In het nieuws: De Russische overheid heeft aangekondigd dat het land vanaf donderdag 21 september geen diesel en benzine meer zal exporteren. In de aankondiging wordt geen einddatum vermeld. Nadat het nieuws bekend werd gemaakt, schoten prijzen in Europa, dat momenteel hoe dan ook kwetsbaarder is op vlak van energie dan andere westerse regio’s, meteen omhoog.

• Rusland voerde de maatregel naar eigen zeggen voornamelijk in omdat het land de voorbije weken in sommige regio’s zelf kampt met een tekort aan brandstoffen. Dat begint een impact te hebben op de lokale groothandelsprijzen. Op sommige plaatsen werd diesel door de schaarste zelfs zo duur, dat sommige tankstations de brandstof niet meer aankopen.
• Er zullen een aantal uitzonderingen zijn voor kleinere voorraden die voornamelijk geleverd zullen worden aan ex-Sovjet-bondgenoten en humanitaire bestemmingen. 
• Grotere ladingen die al aanvaard waren voor de export via trein of boot zullen nog altijd kunnen worden geleverd. Volgens persagentschap Bloomberg vaarde donderdag bijvoorbeeld de tanker Ellora uit met zo’n 35.000 ton gasolie aan boord. Dat gebeurde nadat de maatregel werd aangekondigd.

1 miljoen vaten per dag

De gevolgen: Voor het Westen is de maatregel geen goed nieuws. 

• Rusland exporteerde in 2022 zo’n 3,4 procent van alle diesel in de wereld, net geen miljoen vaten per dag, blijkt uit cijfers van databedrijf Vortexa. 
• De exportstop heeft nu al een merkbare impact op de prijs van diesel, die met zo’n 5 procent steeg. Dat terwijl de voorbije maanden al een tekort ontstond, omdat ‘s werelds olieraffinaderijen er niet in slagen om genoeg diesel te produceren.
• Het bestaande dieseltekort hebben we deels te danken aan Rusland en zijn OPEC+-bondgenoot Saoedi-Arabië. Beide olieproducerende landen introduceerden dit jaar export- en productieverminderingen voor ruwe olie die al meermaals werden verlengd. Bovendien is ruwe olie uit deze twee landen relatief zwaar, waardoor een grotere proportie distillaten kan worden verkregen die geschikt zijn voor diesel.
• Raffinaderijen hadden echter ook al voor de exportbeperkingen moeite om genoeg diesel te produceren. Dat kwam voornamelijk door hittegolven in het Noordelijk Halfrond deze zomer. Ook het feit dat de wereldwijde capaciteit is afgenomen omdat sommige raddinaderijen de boeken moesten sluiten na de COVID-periode, speelde een rol.

Het inflatiespook: Dat het tekort aan diesel groter wordt, kan ook de inflatie verder aanwakkeren. De brandstof is van essentieel belang in zo goed als elke industrie. Hoe hoger de dieselprijs, hoe duurder zo goed als alle levensmiddelen worden. (kg)