Met de Russische invasie in Oekraïne en de stijgende gasprijzen heeft Europa zijn toevlucht gezocht tot een oude, zeer vervuilende vriend: steenkool. Maar sinds aardgas goedkoper is geworden, verandert Europa weer van gedachten.

De context: “Je t’aime, moi non plus” (Ik hou van je, ik hou niet van je): zo zou de tumultueuze relatie van Europa met steenkool kunnen worden omschreven.

• Na de Russische invasie in Oekraïne in februari 2022 heeft Vladimir Poetin geleidelijk de gaskraan naar de Europese Unie dichtgedraaid, waardoor de energieprijzen zijn geëxplodeerd.
• Vastgelopen in een ongekende energiecrisis, heeft Europa zich dus tot kolen gewend om zijn energievoorziening veilig te stellen.
  • Dit blijkt uit gegevens van maritieme makelaar BRS Group, aangehaald door Bloomberg, waaruit blijkt dat de Europese klanten hun import van Colombiaanse kolen vorig jaar met 23 procent hebben verhoogd, wat neerkomt op ongeveer 30 miljoen ton.
  • Uiteindelijk schakelen steeds meer elektriciteitscentrales over op gas en laten ze de bestelde kolen links liggen.
  • Een ander nadeel van kolen is dat het de meest vervuilende brandstof is en de belangrijkste oorzaak van klimaatverandering.
• Maar sinds augustus zijn de prijzen van aardgas meer dan 90 procent gedaald.
  • Begin mei bereikte de Europese referentie-index het laagste niveau sinds juli 2021, met een piek van 340 euro per megawattuur op de TTF-contracten voor een maand op 26 augustus vorig jaar, tot een gemiddelde van 25 euro in de afgelopen dagen.
  • Deze daling is met name te wijten aan een stijging van de import van vloeibaar aardgas (LNG) en bovengemiddelde temperaturen, waardoor de vraag is afgenomen.

De gevolgen: Als Europa zijn kolen niet verbrandt, zullen de twee grootste consumenten ter wereld het wel voor haar doen.

• China en India, die samen 65 procent van de wereldwijde kolenproductie consumeren, zijn verheugd over de kolen die door Europeanen worden afgewezen.
  • Volgens James Marshall, CEO van Berge Bulk, zullen ongeveer 7 miljoen ton Colombiaanse kolen in het komende kwartaal worden geëxporteerd naar Aziatische landen in plaats van naar Europese havens.
• Met name China, ’s werelds grootste consument, ziet deze aankomsten van kolen de al groeiende voorraden in kusthavens toenemen.
  • Kolen zijn de belangrijkste energiebron in China en worden voornamelijk gebruikt voor verwarming, elektriciteitsopwekking en staalproductie.
• Het land heeft dus zijn import verhoogd en tegelijkertijd de binnenlandse productie gestimuleerd om de economische heropleving te ondersteunen. Ze spelen dus op twee paarden.
  • Er is echter een schaduwzijde: de vraag is niet mee toegenomen, de economische opleving in China is niet zo groot als gehoopt.
  • Maar de wind kan draaien met een betere economische prestatie die wordt verwacht in de tweede helft van het jaar, volgens uitspraken van Johann Tan, analist bij het BMI-team van Fitch Solutions. “Een warmere zomer moedigt ook aan om de kolenbevoorrading te verhogen om tekorten aan energie te voorkomen”, legt hij uit aan Bloomberg.
• China en India kunnen ook rekenen op kolen uit Zuid-Afrika, volgens uitspraken van Carl Tyler, Head of Chartering bij Noble Resources Group.

De conclusie: Niets gaat verloren, niets wordt gecreëerd, alles transformeert. Als China strikt de wet van Lavoisier volgt met betrekking tot energiebehoud, is dit slecht nieuws voor het klimaat, aangezien kolen een van de belangrijkste bronnen van koolstofemissies in het land zijn. Ondertussen stelt het China in staat om de handen te wassen van deze fossiele brandstof die een smet werpt op klimaatrapporten.

(as/ns)