De Poolse minister van Justitie bereidt een wetsvoorstel voor dat sociale netwerken zou verbieden om berichten te verwijderen of gebruikers te blokkeren, dat weet nieuwsmedium Euractiv. De timing van het wetsvoorstel doet vermoeden dat het een reactie is op de beslissing van grote techbedrijven om de accounts van Amerikaanse president Trump te schorsen. 

Volgens Minister Zbigniew Ziobro is het doel van de wet om internetgebruikers het gevoel te geven dat hun rechten beschermd worden, en ervoor te zorgen dat hun berichten niet arbitrair kunnen gewist worden van online platforms. 

‘Censuur door algoritmen’

Indien het voorstel het haalt zouden sociale mediabedrijven geen inhoud mogen wissen, of accounts blokkeren, als de inhoud in lijn is met het Poolse wetboek. Als een gebruiker geblokkeerd wordt, of zijn berichten gewist worden, kan die een klacht indienen bij het bedrijf zelf. Op dat moment heeft het online platform 48 uur om die in overweging te nemen. 

Een belangrijk aspect is de oprichting van een speciale online rechtbank. Gebruikers die zich gedupeerd voelen kunnen daar een verzoekschrift indienen om de toegang tot hun profiel te herstellen. De rechtbank moet klachten binnen de zeven dagen behandelen. Het hele proces verloopt digitaal. 

Als de gebruiker gelijk krijgt en het techplatform zich niet aan de uitspraak houdt, kan het bedrijf een boete krijgen van maximaal omgerekend 1,8 miljoen euro.

De Poolse premier Mateusz Morawiecki staat pal achter het beleid. ‘We mogen nooit instemmen met censuur’, schreef hij gisteren op zijn Facebookpagina. ‘Welke standpunten juist zijn, en welke niet, mag nooit beslist worden door algoritmes of industriereuzen. Vrijheid van meningsuiting is het zout van de democratie.’ De regeringsleider voegt eraan toe dat hij zal voorstellen om soortgelijke regelgeving toe te passen in de hele Europese Unie.

Vrijheden onder vuur in eigen land

De zelfverklaarde voorvechter van de democratische waarden ligt zowel in de EU als in eigen land nochtans zwaar onder vuur wegens aantijgingen van … censuur en het inperken van persvrijheid en vrijheid van meningsuiting. 

In 2016 waren er massale protesten tegen een controversiële ‘mediawet’, die de Poolse regering verregaande invloed gaf op de openbare omroep. Sindsdien zijn er volgens Reporters without borders ook acties ondernomen om ‘private mediagroepen te censureren’. 

Met Brussel botst Warschau al jaren wegens een – volgens Europa – gebrek aan respect voor de rechtstaat. Vorig jaar rapporteerde een commissie van het Europees Parlement dat de situatie in Polen ‘ernstig verslechterd was’ sinds het aantreden van Morawiecki’s regering, wat betreft ‘de grondrechten, met name de vrijheid van meningsuiting, mediavrijheid en -pluralisme, academische vrijheid, vrijheid van vergadering en vereniging.’