De oppervlakte van het Braziliaanse Amazoneregenwoud werd vorig jaar 13.235 vierkante kilometer kleiner. Dat betekent de grootste daling in anderhalf decennium. Dat blijkt uit een rapport van het Instituto Nacional de Pesquisas Espaciais (Inpe), het Braziliaanse bureau voor ruimtewetenschap, op basis van satellietgegevens die tussen augustus vorig jaar en juli dit jaar werden verzameld.

De ontbossing van het Amazoneregenwoud lag tijdens die periode 22 procent hoger dan de periode van twaalf maanden voordien.

Beloftes

“Het Braziliaanse regenwoud verloor vorig jaar een gebied dat bijna zeventien keer keer de oppervlakte van New York City omvat”, merkt de Britse krant The Guardian op. “Die vaststelling ondermijnt de verbale beloftes van de Braziliaanse president Jair Bolsonaro dat zijn regering de illegale houtkap in het land aan banden legt.”

“De bescherming van de Amazone wordt als een cruciale pijler bestempeld van de strategie om een catastrofale klimaatverandering af te wenden. Bolsonaro roept in realiteit trouwens nog steeds op om in beschermde delen van het regenwoud de mijnbouw en commerciële landbouw verder uit te breiden.”

“Op de recente klimaattop in Glasgow heeft de Braziliaanse regering nochtans de belofte gedaan om over zeven jaar definitief een einde te maken aan de ontbossing van het regenwoud”, merkt The Guardian op. “Dat zou twee jaar vroeger zijn dan oorspronkelijk was aangekondigd. Die doelstelling zou een agressieve vermindering van de ontbossing vereisen.” 

Op de klimaattop in Glasgow had de Braziliaanse vertegenwoordiging opgeworpen dat voorlopige berekeningen alvast een lichte daling van de ontbossing aantoonden.

“Nochtans had de delegatie op dat ogenblik al de cijfers van het Braziliaanse ruimtevaartbureau in bezit, maar besloot die gegevens niet bekend te maken”, merkt de Braziliaanse milieugroep Climate Observatory op.

“De ontbossing blijft voor het land een grote uitdaging”, erkende Joaquim Pereira Leite, Braziliaans minister van Milieu, in een reactie op het rapport. “In de cijfers van het Inpe zijn echter niet de resultaten opgenomen van de inspanningen die recent zijn gedaan om de illegale ontbossing efficiënter te bestrijden.”

“Het blijft anderzijds een feit dat de regering meer moeite moet doen om de illegale houtkap tegen te gaan”, gaf de minister echter wel toe.

Savanne

De cijfers van het ruimtevaartbureau doen tevens twijfels rijzen over de handtekening door Brazilië onder de wereldwijde belofte van meer dan honderd landen om tegen het einde van dit decennium een einde aan de ontbossing te maken.

Brazilië, de thuisbasis van het grootste regenwoud van de wereld, wordt voor dat wereldwijde pact als een cruciale partner bestempeld. De bomen van de Amazone absorberen immers gigantische hoeveelheden koolstofdioxide die anders de planeet zouden opwarmen.

Een aantal wetenschappers hebben al gewaarschuwd voor de dramatische gevolgen van een zware ontbossing van het gebied. “Op een bepaald ogenblik dreigt een kantelpunt te worden bereikt, waardoor een onomkeerbaar proces op gang komt en het regenwoud uitdroogt en in een savanne verandert”, voeren zij aan.

“Hierdoor zouden enorme hoeveelheden koofstofdioxide vrijkomen, waardoor het onmogelijk zou worden om de doelstellingen die zijn opgesteld om de ergste effecten van de klimaatverandering te voorkomen, te halen.”

“De pogingen van Bolsonaro om aan te tonen dat de overheid het regenwoud beschermt, lijken duidelijk te zijn mislukt”, stipt The Guardian nog aan.

“De Braziliaanse president heeft de voorbije twee jaar geregeld militairen ingezet om de ontbossing van het regenwoud te controleren. Een onderzoek van het persbureau Reuters over die acties maakt echter vooral gewag van militair wangedrag en incompetentie, zodat die inspanningen weinig resultaten zouden hebben opgeleverd.”

Volgens Mauricio Voivodic, hoofd van het World Wildlife Fund (WWF) in Brazilië, toont het rapport vooral aan dat de regering de realiteit van de ontbossing probeert te verbergen en zich in zijn communicatie naar het buitenland aan greenwashing schuldig maakt.

“De studie toont vooral dat de regering van Bolsonaro het tempo van de vernietiging van het Amazoneregenwoud heeft versneld”, betoogt Voivodic.

(am)