden, zoals China overigens ook doet met Google en Facebook.

Alweer hij: Filip Dewinter (Vlaams Belang) duikt op in weer een ander verhaal van buitenlandse inmenging.

Internationaal spionage-nieuws gisteren: de Tsjechische inlichtingendienst BIS kwam met de info dat ze de nieuwssite ‘Voice of Europe’ hebben ontmaskerd als een netwerk dat de Russische invloed in Europa wilde vergroten. Ook de Belgische Staatsveiligheid werkte aan dat onderzoek mee.
De man achter Voice of Europe is de Oekraïense oligarch Viktor Medvetsjoek, die pro-Moskou is en naar Rusland gevlucht is. Hij is close met Vladimir Poetin. Medvetsjoek probeerde met ‘Voice of Europe’ een soort Russia Today-kanaal uit te bouwen, een propaganda-zender, maar dan zonder dat de banden openlijk zichtbaar waren. Russia Today is ondertussen in heel Europa gebannen van het scherm.
Wie gaf nu regelmatig interviews aan ‘Voice of Europe’? Inderdaad, Filip Dewinter. Die zegt “verrast te zijn dat Russen achter de website zouden zitten”, zo reageert hij in De Standaard. “Ik weet alleen dat het een rechts kanaal is. Ik ben trouwens geïnterviewd door een Amerikaan. Net zoals bij de Chinezen zegt men nu achteraf dat het zus of zo zit. Maar toen wist ik dat niet. Het interview ging over van alles en nog wat, er zijn zelfs geen vragen over Rusland gesteld.”

Om te volgen: Krijgt de Kamer nog snel een nieuwe griffier?

Niet alleen de regering wil snel wat nieuw volk op topposten benoemen, ook in de Kamer duwt de meerderheid door. Want plots wil men nog voor het einde van de legislatuur een nieuwe griffier, zeg maar de directeur of baas van de technische kant van de Kamer. Nu is dat Jan Deltour, maar die gaat op pensioen.
Alleen, de procedure om een opvolger te kiezen is toch opvallend. Vandaag al kondigt men een oproep aan om zich kandidaat te stellen, en al uiterlijk volgende week donderdag moeten de laatste kandidaturen binnen zijn, mét CV en ook een visietekst. Een wel heel strakke timing. In de wandelgangen wordt gefluisterd dat Vivaldi al een kandidaat heeft, van blauwe signatuur.
Op 5 april zal dan een jury met één lid van elke fractie in de Kamer dat beoordelen: de meerderheid kan dus beslissen, want daarin zitten veel meer fracties.
Plus, er zijn wel meer regeltjes: de kandidaten moeten van binnen de Kamer zelf komen. Ambtenaren die elders zitten, zelfs griffiers van pakweg de Senaat of het Vlaams Parlement, kunnen dus niet meedoen. En normaal doet ook Selor of een ander extern bureau mee de selectie, hier niet.
De zet is opvallend, omdat uitgerekend de Kamer diep door het stof moest met haar ambtenaren, in een schandaal rond te hoge pensioenen. Toen kwam ook de administratie er net als de Kamervoorzitters zelf bijzonder slecht uit.
Die gang van zaken is niet naar de zin van de oppositie. “Waarom worden externe kandidaten allemaal uitgesloten? Waarom mag de jury niet worden bijgestaan door onafhankelijke experten, van Selor bijvoorbeeld? Waarom moet dit allemaal snel-snel tijdens de paasvakantie?”, zo vraagt Kamerlid Sander Loones (N-VA) zich af.
“Wie onze democratische instellingen een warm hart toedraagt, zou beter kiezen voor een open, transparante en professionele procedure. We verwachten dat van benoemingen in alle overheidsinstellingen, maar zouden dat niet doen voor het Parlement?”

Zoals voorspeld: De regering doet nog een aantal topbenoemingen, geheel volgens de verwachting.

Geen enkele verrassing bij de topbenoemingen die de federale regering er nog doorkreeg voor het einde van de legislatuur. De namen die we in deze nieuwsbrief gisteren al aanhaalden, hebben elk hun topfunctie beet. Daarbij wordt het politiek evenwicht netjes bewaakt.
Frederik Vansina is de nieuwe stafchef van het leger, of ‘CHOD’. De vorige stafchef, Michel Hofman, stond als Franstalige op de beurtrol, en wordt dus nu afgewisseld door de Nederlandstalige Vansina. Die komt van de lucht-component, waardoor hij de logische opvolger was na stafchefs van de land- en zee-componenten.
Francisca Bostyn ziet haar ad interim-job als baas van Staatsveiligheid omgezet in een definitieve benoeming. Ze is van christendemocratische signatuur en vervulde eerder de positie van kabinetschef bij oud-minister van Justitie Koen Geens (cd&v).
En tot slot kan ook Eric Snoeck definitief aan de slag als de nieuwe baas van de federale politie, een taak die hij al ad interim op zich nam na het vertrek van Marc De Mesmaeker.