In het nieuws. Nu Prigozjin er niet meer is, zal zijn privéleger waarschijnlijk spoedig ophouden te bestaan. Ook zijn Russische bedrijven kunnen zonder hun eigenaar hooguit nog een paar maanden voortbestaan.

• Er blijven echter vragen over wat er nu met zijn Afrikaanse delfstoffenbelangen zal gebeuren en wie de opengevallen positie in het Kremlin zal opvullen.
• Zijn dood laat een machtsvacuüm achter, zowel in Rusland als in Afrika. De komende maanden zullen duidelijk maken wat de gevolgen van Prigozhins dood zullen zijn.

Een klein zakenimperium

Zoom in. Prigozjin had tot aan zijn dood een klein zakenimperium opgebouwd, met een geschatte omzet van 1,8 miljard euro per jaar. Maar slechts twee van zijn vele activiteiten lijken een overnemer te gaan vinden. De Russische regering is al actief om Wagners fel gereduceerde militaire contracten over te nemen. Ook zijn cateringactiviteiten blijven onder het huidige managementteam voedsel leveren aan het leger, scholen en andere staatsinstellingen.

De meeste belangstelling gaat ongetwijfeld uit naar 2 andere kernactiviteiten:

Afrikaanse delfstoffen

• Als het gaat om mijnbouwrechten en concessies in Afrika, zouden deze inderdaad een aantrekkelijke prooi kunnen zijn voor andere zakelijke entiteiten of zelfs nationale overheden. Dit zou ook geopolitieke spanningen kunnen veroorzaken.
  • Wagner heeft een aanzienlijke militaire aanwezigheid in minstens vier landen – de Centraal-Afrikaanse Republiek, Libië, Mali en Soedan. In elk van deze staten hebben de regeringen Prigozjins bedrijven mijnbouwrechten (CAR, Mali) of geld (Soedan, Libië) gegeven in ruil voor militaire steun. Het Russische Ministerie van Defensie probeert nu Prigozjins militaire contracten voor zichzelf veilig te stellen. De militairen proberen overeenkomsten te bereiken met Prigozjins Afrikaanse klanten over militaire samenwerking en het heronderhandelen van bestaande contracten.
  • De inzet is niet onbelangrijk: de Ndassima-goudmijn in de CAR alleen al zou tot wel 1 miljard dollar winst per jaar kunnen genereren. Het is niet duidelijk hoe succesvol deze diplomatieke inspanning zal zijn in de huidige omstandigheden.

Trollenfabrieken

• De “trollenfabrieken” en andere media-activiteiten van Prigozjin spelen een unieke rol in de moderne informatiestrijd. Prigozjin koos er na zijn ‘coup‘ voor om zijn mediabedrijven te liquideren, maar de trollenfabrieken blijven functioneren.
  • Het werk omvat het promoten van de ideeën van het Kremlin op Facebook en Instagram, die beide verboden zijn in Rusland, evenals op X/Twitter, TikTok en YouTube.
  • Er zijn tekenen dat de trollenfabriek voor het Kremlin werkt. Na de crash van Prigozjins vliegtuig begonnen de trollen actief het verhaal te promoten dat Poetin niets te maken had met de dood van de baas van Wagner.
  • Het is waarschijnlijk dat de Russische staat of een daaraan gelieerde entiteit de fabrieken zal overnemen, aangezien ze al in opdracht van de staat werkten.

Een soort oligarchisch staatskapitalisme

Zoom out. De aard van zakendoen, vooral in sectoren die zo nauw zijn verbonden met politieke macht, is dat er altijd concurrenten en opvolgers zijn die klaar staan om een vacuüm op te vullen. Er zullen waarschijnlijk snel nieuwe spelers op het toneel verschijnen.

• Belangrijk daarbij is te zien wie uit Poetins entourage hier van profiteren mag. Danone en Carlsberg geven alvast een indicatie. Vorige maand kregen een familielid van de Tsjetsjeense leider Ramzan Kadyrov en een bondgenoot van Vladimir Poetin de leiding over de genationaliseerde activiteiten van het Franse Danone en het Deense Carlsberg.
• “Poetin verdeelt activa onder zijn vazallen”, aldus Andrei Kolesnikov van het Carnegie Russia Eurasia Center. “De overnames vertegenwoordigen “een soort oligarchisch staatskapitalisme dat niet bestaat buiten de banden met de staat.” Want in een maffiastaat is loyauteit tegenover de maffiabaas belangrijker dan enige managementcapaciteit.

(evb)