In april wijzigde Rusland de manier waarop olieproducerende bedrijven in het land worden belast. Op korte termijn moet dat 60 miljard roebels (zo’n 7 miljard euro) aan inkomsten genereren, maar op lange termijn zouden Russische oliebedrijven klappen kunnen incasseren.

De essentie: Heffingen worden nu gebaseerd op de prijs van Brentolie, de referentieprijs in onze contreien, verminderd met een vaste korting. Voor april werd die belasting gebaseerd op de prijs van Oeralolie, de Russische standaard. 

• Maar daar wringt het schoentje, voor Rusland althans: Oeralolie wordt verhandeld aan zo’n 60 dollar per vat, zo’n 20 procent lager dan de prijs van een vat Brent. Daardoor moeten Russische oliebedrijven een stuk meer belastingen betalen sinds de verandering werd doorgevoerd.
• Volgens een analyse van de verandering die werd uitgevoerd door een van de G7-staten en die kon worden ingezien door Financial Times, zal de maatregel de Russische olie-industrie beschadigen. Bedrijven zullen op lange termijn minder kunnen investeren in nieuwe ontginningscapaciteit, omdat zij een groter deel van hun inkomsten moeten afstaan aan de staat.
• Het is niet de eerste klap die de Russische oliesector moet incasseren. Westerse sancties, die de export van olie en gas beperken, beginnen ook al voelbaar te worden. Voornamelijk de verminderde export naar Europa, dat voor de oorlog in Oekraïne een van de belangrijkste afzetmarkten was voor Rusland, heeft de sector geraakt.
  • Tijdens het eerste kwartaal van 2023 daalden de inkomsten van belastingen op olie- en gasbedrijven met 45 procent vergeleken met dezelfde periode een jaar eerder, vertelde de ongenoemde bron aan Financial Times. Een behoorlijke klap voor de Russische begroting, aangezien bijna de helft van alle inkomsten van de energiesector komt.

Europese sancties

Wat voorafging: Het Westen heeft een aantal sancties ingevoerd die de Russische energiesector hebben geraakt.

• Begin december vorig jaar werden twee ingrijpende maatregelen ingevoerd. De EU voerde een volledig embargo in op Russische ruwe olie die via zee wordt vervoerd. Tegelijkertijd voerde de G7 een prijsplafond van 60 dollar per vat in op het goedje.
• Twee maanden later, op 5 februari, werd ook een Europees embargo op olieproducten zoals diesel en stookolie ingevoerd. 
• Behalve olie importeert Europa ook fors minder aardgas dan voor de oorlog. Het aandeel van aardgas dat uit Rusland naar Europa wordt ingevoerd is gedaald tot zo’n achtste van het totaal. Voor de invasie van Oekraïne was dat zowat de helft. 
• Rusland compenseerde deels door andere afzetmarkten te zoeken, zoals China en India. Het land zag zich echter genoodzaakt om energieproducten te verkopen aan een aanzienlijke korting. Hoewel de prijs lager lag, is het handelsvolume echter zo goed als onveranderd gebleven.

(evb)