De cijfers: De roebel is gedaald naar zijn laagste niveau in 16 maanden, na een piek in juni 2022. Destijds was 53,15 roebel nodig om één dollar te krijgen, het hoogste niveau in 7 jaar. Maandag is opnieuw de symbolische grens van 100 roebel voor een dollar overschreden.

Een energiemarkt die niet langer oplevert

• Technisch gezien noteerde de roebel nog lager kort na de invasie van Oekraïne (136 roebel per dollar), maar dat veranderde al snel naarmate Rusland druk uitoefende op de Europese energiemarkt.
• De Russische valuta heeft alleen al dit jaar ongeveer 25 procent van zijn waarde verloren en bevindt zich op het laagste niveau in 16 maanden en is verwikkeld in een neerwaartse spiraal sinds het einde van afgelopen winter.
• Achter deze monetaire achtbaanrit schuilt eenvoudigweg de markt voor energierijke grondstoffen: de prijzen zijn maandenlang relatief laag gebleven, ondanks de pogingen van oliekartel OPEC om de olieprijs te stimuleren door de productie te verlagen. En bovenal heeft de Europese Unie geleerd zowel te besparen als minder afhankelijk te zijn van Rusland. De inkomsten uit energie zijn met 40 procent gedaald in zeven maanden.

Een roebel die internationaal niets waard is

De Russische economie is veerkrachtiger gebleken dan verwacht in de winter van 2022, zeker. Maar de exportinkomsten dalen terwijl deze grote militaire macht haar uitgaven voor bewapening moet verhogen. Moskou is erin geslaagd een nieuw economisch netwerk op te bouwen in het Oosten, vooral dankzij China. Maar dat is niet genoeg.

“Er komt erg weinig valuta het land binnen, dus er is een liquiditeitstekort ontstaan. De import is nu weer op het niveau van voor de oorlog, maar nu importeren we alle consumenten- en fabricagegoederen uit China, Turkije, Centraal-Azië en de Verenigde Arabische Emiraten, en niet uit het Westen. Dit moet nog steeds in een bepaalde valuta worden betaald, maar niemand wil roebels.”

Vladimir Milov, voormalig vice-minister van Energie, nu in ballingschap, geciteerd door de Financial Times

Dit is het falen van de poging om zich economisch te ontkoppelen van het Westen: de roebel moest een veelgebruikte valuta worden voor internationale handel. Ondanks enkele beloften toen de munt hoog noteerde, heeft de rest van de wereld er geen gevolg aan gegeven.

Handelsoverschot en door de staat betaalde begrafenissen

• Moskou put daarom zijn schatkisten uit om zijn valuta tegen zeer ongunstige tarieven te wisselen, terwijl de jaarlijkse invoer in de eerste helft van dit jaar met 20 procent is gestegen.
• De Russische centrale bank heeft de zaken niet geholpen door de rentetarieven te verlagen, om de valuta te stabiliseren en de economie te stimuleren door de prijzen betaalbaarder te maken.
• Volgens de officiële cijfers die vorige week zijn gepubliceerd, is het overschot op de lopende rekening van Rusland (het verschil tussen export en import) in de eerste zeven maanden van dit jaar met 85 procent gedaald ten opzichte van dezelfde periode in 2022.
• Bovendien heeft de staat zijn schatkisten wijd geopend om de bevolking te ondersteunen en weg te houden van de economische ontberingen van een voortdurende oorlog. De regering heeft bonussen uitgedeeld voor betrokkenheid en heeft pensioenen en begrafenissen voor weduwen van gesneuvelde soldaten bekostigd. Dit ondersteunt de binnenlandse consumptie en de levensstandaard van de Russen, maar het kost uiteindelijk veel geld.

(as/evb)