MR en Les Engagés gaan samenwerken, en klikken zich op alle niveaus aan elkaar vast. De twee willen een Waalse regering vormen, waar ze een meerderheid voor hebben. Voor de andere regeringsvormingen treden ze als blok naar buiten. Wat zijn daar de gevolgen van op federaal niveau?

Wat vooraf ging: MR en Les Engagés halen een meerderheid van 43 zetels in het Waals parlement, op een totaal van 75 zetels. Daarmee is een Waalse regering snel gevormd. Maar ook voor de andere regeringsvormingen blijft de tandem overeind. “Wij zijn een blok”, zei MR-voorzitter Georges-Louis Bouchez gisteren.

Om te volgen: Het kan nog alle kanten uit, maar tegelijk lijkt het simpel.

• Voorafgaand aan de verkiezingen klikte cd&v-voorzitter Sammy Mahdi zich al vast aan het wagonnetje van Les Engagés. Dat hij goed contact onderhoudt met Maxime Prévot, voorzitter van Les Engagés, is algemeen geweten.
• Op Vlaams niveau lijkt het besef te groeien dat Vooruit en N-VA naar elkaar toe moeten groeien om een regering te vormen. De deur voor Vlaams Belang zit potdicht, Open Vld en Groen verloren de verkiezingen en PVDA in een regering met N-VA is ondenkbaar. Blijft over: de zogenoemde raketijscoalitie, met Vooruit, N-VA en cd&v als middenpartij.
• Logischerwijze is dan een afspiegeling van die twee coalities in de federale regering de meest voor de hand liggende optie. MR, Les Engagés, cd&v, Vooruit en N-VA halen samen een meerderheid van 82 zetels op 150. Zo’n afspiegelingscoalitie kan dus perfect.
• Sommige partijvoorzitters sturen aan op die coalitie, omdat het snel een akkoord op de been kan brengen. Mahdi vertrok bij de koning en meldde: “Ik denk dat de kaarten vrij duidelijk liggen. Op dat vlak zou ik het jammer vinden dat we niet zo snel mogelijk een regering kunnen vormen”. Later legde hij verder uit bij VTM dat hij MR, Les Engagés en cd&v ziet als een centrumrechtse as in de regering, aangevuld met N-VA en cd&v aan Vlaamse kant. Volgens hem evolueert men al richting zo’n afspiegelingscoalitie.
• Bouchez verwoordde het iets anders in Terzake: “We moeten een regering vormen met zo weinig mogelijk partijen en met zoveel mogelijk ideologische coherentie.”
  • “Ik heb al duidelijk gezegd dat ik met cd&v wil samenwerken. Ik ben het over veel eens met Sammy Mahdi”, zegt hij. Ook met N-VA in een regering zitten “is evident”, aldus Bouchez. “Wij zijn de eerste partij van Wallonië, zij die in Vlaanderen. Wij moeten allebei in de federale regering zitten”.
  • Daarnaast noemde hij ook Open Vld als partner bij de regeringsvorming. “Ik wil ook graag samenwerken met Open Vld, maar ze hebben gezegd dat ze niet willen”.
• Open Vld gaf inderdaad aan om op alle niveaus in de oppositie te zullen zitten. Ook Paul Magnette (PS) wil met zijn partij naar de oppositie, behalve vermoedelijk in Brussel.

Toch Open Vld of PS in de regering?

En toch: Andere mogelijkheden zijn er ook.

• Bouchez lijkt vooral een regering te willen die ideologisch op elkaar afgestemd is. Vooruit is als linkse partij een vreemde eend in de bijt. Zowel MR als N-VA willen flink besparen, iets wat Vooruit als breekpunt ziet. Wat zorg en koopkracht betreft moet er tijdens de onderhandelingen “eten en drinken in zitten”, aldus Vooruit-voorzitter Melissa Depraetere.
• Mochten gesprekken met Vooruit inhoudelijk afspringen, dan kan de hulp ingeroepen worden van Open Vld. MR, cd&v, Les Engagés en N-VA komen 7 zetels tekort voor een meerderheid. Met de 7 zetels van Open Vld komt er een bijzonder krappe meerderheid met 1 zetel op overschot.
  • Erg werkbaar lijkt dit niet. Bovendien moet Open Vld dan terugkeren op zijn stappen, en als verliezende partij in een regering stappen.
• Vooruit gaf al eerder aan dat de PS voor de partij niet nodig is om in een regering te stappen. Maar stel dat men toch een ruimere meerderheid verkiest, dan kan ook de PS aan boord gehesen worden voor een meerderheid van 98 zetels. Dat zou dan wel betekenen dat het regeerakkoord allicht zware linkse accenten zou hebben, iets waar MR en N-VA niet om zouden juichen.
• Zonder PS maar met Open Vld, waar Bouchez van droomt, kan natuurlijk ook. 89 zetels zorgt voor een ruimere coalitie dan de 82 zonder de Vlaamse liberalen.
• En als Bart De Wever (N-VA) zijn plannen voor een staatshervorming niet wil laten varen en een ruime meerderheid wil om de grondwet te wijzigen, dan is een twee derde-meerderheid nodig. Dat zou dan een coalitie moeten worden van liberalen (MR en Open Vld), christendemocraten (Les Engagés en cd&v), socialisten (PS en Vooruit) en N-VA. Met 105 zetels is er zo een twee derde-meerderheid om het land te hervormen. Maar dat plan zou heel wat toegevingen met zich meebrengen, naast een amalgamatie van partijen die na de regeringsvorming ook over andere onderwerpen een brede consensus moeten vinden.