“Het vandaag nog vaak controversiële idee van gratis geld voor iedereen – het befaamde basisinkomen – zal begin jaren 2030 overal zijn intrede hebben gemaakt. Tegen het einde van dat decennium is het dan overal ingeburgerd.”

Dat heeft Ray Kurzweil (op de foto links naast IMF-baas Christine Lagarde), de bekende futuroloog van de internetzoekmachine Google, gezegd ter gelegenheid van een TED-conferentie in Vancouver.

Kurzweil staat bekend om zijn stoutmoedige voorspellingen, maar men mag niet vergeten dat hij sinds het begin van de jaren negentig 147 voorspellingen heeft gedaan en in 86 procent van de gevallen het bij het juiste eind had.

Volgens Kurzweil zal dat basisinkomen ook een pak meer mogelijkheden bieden dan het zuiver financieren van onze basisbehoeften. “Men zal er zeer goed van kunnen leven,” aldus de futuroloog.

De ommekeer? Wanneer A.I. slaagt voor de Turing Test

De ommekeer komt eens artificiële intelligentie (A.I.) slaagt voor de Turing Test. Dat betekent dat men niet meer zal kunnen zeggen of men met een mens dan wel met een computer te maken heeft.

Ergens rond 2030 zullen we opgaan in de intelligente technologie die we zelf ontwikkelen en zal onze neocortex aan een oneindige expansie beginnen, aldus nog Kurzweil. De neocortex is betrokken bij de hogere functies, zoals zintuigelijke waarneming, bewuste bewegingen, redeneren, abstract denken en taal.

“Het implanteren van computers in de hersenen zal de mens uiteindelijk slimmer maken,” benadrukt Kurzweil. De futuroloog merkt daarbij op dat de mens nu al in grote mate op technologie is aangewezen. Daarbij verwijst hij naar de verslaving aan de smartphone.

De volgende stap zal er volgens hem voor zorgen dat die technologieën aan de menselijke hersenen worden gekoppeld. “Op die manier zullen de menselijke vaardigheden gevoelig kunnen worden versterkt. Dat zal de mens de mogelijkheid bieden om alle waardevolle elementen van het leven op een hoger en efficiënter niveau te ervaren.”

Wie gaat dat betalen?

Op de vraag hoe landen zoals de VS, die met enorme tekorten kampen, voor het basisinkomen zullen betalen, antwoordde Kurzweil dat massale deflatie producten veel goedkoper zal maken.

Voor of tegen het basisinkomen?

Het basisinkomen is vanwege de toenemende robotisering en automatisering niet meer weg te denken uit het publieke debat.  De OESO ziet in een recent rapport 10% jobs volledig verdwijnen. Daarbovenop zal 28% van de huidige jobs in die mate worden getransformeerd dat ze het aanleren van totaal nieuwe vaardigheden zullen vergen.

In bijna alle westerse landen staat het basisinkomen dus op de agenda, maar wat nog meer opvalt is dat het steun krijgt vanuit diametraal tegenovergestelde ideologische bewegingen:

-> Rechts ziet in het basisinkomen een manier om de overheid te vereenvoudigen. In vergelijking met een systeem dat bestaat uit talrijke sociale programma’s, met elk hun eigen formulieren, instituties en controleurs, is een gegarandeerd basisinkomen ook een garantie op administratieve vereenvoudiging.

-> Conservatieven en libertariërs zijn ook gewonnen voor het idee om ontvangers van overheidssteun een som geld te geven die ze zelf naar eigen keuze mogen gebruiken in plaats van hen te verplichten hun uitkeringen aan bureaucratisch bepaalde zaken uit te geven.

-> Links beschouwt het basisinkomen als een middel om mensen uit de armoede te helpen ontsnappen. Men wijst ter ondersteuning van dit argument vaak naar het experiment in de Canadese stad Dauphin, waarvan de inwoners in de jaren 1970 zo’n inkomen ontvingen. Niet enkel de armoede verdween er, maar meer mensen maakten er ook hun middelbare school af en de hospitaliseringsgraad ging omlaag.

-> Tegenstanders vernoemen vooral de hoge kost van het plan en de vrees dat mensen minder zullen gaan werken. Uit het Canadese experiment blijkt echter dat dit laatste effect veel minder significant was dan verwacht.