Sociale media grijpen in: zuivering in propaganda- en fake accounts

Facebook en Instagram verwijderen fake accounts in Polen en Wit-Rusland, Twitter grijpt in tegen de staatspropaganda in China en Rusland. Het lijkt er op dat socialemediabedrijven ingrijpen tegen alles wat hen al die jaren al plaagt. Daarmee willen de techbedrijven wereldwijd een signaal sturen dat te verregaande beïnvloeding via sociale media niet langer getolereerd wordt.

Meta, het moederbedrijf van Facebook, startte de “socialemediazuivering” door zo’n 500 accounts te verwijderen. Die probeerden onder toezicht van de Chinese overheid nepnieuws te verspreiden over Covid-19. Een Zwitserse wetenschapper (die helemaal niet blijkt te bestaan) zou verklaren dat de VS de zoektocht naar de oorsprong van het virus probeert te boycotten.

Wit-Rusland

Een ander onderzoek van Meta legde bloot dat agenten van de Wit-Russische geheime dienst KGB (die naam heeft men behouden, zelfs na de val van de Sovjet-Unie) valse accounts gebruikten om te berichten over de migrantencrisis aan de grens. De agenten deden zich voor als journalisten en activisten en schreven over wat ze “de schandelijke houding” van Polen noemden. In totaal werden een vijftigtal accounts opgeschort en vijf Facebookgroepen (met een bereik van 1.400 leden) stilgelegd.

Ook aan Poolse kant werd een soortgelijk netwerk ontdekt en opgeschort. Daar deden mensen zich voor als migranten, om anderen af te raden naar Europa af te reizen. Ze berichtten over “het erbarmelijke leven van migranten in de Europese Unie” en “het strikte antimigratiebeleid en de neonazistische activiteit” in Polen.

Na Facebook start ook Twitter met het verwijderen van accounts, maar dan vooral gericht op het tegenhouden van staatsgestuurde propaganda. In totaal verwijderde het platform 3.465 accounts, het overgrote deel uit China, maar ook uit Mexico, Rusland, Tanzania, Oeganda en Venezuela raakt propaganda regelmatig tot bij de burgers via sociale media.

Xinjiang

De grootste brok zijn echter de Chinese accounts: maar liefst 2.160 of bijna een derde van alle accounts zijn gerelateerd aan de onderdrukking van de Oeigoeren in de Chinese provincie Xinjiang. De accounts zijn rechtstreekse spreekbuizen van de Chinese Communistische Partij. Nog 112 anderen zijn dan weer verbonden met “Changyu Culture”, een privébedrijf in Xinjiang, maar gesteund door de lokale overheid.

Die provincie is al langer voer voor discussie in politieke kringen, maar ook bij mensenrechtenorganisaties als Amnesty International. In de provincie wonen namelijk zo’n 12 miljoen Oeigoeren, een moslimminderheid die op niet al te veel begrip en vriendelijkheid van de Chinese overheid kan rekenen: ze worden afgeschilderd als terroristen, omdat ze vaak weigeren te assimileren met de Chinese cultuur.

Daarom bouwde China al enkele ‘heropvoedingskampen’, om de Oeigoeren om te scholen naar de traditionele Chinese leer. In werkelijkheid worden de naar schatting één miljoen opgesloten Oeigoeren wellicht gehersenspoeld en gemarteld.

Na maanden gevangenschap worden sommige Oeigoeren constant bespioneerd, afgeluisterd en bedreigd door de Chinese overheid. Ook Oeigoeren die China ontvluchten en bijvoorbeeld in Nederland terechtkomen, worden nog steeds in de gaten gehouden.

Rusland

Hoewel de onderdrukking van de Oeigoeren het meest besproken wordt op de propaganda-accounts, blijven ook andere landen niet buiten schot. In Oeganda werden 418 Twitteraccounts gesloten wegens gecoördineerde acties, gestuurd door president Yoweri Museveni en diens partij. Ook in Mexico en Venezuela werd soortgelijke activiteit waargenomen. De Tanzaniaanse accounts tweetten dan iets meer aanvallend, gericht tegen mensenrechtenorganisaties in het land.

De rol van Rusland in Afrika is ook interessant. Naast het sturen van militaire troepen naar de Centraal Afrikaanse Republiek, is het land nu ook bezig met het actief beïnvloeden van de lokale politiek, door middel van propaganda-accounts. Diezelfde accounts uitten ook kritiek op het regime in Libië, en steunden openlijk de Russische geopolitieke invloeden in Libië en Syrië.

(jvdh)

Meer