Thanks, but no tanks

Opgemerkt: Geen tanks, na de bijeenkomst van de NAVO en bondgenoten op de Amerikaanse luchtmachtbasis van Ramstein in Duitsland. De Duitsers geven (nog) geen duimbreed toe. 

• “Ik kan jullie honderden keren bedanken, maar honderden bedankingen staan niet gelijk aan honderd tanks”: een faire, maar kritische Volodymyr Zelensky, die inbelde op de bijeenkomst in Ramstein. Op de Amerikaanse luchtmachtbasis in Duitsland kwam de Ukraine Defense Contact Group. Dit is de verzameling van de NAVO-lidstaten en andere landen die wapens leveren aan Oekraïne.
• Daar draaide alles rond de levering van tanks: Oekraïne heeft dringend westerse tanks nodig om te kunnen doorpakken op het terrein, of om zichzelf te kunnen verdedigen bij een Russische aanval. Maar die levering komt er vooralsnog niet: Duitsland weigert Leopard 2-tanks te leveren, en eist dat de Verenigde Staten eerst hun paradepaardje, de M1 Abrams, doneren aan het belegerde land.
• Maar het gaat verder dan dat: als land van herkomst heeft Duitsland ook de macht in handen om andere landen de export te verbieden. Polen zou een tiental Leopards willen leveren, en kijkt naar de bondgenoten om een ware tankleveringscoalitie op poten te zetten, maar kreeg nog geen officiële toestemming van Duitsland.
• Daar lijkt het tij echter te keren: nadat eerder al de groene vicebondskanselier Robert Habeck aangaf dat Duitsland de Poolse export niet zou mogen tegenhouden, herhaalde nu zijn partijgenote en Buitenlandminister Annalena Baerbock dat statement. Zij stelde zondag wel, in een interview met het Franse LCI, dat Polen nog geen officieel exportverzoek had ingediend: vermoedelijk wachten de Polen nog op die coalitie, en willen ze dat andere landen meteen volgen; dit om de razernij van Russisch dictator Vladimir Poetin te verdelen onder de partners.
• Ook hier lijken de Amerikanen nu met de pluimen te gaan lopen: volgens Neue Zürcher Zeitung zouden de VS bereid zijn om elke geleverde Leopard 2 aan Oekraïne, van de Europese bondgenoten, op te vangen met een Abrams. Bij de Duitse wapenindustrie valt dit voorstel slecht, aangezien zij zo stilaan uit de markt worden geduwd, ten koste van de Amerikanen. Dit is ook een van de redenen dat de Duitse bondskanselier Olaf Scholz momenteel niet toegeeft aan de druk: zijn eigen industrie zal allerminst tevreden zijn als hun materiaal naar Oekraïne gaat, en de Amerikanen de fakkel overnemen.

Gebrek aan daadkracht

Genoteerd:  Ook de Lage Landen dragen hun steentje bij. Nederland kan het eerste land worden dat westerse gevechtsvliegtuigen levert. Tegelijk wil de Belgische Defensie-topman dat ook België zijn leveringen opvoert.

• Ondanks alle focus op Duitsland, op die bijeenkomst in Ramstein, gingen ook onze noorderburen met een stukje van de aandacht lopen. Minister van Buitenlandse Zaken Wopke Hoekstra had voor de bijeenkomst geopperd dat Nederland F-16’s zou kunnen leveren, als die vraag werd gesteld. Enkele uren later was het al prijs: Zelensky sloot zijn speech op Ramstein af met de vraag naar raketten met een verder bereik en moderne westerse gevechtsvliegtuigen, waaronder de F-16.
• Oekraïne aast al langer op de F-16: 30 Oekraïense piloten trainen al een half jaar om met de toestellen te kunnen vliegen, en zouden de kneepjes snel onder de knie hebben. Ze hebben natuurlijk al ervaring met gevechtsvliegtuigen, dan wel van Sovjet-makelij, en een uitgebreide gevechtservaring.
• Die levering lijkt ook echt een mogelijkheid: de Nederlandse F-16’s worden momenteel uitgefaseerd en vervangen door de modernere F-35. 12 stuks werden al verkocht aan Draken International, een Amerikaanse privébedrijf dat piloten opleidt om gevechtsvliegtuigen te hanteren. Voor België ligt zoiets moeilijker: de luchtmacht beschikt over 44 F-16’s, die vanaf later dit jaar worden vervangen door 34 F-35’s. Nu snijden in de capaciteit van de luchtmacht, is niet iets dat snel lijkt te gaan gebeuren.
• Waar wel naar gekeken wordt, zijn de raketten die de F-16’s kunnen meedragen, de AIM-120 AMRAAM. Dat bevestigde de stafchef van Defensie, admiraal Michel Hofman, in De Zevende Dag. Hij benadrukte dat Defensie diep in zijn eigen zakken tast om Oekraïne te helpen: “We gaan ook voorstellen om uit onze anti-tankraketten een deel van onze stock te leveren. Ook daar gaan we zeer diep in onze eigen voorraden”. 
• Naast de eigen voorraden aanwenden, wil Defensie ook de verschillende defensiebedrijven in België in bad sleuren. “Volgende week misschien zal een voorstel komen om machinegeweren van FN Herstal, met bijbehorende munitie, te leveren.” Anderzijds hebben we in de Belgische industrie, in bepaalde bedrijven, chassis en oude tanks, die mits een modernisering, eventueel ook in samenwerking met andere Belgische defensiebedrijven, in orde kunnen worden gebracht en aangeboden worden.
• Met dat laatste verwijst Hofman indirect naar OIP, een privébedrijf uit Oudenaarde dat legervoertuigen opkoopt en op aanvraag moderniseert en verkoopt. In totaal heeft het bedrijf bijna 700 voertuigen op stock, waaronder de fel begeerde Gepard-luchtafweertanks en Leopard 1-tanks, voertuigen die ooit deel uitmaakten van het Belgische leger. Bronnen dicht bij het dossier lieten echter weten dat België inderdaad snuffelt aan de voertuigen, maar dat weinig actie wordt ondernomen. “Alle voertuigen die we hebben moeten worden onderhouden, dat spreekt voor zich. Vorig jaar konden we op 2 jaar tijd 46 infanterievoertuigen operationeel maken, het is gewoon een kwestie van beslissen en willen betalen”, zo liet een bron weten. 
• De leveringen van België zouden de grootste ooit zijn naar een land in oorlog, maar valt wat in het niet tegenover de bondgenoten: “Ik hou de statistieken niet bij, maar het is een bijdrage die we leveren naar onze mogelijkheden”, zo vertelde Hofman. Op de stelling dat landen als Denemarken of Finland naar de honderden miljoenen gaan, andere landen tot miljarden, viel een zekere ontevredenheid op te merken: “Dat zijn uiteraard politieke beslissingen, waar wij proberen invulling aan te geven, in de mate van onze mogelijkheden”, liet de Defensie-topman opmerken.