De Japanse overheid kondigde exact een maand geleden aan Japanse bedrijven financieel te zullen  helpen om hun productie uit China weg te halen en ze opnieuw naar eigen land te brengen. De reden leek evident: het coronavirus had de toeleveringsketens tussen de belangrijke handelspartners zwaar verstoord. Maar de reactie van de Japanse bedrijven is tot nog toe erg lauw gebleken.

Het stimuluspakket voorzag de terugbetaling van tot de helft van de kosten die zouden gemaakt worden om de productie terug naar Japan te verhuizen.

In totaal zijn er 23.000 Japanse bedrijven die in China een productievestiging hebben. Jaarlijks pompen ze 124 miljard dollar in de Chinese economie.

Maar enthousiasme is bij Japanse bedrijven ver te zoeken. De krant South China Morning Post deed navraag bij een aantal grote bedrijven, waaronder Toyota. Het antwoord is steeds hetzelfde: ‘We begrijpen de positie van de Japanse overheid. Maar onze productieketen is in die mate geïntegreerd dat we op elke moment het hoofd kunnen bieden aan crises zoals de huidige pandemie.’

Steeds afhankelijker van geopolitieke grootmacht

Een doorn in het oog van de machthebbers in Tokio. Die zien hoe hun land steeds afhankelijker wordt van de geopolitieke grootmacht China. Toch rapporteren Japanse media dat verschillende bedrijven op het aanbod van hun regering zullen ingaan. Wel zullen ze daarbij opletten die terugkeer niet al te opzichtig te maken, teneinde de Chinezen niet te bruuskeren. Het is algemeen geweten dat president Xi Jinping er als de dood voor is om het werk dat Deng Xiaoping, een van zijn voorgangers, 40 jaar geleden inzette, in gevaar te brengen.

In Japan is men er van overtuigd dat de coronacrisis aantoont dat nationale veiligheid in gevaar is. Dat is in het Westen niet anders. Omdat men voor teveel medische producten afhankelijk is geworden van China.

In de Japan Times zegt David Arase, die internationale politiek doceert aan de Johns Hopkins University Nanjing University Center for Chinese and American Studies, dat ‘het niet nodig is om Japanse bedrijven in China weg te halen. Het volstaat de Japanse afhankelijkheid te reduceren door de toeleveringsketens te herstructureren. Op die manier kunnen ze minder kwetsbaar worden voor onverwachte schokken.’

Volgens hem zijn de inspanningen van de regering van Shinzo Abe dus geen mislukking. Ze vormen eerder de inleiding van een lang proces.