Key takeaways

• Russische bedrijven eisen 50 miljard euro van de EU-lidstaten voor de financiële verliezen die ze door de sancties al hebben geleden.
• De juridische actie maakt gebruik van het investor-state dispute settlement (ISDS)-mechanisme, dat nationale rechtbanken omzeilt en het geschil laat beoordelen door onafhankelijke experts.
• België verzet zich tegen het gebruik van bevroren Russische tegoeden om hulp aan Oekraïne te financieren door de bezorgdheid over mogelijke ISDS-geschillen en vergelding door Rusland.

Russische bedrijven ondernemen juridische stappen tegen EU-lidstaten en eisen meer dan 50 miljard euro compensatie voor verliezen die zij toeschrijven aan sancties tegen Rusland. De rechtszaken zijn gebaseerd op een mechanisme dat bekendstaat als investor-state dispute settlement (ISDS), waarmee particuliere bedrijven regeringen kunnen aanklagen voor vermeende schade aan hun belangen als gevolg van beleid of wetgeving.

Nationale rechtbanken omzeilen

ISDS, dat oorspronkelijk bedoeld was om buitenlandse bedrijven te beschermen die betrokken waren bij contractuele geschillen, omzeilt nationale rechtbanken en vertrouwt op een panel van onafhankelijke experts om over zaken te beslissen, een proces dat bekritiseerd wordt door het gebrek aan transparantie en de afwezigheid van beroepsmogelijkheden.

In een recent rapport van de European Trade and Justice Coalition (ETJC) worden 24 van dit soort zaken tegen EU-landen opgesomd, die samen 53 miljard euro schadevergoeding eisen. Een opmerkelijke zaak betreft Mikhail Fridman, een vooraanstaande Russische oligarch, die meer dan 13,5 miljard euro eist van Luxemburg voor het bevriezen van zijn tegoeden. Die rechtszaak kan Luxemburg de helft van zijn jaarlijkse begroting kosten.

Belgische zorgen

Het rapport van de ETJC valt samen met de pogingen van de Europese Commissie om meer dan 200 miljard euro aan bevroren Russische tegoeden te verkrijgen om hulp aan Oekraïne te financieren. België heeft zich sterk verzet tegen die plannen en noemt mogelijke ISDS-rechtszaken als een grote zorg.

De Belgische regering verwacht vergeldingsacties uit Rusland en mogelijke financiële gevolgen voor Belgische instellingen zoals Euroclear, dat een aanzienlijk deel van de fondsen van de Russische Centrale Bank bezit. In de afgelopen maanden hebben Russische investeerders al vier ISDS-claims tegen België ingediend over bevroren tegoeden van Euroclear.

Volg Business AM ook op Google Nieuws

Wil je toegang tot alle artikelen, geniet tijdelijk van onze promo en abonneer je hier!