Key takeaways

• De Russische overheid beperkt actief de toegang tot het internet door websites te blokkeren, door periodieke onderbrekingen en door het opleggen van wettelijke straffen voor de toegang tot bepaalde inhoud.
• Nieuwe wetten criminaliseren het zoeken naar “extremistische” inhoud in de breedste zin van het woord, waardoor mensen die informatie zoeken mogelijk gestraft worden.
• Rusland probeert het internet te isoleren door populaire berichtenplatforms te bedreigen en een zwaar bewaakt nationaal alternatief te promoten.

Toegang tot het internet in Rusland is een frustrerende en riskante ervaring geworden. Regelmatige blokkades van websites, periodieke uitval van mobiel internet en de dreiging van juridische gevolgen voor de toegang tot bepaalde inhoud schetsen een somber beeld van de online vrijheid in het land, volgens een rapport van Institute for Strategic Dialogue (ISD)

Deze restrictieve omgeving is geen toeval, maar eerder het resultaat van een doelbewuste en veelzijdige strategie van de Russische overheid om strenge controle uit te oefenen over online activiteiten. Nieuwe wetten beperken de toegang tot websites en platforms die als niet-conform worden beschouwd, terwijl geavanceerde technologie de autoriteiten in staat stelt om het internetverkeer te controleren en te manipuleren. Hoewel virtuele privénetwerken (VPN’s) een oplossing bieden, worden ook deze vaak geblokkeerd.

Escalerende beperkingen in 2023

In de zomer van 2023 escaleerden deze beperkingen met wijdverspreide afsluitingen van mobiel internet en de invoering van een wet die het zoeken naar “extremistische” inhoud strafbaar stelt. Deze brede definitie omvat LGBTQ+-inhoud, oppositiegroepen en zelfs kritische muziekartiesten. Mensenrechtenactivisten vrezen dat deze wet zal leiden tot de bestraffing van mensen die gewoon op zoek zijn naar informatie, zoals het geval is in Wit-Rusland.

Om de druk nog op te voeren, dreigen de autoriteiten het populaire berichtenplatform WhatsApp van de Russische markt te verwijderen en het mogelijk te vervangen door een zwaar bewaakt binnenlands alternatief genaamd MAX. Dit nieuwe platform, dat wordt aangekondigd als een alles-in-één oplossing voor communicatie, overheidsdiensten en betalingen, zal naar verwachting op verzoek gebruikersgegevens verzamelen en vooraf geïnstalleerd worden op alle smartphones die in Rusland worden verkocht.

Rusland op weg naar isolatie van het internet

Experts waarschuwen dat de combinatie van deze maatregelen Rusland dichter bij een isolement van het internet brengt. De tactieken van het Kremlin zijn in de loop der tijd effectiever geworden, omdat het de technologie jarenlang heeft geperfectioneerd en de infrastructuur van het internet steeds beter heeft leren kennen. Hoewel een totale afsluiting van het wereldwijde web niet op handen is, is de trend naar een streng gecontroleerde onlineomgeving in Rusland onmiskenbaar.

Deze situatie benadrukt de toenemende problemen waarmee individuen die vrije toegang tot informatie en communicatie zoeken in een steeds restrictievere digitale wereld, geconfronteerd worden.

Wil je toegang tot alle artikelen, geniet tijdelijk van onze promo en abonneer je hier!