Het Programma QR, Le Débat, op de openbare omroep RTBF, leverde deze week een wel heel vreemde situatie op: roepende partijvoorzitters, een roepende presentator, een complete kakofonie aan stemmen, in een programma dat claimt “in dialoog met de burger te willen gaan”.
In die show, gepresenteerd door journalist Sacha Daout, gingen alle zes de voorzitters op witte bankjes naast elkaar zitten, Paul Magnette (PS), Jean-Marc Nollet (Ecolo) en Georges-Louis Bouchez (MR) op het ene bankje, en schuin daartegenover François Desmet (DéFI), Maxime Prévot (cdH) en Raoul Hedebouw (PVDA-PTB). Het geheel oogde al wat bizar: de voorzitters zo dicht op elkaar, een beetje als schooljongens, die daarop geconfronteerd werden met “vragen van de burgers”, via videoverbinding, straatinterviews, én de presentator zelf. Altijd een wat problematisch TV-format, zou men zo denken.
Dat bleek. Want Daout zelf legt achteraf uit “dat de sfeer al slecht zat vooraf”. “Er werden handjes geschud, de ene al wat oprechter dan de andere. Tijdens de reclame zei men maar heel weinig. Mijn job was de sfeer ontspannen, met grapjes met het publiek en praten over de match van Club Brugge in de Champions League. Maar het hielp niet, ik begreep snel dat het een boksmatch zou worden, waarbij het voor sommigen belangrijker was de ideeën van de ander af te breken, dan zelf de eigen voorstellen te verdedigen’, zo schrijft Daout er achteraf zelf over.
Het resultaat was één grote schreeuwpartij, waarbij voornamelijk Bouchez compleet in de aanval ging. Onder meer toen Hedebouw het woord nam en stelde dat Engie veel zwaarder aangepakt kon worden, riep die meteen “leugens” waarna een roeppartij tussen Bouchez, Hedebouw en Daout ontstond.
Hetzelfde verhaal tussen Bouchez en Magnette, waarbij de MR-voorzitter helemaal doortrok over de sociale uitkeringen en hoe de PS “decennialang slecht beleid voerde in zijn streek”, in Henegouwen. Magnette liet zich niet doen, maar wat volgde was geen debat, maar een schreeuwpartij tussen de twee coalitiepartners, met de presentator die hopeloos zijn programma zag ten onder gaan, en het moet gezegd, ook niet hielp door zelf mee te gaan roepen.
Achteraf verscheen daarbij, op Twitter en Instagram, vooral het beeld van een beteuterde Jean-Marc Nollet, die fysiek tussen Bouchez en Magnette zat, en de decibels allemaal moest incasseren, vanop links en vanop rechts.
Dat het echt een doldwaas spektakel was, beaamt men achteraf zowat overal. Maar belangrijkste conclusie, voor politiek België aan Franstalige kant: met de MR-voorzitter valt niet te werken, niet te debatteren, en eigenlijk ook geen coalitie meer te maken. Die vaststelling is niet nieuw, het ettert al veel langer. In 2024 dreigt Bouchez wel erg alleen komen te staan.
Dat zet zijn eigen partijgenoten onder druk: de MR is een klassieke machtspartij die graag ministerposten heeft en kabinetten vult. Al langer is er onvrede en onrust binnen de MR, waarbij voormalig minister Jean-Luc Crucke (MR) de meest uitgesproken ‘dissident’ is: hij stelde openlijk te dromen van een meer progressieve versie van het liberalisme, een soort D66 in Franstalig België.
Helemaal onlogisch zou het niet zijn, dat er een herverkaveling komt in Franstalig België, dat met zes partijen ook al een flink versnipperd landschap heeft. Zeker kleintjes als DéFi, links-liberaal, en cdH, links-christen-democratisch, zitten ideologisch ook niet zo gek ver uit elkaar, en wegen elk afzonderlijk te licht. Maar eerdere gesprekken tot toenadering tussen Prévot en Desmet leverden niets op.
Een heuse afscheuring van de MR zou daar wel een andere dynamiek in kunnen brengen, maar zo ver zijn we uiteraard nog niet. Bij Bouchez werd dergelijk scenario, rond Crucke, ook altijd afgedaan als “onzin”. De huidige MR-voorzitter acht zijn voormalige minister in staat tot veel woorden, maar niet veel daden.
