Rusland stuurt gewone olietankers via een Arctische zeeroute richting Azië. Deze schepen zijn daar, in tegenstelling tot ijsbrekers, niet voor gemaakt. Milieuorganisaties vrezen dan ook voor een serieuze natuurramp.
Rusland stuurt gewone olietankers het zee-ijs in
Waarom is dit belangrijk?
In het Westen vind Rusland geen klanten meer voor olie die via schepen wordt vervoerd. In Azië echter wel; alleen, de olie moet daar ook geraken. Een groot deel van Ruslands olie-expert gaat via de havens in het noorden, waaronder Moermansk. Door de opwarming van de aarde hindert het ijs de schepen niet langer op hun route richting Noorwegen en Europa. Om naar Azië te varen, dienen ze wel door het ijs te breken.In het nieuws: Twee Russische olietankers vertrekken op hun 5000 kilometer lange reis naar Azië.
- Om naar Azië te varen (waarbij China de meest voorkomende bestemming is) vertrekken Russische schepen doorgaans in Primorsk, vlakbij Sint-Petersburg. Via de straat van Gibraltar, de Middellandse Zee, het Suezkanaal en de Indische Oceaan varen ze richting hun eindbestemming. Die route duurt zo’n 45 dagen.
- Occasioneel wordt gekozen voor de noordelijke route. Die gaat vanuit Moermansk over de Arctische Oceaan, en zo via de Beringstraat richting China. De route is korter, 35 dagen, maar de meeste Russische schepen kunnen deze niet gebruiken: enkel de tankers die voorzien zijn van een dikkere romp en verstevigde boeg zijn in staat door het ijs te klieven.
- De schepen die nu de noordelijke route nemen, behoren niet tot die ‘ijs-klasse’. Toch weerhoudt dat Rusland er niet van ze toch via het ijs te sturen. De kans dat zo’n schip vast komt te zitten of schade oploopt door het ijs, en olie begint te lekken, is dus veel groter.
De essentie: De sancties nijpen, dat is duidelijk.
- Ter vergelijking: in heel 2022 was er maar één Russisch schip dat zich op de Noordelijke route waagde, de Vasily Dinkov. Dat is een olietanker die echt gemaakt is voor deze route. In 2023 voeren zeker tien ijstankers via de route naar China. Ook een verstevigde LNG-tanker kwam vorige week aan in China, via het noorden.
- Voor Rusland is deze route alvast ideaal. Ze duurt tien dagen minder lang, waardoor de schepen ook sneller met een nieuwe vracht opnieuw kunnen vertrekken. Alleen al in brandstof bespaart het zo een half miljoen per reis, zo becijferde Viktor Kapona, analist bij Kpler.
De risico’s: Als het echt zo gevaarlijk is, waarom riskeert Rusland dan om deze route te nemen?
- “Zee-ijs is zeer onvoorspelbaar en de routes zijn moeilijk om vrij te houden”, zo zegt Charlie Kronick van Greenpeace UK aan Financial Times. “Tankers gebruiken die niet ijs-resistent zijn, verhoogt het risico op ongelukken”.
- Alleen, volgens het Russische Rosatom, het agentschap dat de Noordelijke route beheert, is een vrije doortocht al mogelijk sinds 2020, vooral in de periode tussen juli en midden november. Het geeft aan FT mee dat “milieu-aspecten altijd Rosatoms topprioriteit zijn en blijven.”
- Verschillende scheepvaartexperten treden het Russische agentschap daarin bij. In theorie kunnen onverstevigde schepen nog tot oktober de Noordelijke route nemen. Alleen, er bestaat altijd een risico dat de schepen op een ronddrijvende ijsschots varen. Tegelijk moesten ook verstevigde schepen die in juli wilden varen, geëscorteerd worden door echte ijsbrekers. De situatie is hoe dan ook link, en veel gevaarlijker dan de zuidelijke route.
