Een groot aantal arme landen hebben de voorbije twee jaar op hun gezondheidszorg bezuinigd. Die beslissing was soms gebaseerd op inspanningen om de schulden aan rijke crediteurs af te lossen. Dat staat in een rapport van de ontwikkelingsorganisatie Oxfam, gebaseerd op een analyse van de nationale begrotingen van 161 landen.
De studie toont volgens Oxfam aan dat de ongelijkheid tussen rijke en arme landen tijdens de coronapandemie nog verder is toegenomen. Opgemerkt wordt dat de rijke landen die groeiende economische ongelijkheid nog hebben verergerd.
Grootste gezondheidscrisis
“De wereld wordt met de grootste gezondheidscrisis in een eeuw tijd geconfronteerd, maar toch heeft de helft van de landen met lage en middelmatige inkomens de uitgaven voor gezondheidszorg verlaagd”, merkt Oxfam op. “Tegelijkertijd heeft bijna de helft ook de uitgaven voor welzijn teruggeschroefd, terwijl bijna driekwart de bestedingen aan onderwijs heeft ingekrompen.”
“De rijke naties hebben die toenemende economische ongelijkheid nog verergerd door in te stemmen met de eisen van crediteurs die aan arme landen enorme schuldaflossingen oplegden. Nochtans werden de debiteurs door de coronacrisis ook met aanzienlijke budgetbeperkingen geconfronteerd.”
Volgens Oxfam worden ontwikkelingslanden geconfronteerd met een wereldeconomie die het hen steeds moeilijker maakt om in de behoeften van hun bevolking te voorzien.
De organisatie beschuldigt het Internationaal Monetair Fonds (IMF) ervan de economische ongelijkheid en armoede in deze regio’s te verergeren door aan te dringen op nieuwe bezuinigingsmaatregelen, die schulden en begrotingstekorten dienden te beperken.
Het rapport toont dat driekwart van de landen de volgende vijf jaar op zijn overheidsuitgaven – voor een totaalbedrag van 7.800 miljard dollar – verder wil bezuinigen.
“Het rapport toont dat vele regeringen er niet lukken om de toenemende ongelijkheid terug te dringen, maar bovendien vaak ook bewust kiezen voor een beleid dat de armste bevolkingsgroepen de volgende jaren ernstig zal benadelen”, merkt Katy Chakrabortty, beleidsanalist bij Oxfam, op.
China
Volgens het rapport besteedden landen met lagere inkomens vorig jaar 27,5 procent van hun begroting aan het terugbetalen van hun schulden. “Dat is twee keer het bedrag dat in onderwijs werd geïnvesteerd en vier keer het budget dat voor gezondheidszorg wordt vrijgemaakt”, voert Oxfam aan.
“Bovendien is er hier sprake van een niveau dat bijna twaalf keer hoger ligt dan het budget dat voor sociale bescherming wordt gereserveerd.”
In het verleden werden kredieten aan ontwikkelingslanden vaak vanuit de Club van Parijs georganiseerd. Nu blijkt echter dat China en andere partijen die geen lid van deze organisatie zijn, in toenemende mate leningen verstrekken.
Banken in de Verenigde Staten, het Verenigd Koninkrijk, Frankrijk, Duitsland en Zwitserland profiteren echter eveneens van de schuldaflossingen, die de financiële slagkracht van vele ontwikkelingslanden ernstig hebben verlamd.
Naast vele ontwikkelingslanden heeft ook Frankrijk heeft dit jaar minder goede scores laten optekenen. Dat moet volgens Oxfam worden gelinkt aan een verlaging van de vennootschapsbelasting en de afschaffing van de vermogensbelastingen. Daarnaast wordt opgemerkt dat ook de Verenigde Staten er niet in gelukt zijn om het federale minimumloon, dat dertien jaar geleden werd vastgelegd, te verbeteren.
Schuldverlichting
Een handvol landen lukte er wel in om het aandeel van de gezondheidsuitgaven in zijn begroting op te drijven. Dat geldt onder meer voor Nepal, waar een stijging met 50 procent kon worden gemeld. In Costa Rica en Nieuw-Zeeland werd de inkomstenbelasting met respectievelijk 10 procent en 6 procent opgevoerd.
De bezette Palestijnse gebieden verhoogden het aandeel van hun sociale uitgaven in de begroting van 37 procent naar 47 procent. Barbados voerde een uitgebreide reeks wetten in om de arbeidsrechten van vrouwen te verbeteren, terwijl de Malediven de allereerste keer een nationaal minimumloon hebben geïntroduceerd.
“Het debat is duidelijk verschoven van de economische gevolgen van de coronacrisis naar het terugdringen van de schulden door zware bezuinigingen op de overheidsuitgaven”, benadrukt Matthew Martin, directeur van Development Finance International. “De wereld introduceert onder invloed van het Internationaal Monetair Fonds maatregelen die de ongelijkheid verder zullen vergroten.”
“Voor elke dollar die aan gezondheid wordt besteed, betalen ontwikkelingslanden 4 dollar schuldaflossing terug aan rijke crediteuren. Een uitgebreide schuldverlichting en hogere belastingen voor de rijken zijn essentieel om die ongelijkheid efficiënt aan te pakken.”
(bg)