De Russische bouwsector worstelt met een groot tekort aan werknemers. Om de vele vacatures in te vullen, moet dan ook vaak op immigranten beroep worden gedaan. Er gaan echter stemmen op om die buitenlandse arbeidskrachten door veroordeelde gevangenen te vervangen. In Russische gevangenis zitten momenteel 483.000 veroordeelden een gevangenisstraf uit.

Volgens berekening van de Russische autoriteiten zouden ongeveer 190.000 gedetineerden in aanmerking voor tewerkstelling komen. Er wordt wel opgemerkt dat het systeem op vrijwillige basis zou werken.

Migranten

Tijdens de coronacrisis keerden veel gastarbeiders vanuit Rusland naar hun thuisland terug. Het blijkt echter bijzonder moeilijk te zijn om andere kandidaten te vinden die deze functies zouden kunnen invullen. Alexander Kalashnikov, hoofd van de Russische Federale Penitentiaire Dienst, zegt echter een oplossing gevonden te hebben.

Hij stelde voor om voor het invullen van de openstaande functies een beroep te doen op de Russische gevangenispopulatie. Dat idee is vervolgens opgepikt door onder meer Russisch vice-premier Marat Khusnullin en Denis Manturov, Russisch minister van Industrie.

Dwangarbeid in de Sovjet-Unie

Ook de Sovjet-Unie kende een systeem van dwangarbeid. In de goelag, Russische werkkampen met meestal ongenadige regimes, werden miljoenen tegenstanders van het communistische Sovjet-regime opgesloten. De gevangenen werden meestal ingezet in de mijnbouw en de bosontginning of bij de aanleg van wegen en spoorlijnen.

De goelag zouden door hun onmenselijke regimes echter naar schatting aan ongeveer 1,7 miljoen mensen het leven hebben gekost. Vooral tijdens de periode van Jozef Stalin zouden de werkkampen extreem dodelijk zijn geweest. Een literair egodocument dat de werkkampperiode hard maar virtuoos beschrijft, is ‘De Goelag Archipel’ van Aleksandr Solzjenitsyn.

“Er zou dit keer echter geen sprake van een goelag zijn”, merkt Alexander Kalashnikov op. “We zouden hiervoor een compleet nieuw systeem bouwen, waarbij de betrokken gevangenen menswaardige leefomstandigheden en degelijke arbeidsvoorwaarden zouden krijgen aangeboden. Het hele systeem zou bovendien op vrijwillige basis moeten steunen.”

Verre Oosten

Vooral de Russische bouwsector is door het vertrek van de immigranten, meestal afkomstig uit Centraal-Azië, zwaar getroffen. Het aantal vacatures lag in april van dit jaar 83 procent hoger dan tijdens dezelfde maand vorig jaar. Om het tekort aan arbeidskrachten op te vangen, moesten hogere lonen worden aangeboden. De gemiddelde salarissen zijn met 15 procent gestegen.

Hierdoor zijn ook de kosten van de Russische bouwprojecten gevoelig opgelopen. Russische autoriteiten hebben inmiddels al overwogen om migranten te vaccineren en het land binnen te laten om de druk op de nationale arbeidsmarkt te verlichten.

Onder meer zouden gedetineerden worden ingezet om de werken aan de aanleg van nieuwe spoorverbindingen naar de havens in het Russische Verre Oosten te versnellen. Waarnemers merken op dat momenteel al in 117 Russische gevangenissen de gedetineerden de kans krijgen om bij een aantal geselecteerde bedrijven betaalde arbeid uit te voeren.

Bij de Russische bevolking is er een grote steun voor het opvullen van vacatures door gedetineerden. Uit een enquête van het bureau Vtsiom, in handen van de overheid, bleek dat 71 procent van de Russen voorstander was om gastarbeiders door gevangenen te vervangen. (lb)