De Kazachse president Kassym-Jomart Tokayev heeft zijn politietroepen de toestemming gegeven om zonder waarschuwing met scherp te schieten op betogers. Dat deelde hij mee in een televisieboodschap. Volgens de president zijn de protesten het werk van georganiseerde terroristengroepen, die opgeleid zijn in het buitenland.
In de economische hoofdstad van Kazachstan, Almaty, vonden de afgelopen dagen de hevigste protesten plaats. Volgens president Tokayev is de orde grotendeels hersteld, al vielen afgelopen nacht nog hevige vuurgevechten te horen in de stad.
“Schieten om te doden”
“De militanten hebben de wapens nog niet neergelegd, ze blijven misdaden plegen of ze voorbereiden. De strijd tegen hen moet doorgezet worden tot het absolute einde. Wie zich niet overgeeft, wordt vernietigd”, klonken de grimmige woorden van president Tokayev in een televisietoespraak. “Ik heb de politietroepen en het leger het bevel gegeven te schieten om te doden, zonder waarschuwing.” Oproepen om met de protesteerders in dialoog te gaan en te onderhandelen noemt Tokayev “idioot”.
De Kazachse president meent dat de protesteerders deel uitmaken van een georganiseerde terreurgroep, die in het buitenland werd opgeleid om zijn regime omver te werpen. De protesten begonnen aanvankelijk omdat de overheid de brandstofprijzen liet verdubbelen. Dat protest ontaarde in een massale uiting van opgekropt ongenoegen tegenover de autoritaire overheid van het land.
Volgens de Kazachse overheid zouden 26 “gewapende criminelen” gedood zijn, bij de ordetroepen vonden minstens 18 agenten de dood. Daarbovenop zouden zo’n 3.600 protesteerders gearresteerd zijn. De ware schaal van het conflict is echter moeilijk te bepalen, aangezien Kazachstan sinds woensdag afgesneden is van het internet.
Russische steun
Ondertussen heeft Rusland, samen met andere militaire bondgenoten uit de Collectieve Veiligheidsverdragorganisatie (CSTO), een troepenmacht van 2.500 militairen naar het land gestuurd om de Kazachse president bij te staan. Sinds donderdag worden Russische militairen het land ingevlogen, in Almaty zou het Russische leger alvast de luchthaven hebben ingenomen. De troepen zouden minstens enkele weken in het land blijven om de protesten volledig een halt toe te roepen.
Daarmee toont Poetin zich absoluut bereid om de voormalige Sovjetstaten te hulp te schieten. Moskou ziet regimewissels in zijn bondgenoten niet graag gebeuren. De gebeurtenissen in Kazachstan tonen namelijk akelige gelijkenissen met de protesten in Wit-Rusland in 2020. Daar zag dictator Loekasjenko zich ook gedwongen om bij Poetin aan te kloppen om de macht niet te verliezen, sindsdien heeft Moskou steeds meer een vinger in de pap van Minsk. De kans zit erin dat Rusland ook Kazachstan dichter naar zich toetrekt na deze interventie.
Rusland heeft er ook alle belang bij om Kazachstan niet te verliezen. Het land zit op een goudmijn aan grondstoffen, waaronder olie, gas en uranium. Deze grondstoffen vormen een cruciale inzet van het conflict op globaal vlak.
(bzg)