“Ik kan mijn ongerustheid niet verbergen over een vorm van verdwijning in de wereld vandaag van het Westen. Eeuwenlang lag het middelpunt van de wereld in het Westen, stellen dat dit vandaag naar het Oosten is verschoven, maakt me nog geen declinist. (Declinisme: de idee dat de samenleving in een neerwaartse spiraal zit). Wie dat niet ziet, wil niets zien.”
Dat heeft de voormalige Franse president Nicolas Sarkozy gezegd ter gelegenheid van de start van de eerste Biennale d’architecture et de paysage d’Ile-de-France, waar hij verondersteld werd het belang van de Franse bouwkunst te onderlijnen.
Dat gebeurde maar gedeeltelijk. Sarkozy greep de gelegenheid aan om over de ‘verdwijning van het Westen’ te spreken. Ook alle wettelijke obstakels die de bouw van grote infrastructuurwerken steeds vaker verhinderen zijn Sarkozy een doorn in het oog.
Sarkozy: “Een maatschappij die leeft, bouwt”
Nog volgens de voormalige Franse president vormt de architectuur de barometer van die neergang. “Een maatschappij die leeft, bouwt. Een maatschappij die zich klaar maakt om te sterven heeft geen projecten meer.” Dat is volgens hem het probleem van gans Europa en meer specifiek ook dat van Frankrijk.
« De helft van de tijd spendeer ik in het buitenland. Overal zie ik kranen, grote infrastructuurwerken, nieuwe musea. Wanneer ik terug hier kom zegt men mij: “We zijn er mee gestopt omdat er teveel legaal verzet is vanwege burgerbewegingen. […] Mocht vandaag iemand aankomen met het idee om een Eiffeltoren te bouwen dan zouden die burgerbewegingen daar ongetwijfeld een stokje voor steken… Indien de meest recente beweging kan verhinderen dat we bouwen en indien alle energie van een land wordt geabsorbeerd door de wil om het land te blokkeren, zal de architectuur sterven en met haar het land.”
De Engelsen zeggen ons dat ze geen Europeanen meer zijn
Dat het middelpunt van de samenleving naar Azië verschuift mag volgens Sarkozy niemand verbazen. Van de 7,5 miljard bewoners op aarde wonen er 4,5 miljard in Azië. De VS en de EU zijn samen nog goed voor 800 miljoen mensen. En alsof dat nog niet volstaat, ontstaat er in Europa steeds meer verdeeldheid. “De Engelsen zeggen ons dat ze geen Europeanen meer zijn, de Catalanen zeggen dat ze geen Spanjaarden zijn,…”
Ook EC-voorzitter Juncker hekelde eerder deze week de verdeeldheid binnen Europa:
Europeanen houden niet meer van elkaar
“We houden niet meer van elkaar. We hebben ons collectief libido verloren. Vijf tot zes jaar na W.O. II was dat er wel. Vandaag zou het nochtans veel makkelijker moeten zijn om van elkaar te houden dan in 1952.”
Dat de Britten de EU willen verlaten kwam voor Juncker niet als een totale verrassing. “Als je 40 jaar lang de boodschap verkondigt dat het land niet tot de EU behoort, is de beslissing om weg te gaan een logisch resultaat. De bruid werd systematisch beschimpt en dan afgewezen.”
Dat de Brexit zo veel emoties los is voor Juncker niet de schuld van de EU: “Het feit dat regering en oppositie pas 3 jaar na het Brexit-referendum met elkaar beginnen te praten, zegt veel over de Britse democratie.”
