De Franse president Emmanuel Macron kondigde vandaag aan dat het twee gevechtsvliegtuigen en twee oorlogsschepen naar het oosten van de Middellandse Zee stuurt. Op die manier wil Frankrijk Griekenland bijstaan na een escalatie van het conflict met Turkije over territoriale wateren.

Het dispuut over waar de territoriale wateren van Griekenland eindigen, en waar die van Turkije beginnen is al geruime tijd aan de gang. Eigenlijk al sinds er enkele jaren geleden gigantische gasreserves werden ontdekt. Sinds enkele weken lopen de spanningen wel zeer hoog op. Er worden effectief oorlogsschepen tegen mekaar in stelling gezet aan de Europese zijde van de Middellandse Zee.

Seismische provocatie

Onder auspiciën van de Europese Unie probeerden beide buurlanden tot een vergelijk te komen. Vorige week zei Erdogan echter dat hij het beu was om het resultaat van de vrijblijvende gesprekken af te wachten, en hij stuurde maandag een seismisch schip naar de wateren tussen Kreta en Cyprus. Zo’n vaartuig voert proeven en prospectie uit die boorwerken op zee voorafgaan.

Dat gebied claimt Griekenland echter als Exclusief Economische Zone (EEZ). Volgens de Griekse premier bedreigde Turkije daarmee de vrede in de Middellandse Zee. Het prospectieschip werd dan ook begeleid door Turkse oorlogsschepen. De Griekse marine hield de vloot nauwlettend in de gaten, een explosieve situatie dus.

In een persbericht kondigde het Franse ministerie van Defensie vandaag aan dat het zijn militaire aanwezigheid in dat deel van de Middellandse Zee gaat opdrijven, na ‘een onderhoud met de Griekse minister van Defensie’. Specifiek gaat het om twee Rafale-gevechtsvliegtuigen en twee oorlogsbodems die ter plaatse worden gestuurd.

Het doel van de militaire aanwezigheid omschrijft Frankrijk als het vrijwaren van ‘de eerbiediging van het internationaal recht’. De Turkse claim op de gasvoorraden in die zone gaat volgens Griekenland in tegen het internationaal zeerecht.

Verschillende confrontaties

Het is al de derde militaire aanvaring in de Middellandse Zee op korte tijd. Op 10 juli wou een Frans fregat een schip controleren op verdenking het smokkelen van wapens naar Libië. Dat is een schending van een wapenembargo van de Verenigde Naties. Het schip werd echter ook geëscorteerd door Turkse oorlogsschepen. Toen het Franse schip aandrong op de controle gingen die in gevechtsmodus. Met minder schepen en minder kanonnen tot zijner beschikking moest het Franse fregat afdruipen.

Een vergelijkbare vijandige ontmoeting vond slechts twee weken geleden plaats. In de buurt van het Griekse eiland Rhodos had Turkije net als deze week het seismisch schip ingezet met de intentie om naar het onderzees aardgas te boren. Daarop stuurde Griekenland een deel van zijn marineschepen ter plaats. Tot er al snel enkele Turkse gevechtsvliegtuigen boven het gebied cirkelden.

Na tussenkomst van Duits bondskanselier Angela Merkel trok Turkije zich toen terug, naar eigen zeggen als ‘teken van goodwill’.

Spoedberaad

Dat zijn te veel ‘close calls’ in de achtertuin van de EU om niet in te grijpen. Volgens persagentschap Belga zouden Europees president Charles Michel en Merkel vandaag nog een spoedberaad houden met de Turkse premier Recep Tayyip Erdogan.

Het meest opmerkelijke is natuurlijk dat het hier niet gaat om confrontaties van vijanden. Griekenland, Turkije en Frankrijk zijn allemaal NAVO-bondgenoten, die gezworen hebben elkaar te beschermen.

‘Laten we allemaal samenkomen als mediterrane landen en een formule vinden die al onze rechten beschermt’, zei Erdogan in een toespraak aan de bevolking. Daarmee lijkt hij aan te sturen op een soort gelijk belang in de gasvoorraden in het Middellandse Zeegebied.

De Griekse minister van Buitenlandse Zaken liet alvast weten dat hij daar niet voor te vinden is.’ Wij laten ons niet voor voldongen feiten stellen. Griekenland zal zijn territoriale integriteit en soevereine rechten verdedigen. We roepen Turkije op om het Griekse continentale plat onmiddellijk te verlaten’, liet hij optekenen in Griekse media.