Schrappen van 0 procent btw voor papieren kranten ligt op tafel: Vivaldi wil gunstregime van zo'n 150 miljoen euro annuleren, om zo fiscale hervorming mee te betalen

Vivaldi krabbelt verder. De federale regering zat vanmorgen én vanmiddag opnieuw bijeen, over de fiscale hervorming. Daarbij worden de contouren hoe langer hoe duidelijker: een ‘kleine’ hervorming van 2 miljard, moet voornamelijk gebeuren via de afschaffing van de bijzondere bijdrage op de sociale zekerheid (BBSZ). Dat is eigenlijk het plan dat vorig jaar al in de begrotingsopmaak stond. Aan de kant van de inkomsten wordt gekeken naar de verhoging van de effectentaks en het inperken van andere aftrekken. Maar er zou wél nog een en ander gebeuren in de btw: een paar gunstregimes zouden sneuvelen. Het belangrijkste: het 0 tarief voor papieren kranten. Dat is al jarenlang door keiharde lobbying van de uitgevers het enige product waarop geen btw betaald wordt. In 2015 sneuvelde dat al ei zo na, bij de vorige taksshift. De grote vraag blijft wel of het allemaal stand houdt Dit weekend gebeurde er niet veel, omdat het dossier behoorlijk vast zit bij de MR van Georges-Louis Bouchez. Die blijven hervormingen in de arbeidsmarkt eisen.

In het nieuws: Vivaldi zit opnieuw hele dag bijeen over de fiscaliteit.

De details: Van de grootste plannen van Vincent Van Peteghem (cd&v) blijft niet veel over. En eigenlijk is dat niet helemaal verwonderlijk. Al vorig jaar bij de begrotingsopmaak in oktober, was een ‘kleine’ fiscale hervorming het enige waar men het over eens raakte.

Lukt het om deze week te landen met een hertekening van de fiscaliteit? Die vraag ligt voor, en de regering De Croo moet proberen om voor de zomer nog iets uit de brand te slepen. Daarbij zijn de ambities al flink bijgesteld.
Want in plaats van een grote hervorming die de werkende Belg gemiddeld meer dan 800 euro per jaar zou gaan opleveren, door de lasten op arbeid fors te doen dalen, is de inzet vandaag veel kleiner. De taart die door het kernkabinet gebakken moet worden is ondertussen geslonken, tot zo’n 2 miljard.
Helemaal verwonderlijk is dat niet. Een pak partijen vond altijd al dat de ambities van Van Peteghem niet realistisch waren. Bij het grote begrotingsconclaaf in oktober vorig jaar was de premier ook helemaal niet happig om fors mee te gaan in die plannen van Van Peteghem, die ook niet in het regeerakkoord staan.
Het leverde bij de State of the Union ook een welles-nietes spelletje op tussen de kabinetten van De Croo en cd&v-‘er Van Peteghem. Die eerste wees er fijntjes op dat er geen akkoord was daarover, de tweede wees naar de notificaties van het akkoord, waarin wel sprake was van de taksshift. En inderdaad: het verder afschaffen van de Bijzonder bijdrage op de sociale zekerheid of BBSZ, stond ook toen al genoteerd.
Die BBSZ is een relict uit de tijd van Jean-Luc Dehaene (cd&v), om de normen van de euro te halen. Het voordeel van enkel die bijdrage afschaffen, en tegelijk niet te raken aan de lasten op de lonen zelf, is dat het geen impact heeft op de personenbelasting. Dat zou betekenen dat de gewesten, die dreigden honderden miljoenen euro’s aan inkomsten via opcentiemen daaruit te verliezen, zo niets gaan verliezen. Meteen kan de PS, met Elio Di Rupo (PS) aan het roer in de Waalse regering, opgelucht ademhalen.

De essentie: “Het is zes tegen één. Exact zoals we voorspeld hadden”, zo zegt een hoge bron.

Dit weekend begon vrijdag met de obligate jaarlijkse BBQ bij De Croo. Daar toonde Open Vld-vicepremier Vincent Van Quickenborne z’n baby, die enkele maanden oud is. De minister van Justitie bracht ook muziek mee en speelde voor DJ. Volgens bronnen werd er daarop zelfs gedanst: wél degelijk een ontspannen sfeer dus. “Een zeldzaam moment van ontspanning, misschien doen ze dat te weinig, maar het was wel een succes”, zo zegt een optimistische, blauwe Vivaldist. De obligate selfie van de premier met de regering leverde alvast lachende gezichten op.
Tegelijk toch een beetje een Potemkin-dorp, volgens anderen. “Een ongezellige boel”, zo vatte een rood kopstuk het toch wat anders samen. “Nog beter dan samen een barbecue doen, zou samen vergaderen zijn. Want er ligt wel erg veel op de plank”, zo deelde Vooruit-voorzitter Conner Rousseau een tikje uit naar de premier.
Het voorspelde scenario voor de taksshift ontvouwt zich immers: de MR ligt dwars over de inkomsten van zo’n shift én over de winnaars. “Het is zes tegen één, in de regering. Maar wat had je nu verwacht, dit gaat over de core business van de liberalen, taksen”, zo vat een hoge bron samen.
Aan de kant van de ‘winnaars’ van de taksshift staan dus nog alle loontrekkenden, met die BBSZ die eruit gaat. Ook de werkbonus, een stimulus voor werknemers, zou kunnen stijgen, zodat de lage en middeninkomens dat nog wat gaan voelen. Maar de bedragen zijn veel kleiner dan de meer dan 800 euro die al in de markt is gezet. De MR dringt hier fors aan om ook voor de zelfstandigen, hun kiespubliek, iets te doen.
Want aan de inkomstenzijde ligt nu de focus op de vermogens. Zo is er de verhoging van de effectentaks én een verdere intrek van de DBI-aftrek voor bedrijven. Dat laatste is een fiscaal gunstregime voor bedrijven die investeren in aandelen van andere bedrijven, en is bedoeld om dubbele belastingen te vermijden.
Voor de MR is dat onvoldoende: zij eisen dat hier een deel van de inkomsten komt uit hervormingen op de arbeidsmarkt. Hun oude eis, die ze luidkeels bleven herhalen, om de werkloosheidsuitkeringen in de tijd te stoppen, ligt zelfs niet op tafel. Wel gaat het over het uitbreiden van de flexi-jobs, een typisch Open Vld-voorstel. “Of dat zal volstaan voor Bouchez, die toch maar mooi de storm rond minister van Buitenlandse Zaken Hadja Lahbib (MR) overleefde, is maar de vraag”, zo stelde een hoge bron.
Vraag blijft hoe hard iedereen het wil spelen, één week na de crisis rond Lahbib. Toen bleken op het eind van de rit PS en Ecolo niet bereid om de regering te riskeren, Vooruit al helemaal niet. Op VTM-nieuws dreigde Rousseau opnieuw heel zachtjes: “Als er een punt komt dat deze regering niets meer gedaan krijgt, dan moet je naar de kiezer stappen.” Toch lijkt de analyse bij alle partijen dat ze hier geen echte crisis voor over hebben.
“De grootste schade van geen hervorming, of een minimale, zit immers andermaal bij de premier, die niets meer gedaan krijgt, én bij zijn minister van Financiën Van Peteghem, die er zijn palmares wilde op bouwen”, zo vat een regeringsbron samen.

Het nieuws: Betalen de grote uitgevers straks dan toch ook btw?

De grote btw-hervorming, die 1 miljard moest opleveren voor Van Peteghem, is helemaal van de baan. Zowel socialisten als de MR zagen het niet zitten dat de btw op basisproducten zou opgetrokken worden van 6 naar 9 procent.
Maar een aantal gunstregimes zou wel sneuvelen. Het belangrijkste daarbij: de btw op kranten, die nog altijd op 0 procent staat, als enige product in België. Nadat de Open Vld met Van Quickenborne vorig jaar keihard vocht over het krantencontract bij de begrotingsopmaak, komt nu dus die andere gunstmaatregelen voor de grote mediabedrijven onder vuur.
De bedragen zijn niet min: de Belgische staat zou zo’n 150 miljoen euro aan btw-inkomsten derven, omdat het tarief op nul euro staat. In 2015, bij de taksshift in de Zweedse regering, lag het afschaffen van dat gunsttarief ook op tafel. Onder forse druk van de uitgevers achter de schermen, sneuvelde dat voorstel. Nochtans leverde dat problemen op: digitaal nieuws betaalde wél 21 procent. Uiteindelijk werd in de plaats het tarief op digitale abonnementen ook naar 0 procent verlaagd. Dat zal dan vermoedelijk ook mee gaan stijgen.
“De mediabedrijven hebben blijkbaar vroeger stevig gelobbyd, om dit in stand te houden. Maar dat is niet meer van deze tijd. Belastingen zijn ook een kwestie van eerlijkheid, iedereen moet zijn deel betalen”, zo zegt een bron uit de kern.

Twee vragen over Open Vld: Ten eerste, kan De Croo dat nu echt alleen beslissen?

Speculatie, wichelroedelopen bijna: niemand kan in het hoofd kijken van premier De Croo, als het aankomt op het benoemen van een nieuwe partijvoorzitter. En dus wordt er intern druk rondgebeld, tussen de kopstukken, over allerlei mogelijke scenario’s.
“Dat levert vooral in de media mooie analyses op over de poppetjes, de kanshebbers: de horse race. Deze week komt De Croo dus met z’n voorstel: hij organiseert nu een soort beauty contest, zo lijkt het wel, waarbij een paar scenario’s getest worden, ook in de pers. En hij is meester van z’n eigen agenda”, zo analyseert een kopstuk van de liberalen.
“Maar de vraag wie het wordt, fungeert als bliksemafleider. Want we moeten toch vooral de analyse intern maken waarom het niet ‘pakt’ op dit moment. En van daaruit de catharsis maken”, zo vult een andere prominente Open Vld’er aan.
Daarbij wijst men erop dat dit, zo kort voor de verkiezingen, ook een zaak is van de basis te betrekken, niet enkel “het clubje in Brussel”. Het zijn immers ook gemeenteraadsverkiezingen straks, “mensen moeten nog willen op de lijst gaan staan, zich nog willen smijten”.
“Net daarom ook kan die nieuwe voorzitter echt niet de beslissing zijn van enkel De Croo. Dat leek eerst een goed proces, maar een kleine week later is toch duidelijk dat het breder zal moeten gaan”, zo is bij de top te horen.
Einzelgänger Els Ampe (Open Vld) had initieel al heel felle kritiek, omdat er geen interne verkiezingen komen. Maar belangrijke stemmen treden nu bij tot het kamp, dat bedenkingen heeft: “Er zal toch op één of andere manier ook een democratisch proces moeten op gang komen intern. Eén man kan dat niet beslissen, het moet gelegitimeerd worden. Wij zijn de partij die vecht voor vrijheid en democratie, dan moet je dat intern ook respecteren.”

Wie dan? De naam van Gwendolyn Rutten dook plots op. Maar dat lijkt niet realistisch.

Opvallend: in de beauty contest circuleerde dit weekend plots de naam van oud-voorzitter Rutten. Dat is op z’n minst opvallend, omdat zij en De Croo bijzonder lang een vertroebelde relatie hadden. In het najaar van 2019 stond Rutten als voorzitter al erg dicht bij een Vivaldi-coalitie avant la lettre. Het was De Croo, die met kandidaat-voorzitter Egbert Lachaert als wegbereider, die coalitie blokkeerde. Vervolgens werd niet Rutten maar De Croo een half jaar later dan toch premier.
Maar kijk: Rutten en De Croo hebben het ondertussen al lang bijgelegd en zitten politiek-inhoudelijk eigenlijk helemaal op dezelfde lijn. Rutten zou als voorzitter ook de nodige ervaring brengen. Haar naam circuleert vanmorgen in haast alle analyses in de pers: geen toeval. Want al maanden eerder speelde De Croo met dat idee, om Rutten terug te brengen.
Alleen: realistisch is het niet. Om te beginnen raakte Lachaert, die op geen enkele manier meer betrokken wordt bij zijn opvolging, wel verkozen met meer dan 60 procent van de stemmen, en met vooral een uitgesproken belofte om de breuk met het regime-Rutten te maken.
De donkerblauwe achterban stond dit weekend roodgloeiend, bij de gedachte aan een mogelijke comeback van Rutten. Dat haar ‘kamp’ achter de schermen de grootste critici waren van de vorige voorzitter, wat uiteindelijk intern Lachaert mee ten val bracht, is een analyse die aan de rechterkant van Open Vld wel degelijk gemaakt wordt.
Bovendien speelt ook het persoonlijke. De relatie tussen Rutten en Van Quickenborne is suboptimaal. De Open Vld-vicepremier en Rutten zijn, anders dan premier De Croo, nooit echt helemaal verzoend geraakt. Voor de vicepremier moet zo’n scenario van een terugkeer van Rutten horror zijn: misschien zelfs de juiste motivering om het toch zelf te gaan doen? Het is een publiek geheim dat Van Quickenborne niet warmloopt voor de job in de Melsensstraat, en veel liever minister blijft op zijn droomdepartement.
Blijft de vraag wie dan wel. De kans dat het daarbij een optie wordt van de minste weerstand, is niet onbestaande: wie geen ‘veto’ krijgt, wint als soort tussenpaus. Net daarom blijven de namen van een Kamerlid als Jasper Pillen (Open Vld) of Vlaams Parlementslid Tom Ongenae (Open Vld) circuleren.

Tussen de lijnen: Het akkoord tussen Engie en Vivladi regelt niet alles. 2 miljard blijft openstaan.

Een lachende Thierry Saegeman, de CEO van Engie België, vorige week samen met Vivaldi: er was eindelijk witte rook, én de nucleaire centrales zouden op tijd gaan draaien om blackouts vermijden. Dat Saegeman daarbij in 2022 nog publiek én in de Kamer verklaard had dat het “te laat was”, om nog werken te doen en brandstof te bestellen: het werd allemaal met de mantel der liefde toegedekt.
Maar nu komt La Libre toch met nog een interessante toevoeging aan de goed-nieuws-show rond de nucleaire deal. Die voorziet in 15 miljard euro voor de berging van het nucleaire afval. Maar voor de afbraak en ontmanteling van de centrales moet ook betaald worden.
En daar botste Engie eind vorig jaar fel met de Commissie voor Nucleaire Voorzieningen (CNV), de waakhond die om de drie jaar beoordeelt of Engie genoeg geld opzij heeft gezet om zijn nucleaire verplichtingen na te komen.
Die CNV wilde toen dat Engie 2 miljard meer ging betalen voor de ontmanteling. Engie dreigde naar de rechter te stappen, en was niet akkoord.
En dat is blijkbaar niet uitgeklaard in de deal, zo schrijft La Libre. “Deze kwestie valt niet onder de overeenkomst“, legt een woordvoerster van Engie uit aan de krant.

Opvallend: Bij de Franstalige christendemocraten is een exodus bezig.

Zeg niet meer cdH, maar ‘Les Engagés’: de partij met de langste naam in de Wetstraat, maar wel een heel klein politiek soortelijk gewicht ondertussen. Want de centrumpartij telt al een tijdje niet echt meer mee. Toen ze na een electorale nederlaag in 2019 zichzelf langs de kant zette, bleek dat een dodelijke fout: zonder ministers en kabinetten is de tweelingbroer van cd&v over de taalgrens op sterven na dood.
Dit weekend kondigde Catherine Fonck, zelf oud-minister en huidig fractieleider in de Kamer aan dat ze stopt met politiek. Uitgeblust en moe “van te weinig impact te hebben”. Een serieuze aderlating voor de partij, die hoe dan ook al weinig kopstukken meer heeft. Fonck haalde in 2019 de derde hoogste score qua voorkeurstemmen, in Henegouwen.
Voorzitter Maxime Prévot moet nu op zoek naar vers bloed, om straks de lijsten te gaan trekken. In Brussel liep populair parlementslid Bertin Mampaka over naar de MR, en komt Céline Fremault, oud-minister in Brussel, ook niet meer op. Zo lijkt de zoveelste vernieuwingsoperatie, plus naamsverandering, uit te draaien op een mislukking.
Een cruciale fusie met DéFI, het voormalige FDF, kwam er vorig jaar niet: dat had de nodige schaal aan de centrumpartij kunnen geven, maar ook in Franstalig België komt er voor 2024 geen herverkaveling van het landschap.