PS ergert zich blauw aan premier "die gewoon weigert pensioenen te agenderen", Lalieux komt zelf met pensioenvoorstellen

De geschiedenis herhaalt zich voor Vivaldi: het dossier van de pensioenen zit compleet vast, met wat wederzijdse frustraties tussen de PS en premier Alexander De Croo (Open Vld). “Het is hallucinant dat dit dossier gewoon niet geagendeerd wordt”, zo ergert men zich aan de Keizerlaan, het PS-hoofdkwartier. “Waar zit de premier, die moet verzoenen en akkoorden maken? Niemand weet het.” En dus trekt de verantwoordelijke minister, Karine Lalieux (PS) dan maar zelf naar de pers met haar plannen: wie langer wil werken, tot z’n 67ste, zou op drie jaar een bonus van meer dan 20.000 euro kunnen krijgen. Daarnaast herhaalt Lalieux haar oude eisen: ze wil absoluut ouderschapsverlof en zorgverlof laten meetellen in de loopbaan, wil wel praten over het aanpassen van de perequatie van de ambtenarenpensioenen (die automatisch meestijgen met huidige loonstijgingen) én ze wil de 4 procent hoogste pensioenen van de tweede pijler meer belasten. “Ze heeft nog niets op de tafel van de regering gebracht”, zo klinkt het droog bij de liberalen. De rechterflank van Vivaldi blijft ondertussen schermen met de schade, als er geen hervorming komt. In de Kamer bevestigde minister van Financiën Vincent Van Peteghem (cd&v) dat de EU tot 300 miljoen euro ‘boete’ kan geven, via het niet uitbetalen van relancegeld, als er geen hervormingen komen.

In het nieuws: “Een pensioenbonus van 22.650 euro”, zo kopt Le Soir enthousiast.

De details: De PS zet een offensiefje, Lalieux met haar pensioenenplan, en Paul Magnette (PS) die nog eens herhaalt “dat de liberalen echt het blok aan het been van de regering zijn”. Bij de Franstalige socialisten zijn ze de “gijzeling van de agenda door de premier” grondig beu.

De socialisten kregen eind mei nog een oplawaai tijdens de verkiezingen in Spanje, maar federaal minister van Pensioenen Karine Lalieux (PS) haalt wél inspiratie bij de regering van Pedro Sanchez. Want die hervormde de pensioenen in zijn land grondig, en voerde daar in wat Lalieux ook in België wil: een forse pensioenbonus, voor wie vroeger op pensioen mag, maar toch tot de wettelijke pensioenleeftijd van 67 blijft werken.
Concreet volgens Lalieux zou dat voor Belgen, die hun loopbaan nog willen verlengen tot 45 jaar, per jaar een 7.750 euro moeten opleveren, die in één keer op het eind wordt uitgekeerd. En zo komt ze tot een toch wel stevig bedrag, en net het omgekeerde van wat eerder bepleit werd door de Franstalige socialisten: die stelden eerder al voor om te gaan knibbelen in de huidige pensioenbonus, die veel lager is.
Maar Lalieux noemt het Spaanse systeem ook “socialer”: het huidige systeem van de pensioenbonus bevoordeelt mensen die langer leven, de “betere sociale klassen vaak”, zo zegt ze. “Door het forfaitaire bedrag staat iedereen op gelijke voet“.
Ze heeft het over “een kleine revolutie, omdat mensen precies zullen weten wat ze krijgen als ze langer werken”. En meer: “Spanje heeft aangetoond dat het veel meer een stimulans is en dat twee keer zoveel mensen aan het werk blijven.”
Een ‘gouden’ oplossing dus, volgens de PS, die flink op terugverdieneffecten rekenen om de kost te dragen. De Franstalige socialisten blijven verder schermen met dezelfde eisen die ze al maanden formuleren over de pensioenhervorming:
- Een ‘vrouwvriendelijke ingreep‘, door de dagen van ouderschapsverlof en zorgverlof mee te tellen bij voltijdse loopbaan, om het minimumpensioen te halen. “Dat kost nauwelijks iets”, zegt Lalieux, die “hierop niet zal toegeven”.
- Daarnaast is er haar oude voorstel, om in de tweede pijler van de pensioenen – het pensioensparen via bedrijven – taksen te gaan heffen op de hoogste 4 procent. Zo’n taks, die vooral aan Vlaamse kant zou vallen, doet de liberalen huiveren.
- Tegelijk maakt ze wel een opening: over de ‘perequatie’, het oude systeem voor de ambtenarenpensioenen, die automatisch meestijgen met elke loonsverhoging van de ambtenaren zelf, wil ze wel praten.
- En ook andere oude PS-eisen komen boven: op pensioen na een loopbaan van 42 jaar, is de klassieke mantra die nu terugkomt.

Waarover dit écht gaat: De PS ergert zich dood aan de stilstand in het dossier. En kijkt naar de premier.

Met haar nieuwste voorstel zet Lalieux de pensioenen weer op de agenda. Want tot frustratie van de PS snijdt premier De Croo dat thema maar niet aan. Paul Magnette (PS) en de PS-top hebben er grote bedenkingen bij, die ze in de wandelgangen formuleren.
- “We wachten al sinds vorige zomer om aan de pensioenen te beginnen, wij hebben onze voorstellen klaar, maar er wordt gewoon niet over gepraat”.
- “Het is toch hallucinant dat dit niet geagendeerd wordt? En komt dat op het conclaaf dat we volgende week gaan doen? Niemand weet het.”
- “De premier valt voortdurend uit z’n rol, pakt coalitiepartners aan, maar verzoent niet, en zoekt geen oplossingen.”
- “Wij krijgen het verwijt te blokkeren, maar wij zitten lang genoeg in regeringen om te weten hoe het werkt: ofwel wil je het, en werk je samen aan een oplossing, ofwel slinger je met verwijten.”
- “We kunnen morgen wat kleine aanpassingen doen, en de Europese Commissie tevreden stellen. Die ‘minimale’ plannen liggen klaar. Ofwel is er écht een structurele hervorming, maar dan moet iedereen wel wat krijgen. Dan moet er doorgepraat worden. Dat gebeurt nu niet.”
De frustratie beperkt zich overigens niet tot het pensioendossier. Ook voor de fiscale hervorming komt de kritiek op de premier terug, niet alleen bij de PS: ook andere partners vragen zich af waarom het allemaal aansleept. Bij Open Vld is dan weer te horen dat het conclaaf volgende week inderdaad enkel over de fiscaliteit zal gaan. En dat het hoogst waarschijnlijk meer dan één bijeenkomst van die orde zal vergen, voor men erdoor geraakt.
Overigens liet Paul Magnette (PS) zich vanmorgen op LN24 toch ook even gaan over zijn coalitiepartners, de liberalen. “De liberalen zijn echt het blok aan het been van deze regering (“les boulets”) in een volgende coalitie willen we die echt vermijden.” Daarbij sprak hij van de fiscale hervorming, waarbij “iedereen een vermogenskadaster wil, om de grote fortuinen in kaart te brengen, maar wie houdt dat tegen? Ah ja, de liberalen.”
Het past in de sfeer aan Franstalige kant die al een weekje meer verhit is, nadat zowel Georges-Louis Bouchez (MR) als Paul Magnette zich wat kalmer hielden. Maar Bouchez lanceerde eerder deze week ook alweer nieuwe eisen, over de beperking van de werkloosheid in de tijd. Niet echt de juiste sfeer dus voor Vivaldi en de premier om met beide partijen “grote hervormingen” te gaan doen.

De harde cijfers: De pensioenhervorming zal toch moeten, om een gigantische factuur te vermijden.

Iedereen in de Wetstraat beseft dat er een enorme druk staat op de staatsfinanciën omwille van de vergrijzing, en dus ook de pensioenkost, de komende jaren. Bij het begin van deze regeerperiode zat men federaal aan 52 miljard euro voor de pensioenen per jaar, dat is nu al doorgestegen naar 63 miljard euro. Als men niet ingrijpt, tikt dat aan naar 80 miljard tegen 2028, zo geven de laatste cijfers aan.
Het openingsbod dat Lalieux nu via Le Soir doet, is een beetje het herverpakken van wat de PS al langer vertelt: fundamentele hervormingen, waarbij de kost van de vergrijzing echt zou aangepakt worden, en die dus pijn gaan doen, zitten er niet in het voorstel. Het tegendeel zou pas vreemd zijn.
“Wij zijn bijzonder benieuwd hoe de berekening van die plannen eruit ziet, die geïnspireerd zijn op Spanje”, zo klinkt het bij een hoge blauwe bron binnen Vivaldi. De deur staat dus open, maar “de vorige plannen van Lalieux gingen net 0,3 procent van het bbp méér kosten, dan dat ze bespaarden”, zo herinnert een andere Vivaldist zich fijntjes.
Tegelijk is er wel de druk van Europa, en de brute realiteit van de Belgische begroting, die iedereen binnen Vivaldi erkent. Zonder fundamentele ingreep op de vergrijzing, wordt elke oefening om de begrotingsontsporing binnen de perken te houden loodzwaar. Zelfs de PS kan rekenen, en wil daarover dus wel praten.
En er is een nog veel concretere stok achter de deur: het relancegeld van de EU. Het is veelbetekenend dat er ondertussen een spelletje gespeeld wordt over de potentiële kost van de boetes, op dat relancegeld van 4,5 miljard, als er geen pensioenhervorming komt.
Een beetje een onzorgvuldige uitleg van het Rekenhof, twee weken geleden in de Kamer, werd gretig aangegrepen door staatssecretaris Thomas Dermine (PS) om erop te wijzen dat het maar “om enkele tientallen miljoenen” maximum kon gaan, aan boete, als België de beloofde pensioenhervormingen niet uitvoert.
Maar in een getelefoneerde vraag van partijgenoot Wouter Beke (cd&v) gaf minister van Financiën Vincent Van Peteghem (cd&v) Dermine gisteren lik op stuk, zo bracht De Tijd. “Op korte termijn is inderdaad een sanctie van ongeveer 30 miljoen euro mogelijk. Die gaat alleen over het ontbreken van een voorstel tot pensioenhervorming in 2021. Als we echter tegen de streefdatum van eind juni 2024 geen pensioenhervorming hebben geïmplementeerd, kan die sanctie oplopen tot meer dan 300 miljoen euro.”
In de Kamer vatte Beke het mooi samen: “De pensioenen gaan naar 80 miljard euro in 2028. De kosten voor gezondheidszorg stijgen nog eens met 9 miljard. En de rentelasten met meer dan 7 miljard. De volgende vijf jaar moet 32 miljard euro worden bespaard om het tekort op 3 procent te houden. We hebben geen keuze, we moeten hervormen”.

Opvallend: Koen Geens (cd&v) corrigeert z’n eigen voorzitter Mahdi, na diens TikTok-video: “Onoordeelkundig” en “niet de meest geslaagde communicatie”.

Het TikTok-filmpje, waarin Sammy Mahdi de “heksenjacht” op YouTuber Acid en de “werkstrafjes” voor de Reuzegommers hekelt, blijft nazinderen. Een dag na het harde partijbureau, waar oud-minister van Jusititie Koen Geens al doorsprak, trok die naar de studio’s van Terzake. “Ik vond die mededeling onoordeelkundig en het gebruikte medium niet ideaal”, zo stelde Geens daar.
Mahdi had immers maandagavond, na z’n partijbureau opnieuw helemaal geen gas teruggenomen, op De Afspraak. Hij kreeg er het woord “spijt” niet over de lippen, ook niet toen het hem expliciet gevraagd werd, tot frustratie van een pak partijgenoten die aan het kijken waren, en met wie ook niets was afgetoetst: noch over het initiele TikTok-filmpje, noch over z’n TV-optreden.
“Onoordeelkundig en het gebruikte medium niet ideaal”, zo stelde Geens dus duidelijk in de studio’s van de VRT, exact 24 uur nadat de eigen voorzitter er geen bocht wilde of kon nemen. “Maar jongeren oordelen daar anders over dan wij, en dat moet men aan de jeugd laten”, zo probeerde hij wat begrip te tonen voor zijn jonge partijleider.
Geens probeerde in z’n tussenkomst zoveel mogelijk olie op de golven te gooien, en aan te manen tot kalmte en redelijkheid. “Ik denk dat iedereen, ook wie vandaag razend is, even moet dimmen en samen met ons naar een maatschappelijke oplossing moet zoeken, ook voor datgene wat klassenjustitie wordt genoemd.”
Opvallend daarbij was dat de cd&v-justitiespecialist wel degelijk de strafmaat verdedigde, en ook duidde: “Ik geloof persoonlijk dat geen enkele gevangenisstraf effectief zou uitgevoerd zijn. (…) En hier is er een werkstraf die ervoor zorgt dat, bijvoorbeeld iemand die een verkeersongeval veroorzaakt met dodelijke afloop en die dronken was, die een persoon met een niet-aangeboren hersenaandoening moet gaan verzorgen, zodanig dat men voelt wat men gedaan heeft. Dus als de werkstraffen adequaat zijn, is het goed.”
Tegelijk wond Geens er geen doekjes om: “Dit was niet de meest geslaagde communicatie” en nog meer, “de vergelijking van de straffen in het vonnis, dat is hem duidelijk gemaakt, was niet oordeelkundig”. Hij had het verder over een “menselijke vergissing” van zijn voorzitter.
Bij zijn doortocht in De Afspraak maandagavond was al duidelijk dat Mahdi behoorlijk in het defensief zat. Ook al omdat hij tijdens de uitzending plots algemene anonimiteit verdedigde voor alle daders. “Als u het mij vraagt? Best om altijd die anonimiteit te behouden. Voor iedereen”, aldus Mahdi.
In de Gazet van Antwerpen nuanceert Jan Vanderhoeven, woordvoerder van cd&v, die uitspraak van de voorzitter. “Het was niet zijn bedoeling om een partijstandpunt te poneren, wel om het debat daarover te openen met juristen en media-experten.”

Opvallend (2): Bart De Wever (N-VA) deelt dan ook een oplawaai uit aan Mahdi.

“Wat je als politicus niet moet doen, is in individuele strafzaken de beoordeling van de rechtstaat actief in twijfel trekken”, zo trok N-VA-voorzitter Bart De Wever van leer, in dezelfde VRT-gebouwen als Geens. Hij bestempelde de TikTok-video als “een echt dieptepunt”.
“De plaatsvervangende schaamte in het Parlement, over de eigen voorzitter, heb ik nog nooit meegemaakt. Ik zou persoonlijk, als ik ooit mijn partij zo ten schande maak, het niet meer trekken. Op het niveau van een 16-jarige YouTuber zit hij commentaar te geven in één van de meest delicate zaken.”
De dood van student Sanda Dia noemde De Wever “een horrorverhaal”. Maar hij waarschuwde: “We moeten onszelf wel beschermen tegen onze eigen emoties in een rechtstaat. Een rechtstaat is niet gebouwd op emoties. Justitia draagt een blinddoek. Ik snap de verontwaardiging, maar laat ons alsjeblieft die blinddoek ophouden.”
Dat Mahdi een expliciet oordeel had over het vonnis van de rechters en sprak van “werkstrafjes”, veroordeelde De Wever scherp. “Daar hebben wij ons, zeker als politici, bij neer te leggen en erover te zwijgen. En als het ons niet aanstaat dan moeten we de wetten veranderen.”
Mahdi haalde overigens zelf onder meer forse uitspraken aan van Zuhal Demir (N-VA), de Vlaamse minister van Justitie, over een verkrachtingszaak aan de KULeuven, om aan te tonen dat ook andere politici boter op het hoofd hebben, bij het niet respecteren van de scheiding der machten.

Genoteerd: Vooruit corrigeerde haar omstreden congresteksten niet.

“Neen, de congresteksten zijn niet gewijzigd op het allerlaatst”, zo is men bij Vooruit toch wel heel stellig, nadat ook deze nieuwsbrief gisteren het tegendeel schreef. De partij zit duidelijk in de maag met dat verhaal. Want daarbij zouden ‘harde’ standpunten van Conner Rousseau (Vooruit) voor zijn congres in Plopsaland toch bijgevijld geweest zijn.
“Het enige wat nu gewijzigd is aan de resolutie van de basisbaan, is net dat er explicieter is toegevoegd dat als de overheid geen basisbaan kan aanbieden, de werkzoekende zijn uitkering behoudt”, zo zegt de partijwoordvoerder. “Die toevoeging maakt dus net duidelijker dat je ze wel verliest, als je ze aangeboden krijgt, maar weigert.”
En ook de discussie over de crèches, die al dan niet verplicht zou worden door Vooruit voor kinderen onder de 2,5 jaar, was al eerder zo aangegeven. Maar die aanpassing is er wel geweest. “Conner heeft van bij zijn eerste mediaoptreden meteen verduidelijkt dat de we de kinderopvang zo zullen organiseren, dat een verplichting overbodig wordt. De teksten zijn op vraag van de leden in die zin ook verduidelijkt.”

Interessant om te volgen: Een nieuwe boerenpartij, de GBVV, lanceert zich in West-Vlaanderen.

De ‘Gezond Burger Verstand Vlaanderen’ wil zich lanceren in 2024. Dat is meteen de tweede ‘boerenpartij’ die zich presenteert, zo weet Het Nieuwsblad. Want eerder was er al de BBB, die in België ook een bezieler heeft gevonden met de dochter uit een boerengezin, Tine Hermans uit Merksplas.
Alleen, de BBB in België lijkt niet veel meer dan een éénmansbedrijfje van die Hermans, waarvan cd&v-kopstukken overigens bij hoog en laag beweerden “dat ze die nog wel op een lijst van cd&v krijgen”.
De GBVV lijkt daarentegen een iets ernstigere operatie te worden. Voorzitter daar is Filip Boone, die zelf helemaal thuis is in de landbouw als “expert in verkoop van agrarisch vastgoed”, en van zijn partij een “brede beweging” wil maken. De ‘B’ in zijn partijnaam staat dus voor ‘Burger’ en niet voor ‘Boer’.
Hun eerste idee om dergelijk initiatief te nemen kwam al tijdens corona, maar stikstof was toch het kantelpunt, zo zegt Boone aan Het Nieuwsblad.

Op de agenda: De EU vergadert over het migratiebeleid.

Morgen komen de ministers van Binnenlandse Zaken en Asiel en Migratie van de EU samen in Luxemburg, om het te hebben over een heet hangijzer: migratie. De kwestie hangt al jaren over het oude continent, met daarbij grote frustratie bij een aantal lidstaten van West-Europa, die de grootste kost van opvang en integratie van nieuwkomers moeten dragen en bij Zuid-Europa, waar ze toekomen.
De EU wil dus een nieuw ‘migratiepact’ over de kwestie. Daarbij is het altijd dezelfde discussie: verantwoordelijkheid versus solidariteit, en de vraag bij wie de lasten van migratie komen te liggen.
’Verantwoordelijkheid’ gaat over de correcte grensprocedures, onmiddellijk bepalen of iemand een asielzoeker of een economische migrant is. Dat is waar het vaak wat schort bij de Zuid-Europese grenslanden. Maar daar staat ‘de solidariteit’ tegenover, waarbij lidstaten die niet aan een buitengrens liggen toch mee de lasten dragen voor wat de lidstaten aan de buitengrenzen moeten doen.
De Belgische regering, met betrokken staatssecretaris Nicole de Moor (cd&v), zit daarbij Europees in een groepje kernlanden met onder meer Duitsland, Frankrijk, Italië, Spanje, Zweden en Tsjechië, die informeel op regelmatige tijdstippen samenkomen om een deal te zoeken. Niet toevallig is België in 2024 voorzitter: Vivaldi droomt ervan om dan ook een grote deal rond migratie te kunnen maken, om zo de kraan wat dicht te draaien voor België.
Want terwijl de Zuid-Europese landen als Griekenland en Italië kreunen onder de instroom, zijn er ook de West-Europese landen die heel vaak uiteindelijk de secundaire migratie binnen de EU moeten opvangen. Oost-Europa ontspringt de dans, tot frustratie van de anderen.
Dat wil de Commissie nu alvast proberen aan te pakken, samen met EU-voorzitter Zweden. Zo zou er maar een “verantwoordelijkheid” zijn voor immigranten van twee jaar, terwijl het nu 2,5 jaar is. Dat is in het voordeel van Zuid-Europa. Maar tegelijk zouden er 30.000 migranten per jaar naar elders in de EU gebracht worden, gespreid.
En meer: als landen dat niet doen (lees: Oost-Europa) dan moeten ze per migrant die niet ontvangen is 20.000 euro in een Europees fonds storten. Een stevige boete dus, ofwel: solidariteit. Voor de Oost-Europese landen wordt dit nog een bikkelharde strijd. De regels worden per gekwalificeerde meerderheid beslist: landen als Polen en Hongarije kunnen dus niet enkel op zich blokkeren.
“Voor België betekent dat met deze regels minder secundaire migratie waarbij asielzoekers doorreizen, maar correct bijdragen in het opnemen van asielzoekers”, zo is bij de Moor te horen.