Key takeaways

• De Altaarsteen bij Stonehenge komt oorspronkelijk uit het noordoosten van Schotland, niet uit het westen van Wales zoals eerder werd gedacht.
• Zowel Schotse als Welshe gemeenschappen droegen stenen bij aan Stonehenge als een gebaar van samenwerking.
• Het doel van de bouw van Stonehenge was om de eenwording tussen de drie primaire regio’s van Groot-Brittannië te symboliseren, als een poging om een brug te slaan tussen de neolithische landbouwbevolking.

Nieuw onderzoek, gepubliceerd in Archaeology International, suggereert dat Stonehenge, het iconische prehistorische monument in Wiltshire, Engeland, als verenigend symbool diende voor de diverse bevolkingsgroepen van Groot-Brittannië, lang voordat het werd omgevormd tot een koninkrijk. Deskundigen van het University College in Londen en de Universiteit van Aberystwyth voerden geologische analyses uit waaruit bleek dat de Altar Stone, een centraal onderdeel van Stonehenge dat zes ton weegt, afkomstig is uit het noordoosten van Schotland, waarmee eerdere theorieën die de steen in verband brachten met het westen van Wales in twijfel werden getrokken. Deze ontdekking impliceert dat zowel Schotse als Welshe gemeenschappen hun stenen hebben bijgedragen aan Wiltshire als een gebaar van samenwerking.

Het transport van deze enorme stenen over honderden kilometers met behulp van rudimentaire gereedschappen duidt op een geavanceerd niveau van maatschappelijke organisatie en samenwerking tussen verschillende stammen. Onderzoekers stellen dat de bouw van Stonehenge bedoeld was om de eenwording tussen de drie primaire regio’s van Groot-Brittannië te symboliseren en een poging was om een brug te slaan tussen de neolithische landbouwbevolking. Megalieten hadden een diepe symbolische betekenis in het neolithicum van Groot-Brittannië, omdat ze vaak voorouders belichaamden en voorstelden.

Het ontwerp en de betekenis van het monument

Tijdens een reconstructiefase rond 2500 v.Chr. werd de Altaarsteen in het centrale hoefijzer van Stonehenge geplaatst, in lijn met de zonsondergang tijdens de midwinterzonnewende, wat de astronomische relevantie ervan benadrukt. Bij het ontwerp van het monument werden stenen gebruikt die afkomstig waren uit verschillende gebieden, waaronder sarsenstenen uit de West Woods bij Marlborough en blauwe stenen uit de Preseli Hills in Zuidwest-Wales.

Er zijn aanwijzingen dat de bijdragen van de Schotten en de Welsh aan Stonehenge verder gingen dan alleen fysieke arbeid en dienden als symbolische gebaren om allianties te smeden of deel te nemen aan “buitengewone samenwerking” tussen geografisch ver uiteengelegen gemeenschappen. De monumentale inspanning die nodig was om deze stenen over enorme afstanden te transporteren geeft aan dat Stonehenge een diepgaand doel had, waarschijnlijk gericht op eenwording. Dit onderzoek verbetert ons begrip van de oorspronkelijke bedoelingen van Stonehenge aanzienlijk.

Archeologische ontdekkingen en historische context

Archeologische vondsten in Durrington Walls, een plaats in de buurt van Stonehenge, onthullen bewijs van grote feesten die samenvielen met de bouwfase, mogelijk tijdens de winterzonnewende. Bij deze bijeenkomsten deelden mensen varkens en vee, wat het idee ondersteunt dat Stonehenge een centraal ontmoetingspunt was voor gemeenschappelijke rituelen.

Hoewel het precieze doel van Stonehenge onduidelijk blijft, is de veelzijdige betekenis ervan waarschijnlijk in de loop der eeuwen geëvolueerd. Er zijn verschillende hypotheses voorgesteld om het doel te verklaren, waaronder politieke en religieuze implicaties en de afstemming op hemelse cycli.

De erfenis van Stonehenge

De bevindingen van het onderzoek belichten een hoger niveau van maatschappelijke organisatie in het neolithicum van Groot-Brittannië dan eerder werd gedacht, waardoor onverwacht geavanceerde transportmethoden mogelijk werden. Ondanks deze poging tot eenwording gingen de demografische verschuivingen door naarmate de bevolking van het vasteland haar aanwezigheid op het eiland uitbreidde. Tegen het einde van de verschillende bouwfasen van Stonehenge rond 1600 v. Chr. lijkt de inheemse neolithische bevolking van Groot-Brittannië grotendeels te zijn vervangen door individuen met continentaal-Europese voorouders.

Wil je toegang tot alle artikelen, geniet tijdelijk van onze promo en abonneer je hier!