Verscholen in een inham van de Zwarte Zee ligt de jachthaven van het dorpje Balaklava, een onderdeel van de stad Sebastopol. De inham ligt tussen twee heuveltoppen, op de ene staat ruïnes van een fort, tussen 1357 en 1433 gebouwd door Genoa, dat destijds de baas was op de Krim.

• Later veroverden de Turken het fort, en tijdens de Krimoorlog (1853-1856) gebruikte de Engelse marine Balaklava als uitvalsbasis.
• Tijdens de Krimoorlog kwam het Engelse fregat HMS Prince in stormweer terecht, en liep, samen met 29 andere schepen, op de klippen voor de kust van Balaklava. De legende ging de ronde dat het fregat volgeladen was met goud; het salaris voor het leger op de Krim. In 2010 werd het schip ontdekt voor Oekraïense archeologen. De goudschat was nergens te bespeuren.
• Het stadje werd bekend vanwege de Charge van de Lichte Brigade, tijdens die Krimoorlog. Een Brits regiment cavalerie kreeg opdracht de Russen te chargeren, maar werden onder zwaar artillerievuur genomen. Hoewel duidelijk was dat een groot deel van de cavaleristen hier niet levend zouden uitkomen, voerden ze toch dapper hun orders uit. Het gevecht werd uitvoerig beschreven door de meegereisde poëet Alfred Tennyson in zijn stuk “The Charge of the Light Brigade”.
• Ook de balaclava of bivakmuts vindt zijn oorsprong in de Krim. De mutsen werden voor het eerst gebruikt in de Krimoorlog, om de Britse soldaten warm te houden. Nadien zouden ze standaard in de uitrusting van soldaten zitten, tot op de dag van vandaag zelfs.

Kernbommen en spionagevliegtuigen

Tijdens de jaren 50 hoorde de Krim bij de Sovjet-Unie, die het stadje uitbouwden tot marinebasis. Onder de heuvel naast de haven werd een lange tunnel gegraven, waar plaats was voor enkele onderzeërs.

• Door de onderzeërs in de tunnel te parkeren, zouden ze uit het oog onttrokken worden van spionerende NAVO-vliegtuigen of -boten. Ook zou het complex bestand zijn tegen een aanval met kernbommen met een kracht van 100 kiloton (ter vergelijking: de kernbommen op Hiroshima en Nagasaki hadden een kracht van ongeveer 20 kiloton).
• Het dorp zelf veranderde in een militair complex: bijna elke inwoner werkte op de basis, en zonder goede reden kwam je Balaklava niet binnen. De ondergrondse basis bevatte onder meer een droogdok, opslagplaatsen voor onderdelen, munitie en torpedo’s en herstelplaatsen. Daarnaast gebruikte de Sovjet-Unie de tunnel ook om dolfijnen te trainen, om trackingsystemen en explosieven te kunnen vastkleven op onderzeeërs en scheepsrompen.
• Uiteindelijk zou de tunnel bij Balaklava nog tot het uiteenvallen van de Sovjet-Unie in 1991 gebruikt worden. In de jaren nadien werden de torpedo’s en kernkoppen, gebruikt door de Russische onderzeërs, verwijderd uit het complex, en raakte de tunnel in ongebruik. In 1993 vertrok de laatste Russische duikboot uit het dorp, en de tunnel werd tien jaar niet meer gebruikt.
• Sinds 2003 is in de voormalige marinebasis een museum gevestigd, zowel over de basis zelf als over de Krimoorlog. Onder meer een Russische onderzeeër uit de Romeo-klasse, gebouwd aan het eind van de jaren 50, werd teruggehaald als museumstuk. In 2012 werden ook delen van de Amerikaanse actiefilm Soldiers of Fortune gefilmd in het gebied rond de basis.

Vandaag: Nu lijkt het erop dat Rusland de marinebasis terug wil gebruiken. Zo wordt er gewerkt aan de jachthaven, vlakbij de ingang van de basis.

• Op enkele meters van de ingang liggen kraanschepen, die lijken te werken aan de bouw van een pier. Dit kan duiden op de verdere uitbouw van de jachthaven: het kasteel, gebouwd door Genoa, trekt heel wat bezoekers naar het plaatsje, en ook mensen met plezierjachten nemen hier hun toevlucht.
• Gezien de recente ontwikkelingen met de Russische Zwarte-Zeevloot, en rekening houdend met de ligging van de baai, lijkt het er echter meer op dat het de marinebasis zelf is die wordt uitgebreid. Althans, dat schrijft defensie-analist H I Sutton op marinewebsite Naval News. De kans bestaat dat de Russische Kilo-onderzeeërs en kleinere patrouilleboten binnenkort te spotten zijn in Balaklava
• Ook moet gekeken worden naar andere werken, die aan de marinebasis in Sebastopol zelf. Zo wordt gewerkt aan de bouw van een nieuwe kaai, waar normaal gezien de patrouilleschepen van de FSB, de Russische geheime dienst, voor anker gaan. Deze kaai moet plaats bieden aan grotere oorlogsschepen.

(bg)