Europese landen zijn na de invasie van Oekraïne door Rusland steeds minder Russische olie gaan kopen, maar het land voelt de consequenties daarvan nog nauwelijks. Rusland verkoopt de olie in plaats daarvan tegen sterk gereduceerde prijzen aan onder andere India en China.
De Chinese import van Russische olie nam in mei toe met 28 procent ten opzichte van april. India, dat tot voor kort amper Russische olie importeerde, haalde in die maand dagelijks gemiddeld 760.000 vaten binnen, blijkt uit een data-analyse van marktonderzoeker Kpler.
Door Westerse financiële sancties, opgelegd na de inval van Oekraïne eind februari, is het stukken lastiger en veel duurder geworden om een lading olie te verzekeren tijdens de reis. Chinese en Indiase kopers dwingen daarom een fikse korting af bij Rusland om de kosten en het risico te dekken. Russische ruwe olie wordt per vat voor zo’n 30 dollar (28,50 euro) minder verkocht dan een vat Brent-olie, zoals olie uit de Noorzee heet.
Tussen maart en mei slonk het aantal vaten ruwe olie dat van Rusland naar Europa verscheept werd met zo’n 554.000 per dag, ondanks dat de Europese sancties op Russische olie pas begin juni bekrachtigd werden.
Herkomst niet te achterhalen
Raffinaderijen in India en China namen in die periode juist 503.000 vaten extra af per dag, waardoor het verlies voor Rusland beperkt bleef. Als de Chinese economie herstelt van de coronapandemie zouden daar dagelijks nog eens 1 miljoen vaten bij kunnen komen, schatten experts van zakenbank JP Morgan.
Zodra Aziatische raffinaderijen de ruwe olie bewerkt hebben tot bijvoorbeeld diesel, is de herkomst van de grondstof niet meer te achterhalen. Dit betekent dat zij dubbel kunnen profiteren, schrijft de New York Times. Enerzijds van de goedkopere olie, anderzijds van de mogelijkheid om de bewerkte versie te exporteren naar bijvoorbeeld Europa.
Door de export naar Azië is de omzet die Rusland uit olie haalt in mei gestegen met 1,7 miljard dollar (1,6 miljard euro) ten opzichte van april. En dat zorgt er mede weer voor dat de Russische munt, de roebel, momenteel de sterkst presterende munt ter wereld is.
Sterke munt, maar Rusland heeft er niks aan
Na de invasie van Oekraïne nam de wisselkoers van de roebel een duikvlucht. Op het dieptepunt kostte 1 Amerikaanse dollar meer dan 140 roebel. Inmiddels heeft de munt zich hersteld en is de wisselkoers weer vergelijkbaar met die van 2015: 53 roebels voor een dollar.
Al hebben de Russen daarin feite niets aan, zegt Durk Veenstra, beurscommentator bij RTL Z. “Het is allemaal kunstmatig. Ja, je kunt zeggen dat de hoge stand het gevolg is van goed optreden van de president van de Russische centrale bank. Maar Westerse bedrijven vertrekken, de export naar Rusland is stopgezet, er zijn sancties. Ze hebben genoeg geld, maar ze kunnen het niet uitgeven.”
