Mohammed bin Salman, de troonopvolger van de Saoedische koning Salman bin Abdoel Aziz al-Saoed en op 32-jarige leeftijd al de sterke in Riyadh, heeft in een gesprek met het magazine The Atlantic gezegd dat Israël recht heeft op een eigen staat in de regio. Dat is opmerkelijk nieuws, want de uitspraak druist in tegen het officiële standpunt dat het koninkrijk nu al decennialang aanhoudt.
MbS, zoals Mohammed bin Salman wordt genoemd, voegde er wel aan toe bezorgd te zijn over de heilige moskee in Jeruzalem, maar veel duidelijker kon hij moeilijk zijn:
“Ik geloof dat de Palestijnen en de Israëli’s recht hebben op een eigen land. We moeten een vredesakkoord sluiten waarbij de stabiliteit van elkeen wordt gegarandeerd en waarbij we normale relaties hebben.”
Saoedi-Arabië heeft Israëls recht van bestaan nooit formeel erkend en bleef lang volhouden dat de Joodse staat de Arabische grond die tijdens de Zesdaagse Oorlog van 1967 werd veroverd moet teruggeven vooraleer van erkenning kan worden gesproken.
Iran en de VS zorgen voor toenadering
Maar de voorbije maanden zijn beide landen dichter tot elkaar gekomen. Onder impuls van hun gemeenschappelijke vijand Iran enerzijds en van de Verenigde Staten anderzijds lijken beide landen nu werk te maken van de normalisering van hun relaties.
Zo liet Saoedi-Arabië vorige maand voor het eerst toe toe dat een passagiersvliegtuig van Air India haar luchtruim overvloog op weg van Azië naar Israël, waarbij een omweg van 2.000 kilometer werd vermeden
Het zijn niet zozeer de Israëli’s die zich toegeeflijker opstellen dan wel de Saoedi’s en die doen dat uit pure noodzaak. Zij zijn gemengd in een reeks conflicten in de regio en zowat overal zijn ze aan de verliezende hand. Er is de chaos in Syrië, de opkomst van de militante islam in het Midden-Oosten, de burgeroorlog in Jemen en uiteindelijk is er de dreiging van het Iran van de ayatollahs.
Maar ook de energierevolutie heeft de kaarten grondig herschud. De Verenigde Staten worden straks dankzij de schalierevolutie zo goed als energie-onafhankelijk. Dat heeft grote gevolgen niet enkel voor de olieprijs, maar ook voor hun relatie met de Saoedi’s.
© EPA
Technologie verenigt twee aartsvijanden
Ook de nieuwe sterke man in Ryadh, de Saoedische kroonprins Mohamed bin Salman, heeft dat goed begrepen. Hij wil daarvoor vooral gaan inzetten op technologie en heeft plannen om een ‘slimme stad’ te gaan bouwen, ergens in de woestijn. Maar dat wordt bijna onmogelijk zonder een beroep te doen op de Israëli’s, die, net als de Amerikanen, op het vlak van technologie, tot de absolute wereldtop behoren.
Zo recycleert Israël vandaag al 87 % van zijn afvalwater, dat is vijf keer meer dan de dichtste opvolger. Ook de Israëlische koeien produceren meer melk dan eender waar in de wereld. Iedereen kan dus profiteren van Israëlische spitstechnologie en ook de Belgen doen dat, want op de luchthaven van Zaventem is na de aanslagen van maart 2016 beroep gedaan op Israëlische technologie om een veiligheidssysteem uit te bouwen.
Lijkt de officiële erkenning van de Joodse staat door Saoedi-Arabië nog niet voor morgen, dan lijken de VS onder impuls van Donald Trump en in de strijd tegen de gemeenschappelijke vijand Iran, zich ook de volgende jaren te zullen opwerpen als de makelaar in een verrassend bondgenootschap tussen Israël enerzijds en de Saoedi’s anderzijds.
Opmerkelijk is ook dat MbS’s interventie volgt in de week nadat in Gaza 16 Palestijnen omkwamen tijdens clashes met het Israëlische leger in wat een van de meest gewelddadige dagen in jaren was.