De Russische autocraat Vladimir Poetin probeert via allerhande wegen de druk op de Europese Unie te vergroten. Nu dreigt hij ermee de graandeal met Oekraïne op te blazen omdat “de Europese Unie bijna al het graan voor zichzelf houdt.”

De oorlog in Oekraïne heeft niet alleen een impact op de energieprijzen, maar ook op de voedselprijzen. Voor bepaalde voedingsproducten, zoals graan en zonnebloemolie, zijn we in grote mate afhankelijk van Rusland en Oekraïne. Rusland heeft lange tijd de uitvoer van graan uit Oekraïne geblokkeerd, waardoor een voedselcrisis dreigde in veel landen.

In de tweede helft van juli hebben de twee strijdende landen, onder impuls van Turkije, een akkoord gesloten over de graanexport via de Zwarte Zee. VN-topman Antonio Guterres zei toen via Twitter dat een catastrofe werd vermeden. “Het zal een catastrofe als gevolg van voedselschaarste voor miljoenen over de hele wereld helpen voorkomen. Het is een baken van hoop, mogelijkheden en opluchting”, klonk het.

Poetin dreigt om deal op te blazen

Maar nog geen twee maanden later dreigt Poetin die deal op te blazen. Volgens hem maakt het Westen misbruik van de overeenkomst om zelf alle graan in te voeren. Tijdens het Eastern Economic Forum in Vladivostok zei de autocraat dat de Europese landen zich gedragen als “koloniale machten en de graandeal op een bedrieglijke wijze gebruiken.”

“Wat we zien is een schaamteloze misleiding … een misleiding door de internationale gemeenschap van onze partners in Afrika, en andere landen die dringend voedsel nodig hebben. Het is gewoon een zwendel”, klonk het.

Volgens Poetin wordt slechts 3 procent van het graan uit Oekraïne geëxporteerd naar de ontwikkelingslanden. “Ze worden opnieuw bedrogen door de westerse landen”, vervolgde de autocraat. “Het is wellicht het overwegen waard om de uitvoer van graan en andere voedingsmiddelen langs deze route (lees: de Zwarte Zee) te beperken.”

Poetin gaf aan dat hij de situatie zal bespreken met de Turkse president Recep Tayyip Erdoğan. “Hij heeft immers mee de graandeal uitgewerkt”, aldus de Russische leider. De twee zullen elkaar normaal ontmoeten in de marge van een regionale top die volgende week wordt georganiseerd door Oezbekistan. Naar verwachting zal ook Xi Jinping, de leider van China, de Russische leider ontmoeten.

Verenigde Naties weerleggen de claims van Poetin

De Verenigde Naties hebben intussen al aangetoond dat de beweringen van Poetin niet kloppen. In een reactie tegenover de Amerikaanse nieuwssite CNN laat de organisatie weten dat in het kader van de graandeal ongeveer 30 procent van de “granen en andere voedingsmiddelen” zijn terechtgekomen in lage- en middeninkomenslanden, of ongeveer 700.000 ton.

Volgens de VN is 10 procent van de uitvoer naar Egypte gegaan, 5 procent naar Iran, 4 procent naar India, 3 procent naar Soedan, 2 procent naar Jemen, 2 procent naar Kenia, 1 procent naar Somalië, 1 procent naar Djibouti, en minder dan 1 procent naar Libanon.

(as)