Key takeaways

• De stijging van de platinaprijzen is het gevolg van de sterke industriële vraag, leveringsproblemen door de concentratie van de productie in Zuid-Afrika en de toename van de strategische voorraden.
• Technologische vooruitgang in de mijnbouwsector richt zich op meer efficiëntie en duurzaamheid. Tegelijk wijzen de beperkte flexibiliteit van het aanbod en de groeiende prijsongevoelige vraag in diverse sectoren op structureel ondersteunde platinaprijzen, ondanks mogelijke volatiliteit.

Edelmetalen hebben onlangs een prijsstijging doorgemaakt, waarbij platina recordhoogtes bereikte dankzij speculatie, afnemende liquiditeit tegen het einde van het jaar, verwachtingen van verdere renteverlagingen in de Verenigde Staten en toenemende wereldwijde spanningen. Terwijl goud en zilver het hele jaar door de aandacht van beleggers trokken, was het platina dat opviel in 2025.

Omstreeks 10.45 uur bedroeg de platinaprijs 2368,05 dollar per ounce (31,1 gram).

Factoren 

De stijging van de platinaprijzen wordt gedreven door verschillende factoren, waaronder een sterke industriële vraag en zorgen over leveringsonderbrekingen als gevolg van sancties. Amerikaanse voorraadhouders hebben hun posities afgedekt, wat de prijsstijging verder heeft versterkt.

In tegenstelling tot goud en zilver heeft platina een unieke positie als zowel industrieel als edelmetaal. De concentratie van platinamijnen in Zuid-Afrika maakt het aanbod kwetsbaar, waardoor de prijsdynamiek bijzonder gevoelig is.

Invloed termijnbeurs Guangzhou

De recente lancering van platinafutures op de Guangzhou Futures Exchange heeft een aanzienlijke impact op de wereldwijde prijsvorming. Chinese handelaren hebben de basisprincipes van vraag en aanbod van platina snel begrepen, met handelsvolumes die hoog genoeg zijn om de gevestigde Londense markten te beïnvloeden. Die uitbreiding van de handelsinfrastructuur introduceert nieuwe vraagbronnen die anders functioneren dan de traditionele westerse markten.

Afgezien van speculatie vereist China’s groeiende chemische verwerkingssector platina als katalysator bij raffinageactiviteiten, wat zorgt voor een gestage industriële vraag, grotendeels onafhankelijk van de productiecycli in de auto-industrie. Bovendien zien Chinese beleggers platina steeds meer als middel om hun portefeuille te diversifiëren, op een manier die hun strategische benadering van goud weerspiegelt.

Auto-industrie

De auto-industrie, traditioneel de grootste verbruiker van platina, maakt een ontwikkeling door die het platinaverbruik stimuleert. In tegenstelling tot eerdere verwachtingen van een afnemende platina-intensiteit in voertuigen, vereisen moderne katalysatoren juist een hogere platina-inhoud om duurzaamheid en prestaties over een breder temperatuurbereik te verbeteren.

Pogingen om platina te vervangen door andere metalen zoals palladium of rhodium stuiten op moeilijkheden, waardoor autofabrikanten terugvallen op formules met een hoog platinagehalte door hun superieure prestaties in veeleisende toepassingen.

Energietransitie

Daarnaast maakt de rol van platina in opkomende groene technologieën het cruciaal voor de wereldwijde energietransitie. De ontwikkeling van waterstofbrandstofcellen vereist aanzienlijke hoeveelheden platina voor elektrodekatalysatoren, terwijl energieopslagtechnologieën steeds vaker platina-gebaseerde componenten gebruiken voor hogere efficiëntie en duurzaamheid.

Technologieën voor koolstofafvang en industriële decarbonisatie zijn vaak afhankelijk van platina-gebaseerde katalysatoren voor essentiële chemische processen. Naarmate de wereldwijde inspanningen tegen klimaatverandering toenemen, zal de vraag naar platina-intensieve technologieën in diverse industriële sectoren waarschijnlijk blijven groeien.

Strategisch belang van platina

Het strategische belang van platina is niet onopgemerkt gebleven bij regeringen. Grote economieën erkennen het als een kritisch materiaal en hebben strategische voorraadinitiatieven en beoordelingen van de veiligheid van de toeleveringsketen gelanceerd. De concentratie van de productie in Zuid-Afrika creëert strategische kwetsbaarheden die beleidsmakers actief aanpakken. De verheffing van platina tot strategisch materiaal introduceert een nieuwe klasse van prijsongevoelige vraag, die concurreert met commerciële gebruikers en extra prijsondersteuning biedt.

Aanbodbeperkingen vormen echter een grote uitdaging voor de platinamarkt. De meeste reserves zijn geconcentreerd in geografisch beperkte gebieden, voornamelijk Zuid-Afrika, Rusland en Zimbabwe. Die geconcentreerde reserves creëren inherente kwetsbaarheden in de wereldwijde toeleveringsketen.

Uitdagingen voor Zuid-Afrikaanse mijnen

Zuid-Afrikaanse mijnen hebben te maken met uitdagingen zoals energietekorten, politieke instabiliteit en steeds strengere milieuvoorschriften. Hoewel digitale transformatie in de mijnbouwsector sommige van die uitdagingen zou kunnen verzachten, blijven onmiddellijke oplossingen complex. Recycling biedt een aanvullende bevoorradingsstrategie, maar de verwachte groei blijft onvoldoende om de daling van de primaire productie volledig te compenseren.

Technologische vooruitgang in mijnbouw

De platinamarkt wordt gekenmerkt door een hoge volatiliteit, die beïnvloed wordt door beleidsveranderingen, schommelingen in de industriële vraag en buitenlandse investeringstrends. De lage liquiditeit maakt het voor institutionele beleggers nog ingewikkelder, waardoor de potentiële prijsschommelingen nog groter worden. Trends in platinagroepmetalen (PGM) maken de zaken nog ingewikkelder, omdat de prijzen van rodium en palladium een directe invloed hebben op de marktpositie van platina.

Technologische vooruitgang verandert de exploratie- en mijnbouwmethoden in Zuid-Afrika’s Bushveld stollingscomplex, ’s werelds rijkste bron van hoogwaardig platina-erts. Automatisering en milieuvriendelijke smelttechnologieën zijn cruciale stappen in de richting van duurzame mineraalwinning, waarbij de uitdagingen van operationele efficiëntie en milieubeheer worden aangepakt.

Volg Business AM ook op Google Nieuws

Wil je toegang tot alle artikelen, geniet tijdelijk van onze promo en abonneer je hier!