De essentie: Op woensdag werd president Pedro Castillo uit zijn functie ontheven en gearresteerd, omdat hij op ongrondwettelijke wijze de tijdelijke ontbinding van het Congres op televisie had aangekondigd. Dat deed hij in afwachting van een geplande stemming in het parlement om hem af te zetten wegens corruptie.

• Het werd echter al snel duidelijk dat de aankondiging van Castillo op weinig steun kon rekenen. Minstens zeven ministers en andere hoge ambtenaren namen uit protest ontslag en beschuldigden de president van een poging tot een staatsgreep.
• Het Peruaanse parlement vervroegde vervolgens snel de geplande stemming en keurde de maatregel goed om Castillo uit zijn functie te ontheffen wegens “permanent moreel onvermogen”. Het parlement riep ook vicepresident Dina Boluarte op om het presidentschap over te nemen. Zij werd woensdagmiddag beëdigd.
• Boluarte veroordeelde eerder Castillo’s actie op Twitter als een “staatsgreep”.

Arrestatie van Castillo

Losse flodder: “Deze actie toont de politieke onervarenheid van Castillo, die eigenlijk vanaf het begin overhoop heeft gelegen met de oppositie, en anderzijds hoe wanhopig hij was”, aldus Latijns-Amerika-correspondent Boris van der Spek aan de NOS. 

• “Wat hij deed was een impulsieve losse flodder, die overigens onnodig was, want de oppositie had eigenlijk helemaal niet genoeg stemmen voor een meerderheid bij de afzettingsprocedure waarover gestemd zou worden”.

Arrestatie: Na zijn aankondiging op woensdag is Castillo door de autoriteiten op straat gearresteerd, nadat hij het regeringshoofdkwartier in de hoofdstad verliet.

• Volgens lokale media wordt hij momenteel vastgehouden in het politiekantoor van de stad Lima.

Beschuldigingen van corruptie

De achtergrond: Castillo werd vorig jaar tot president van Peru gekozen in een uiterst spannende verkiezing.

• Hij versloeg destijds Keiko Fujimori met een minuscule marge van ruwweg 44.000 stemmen.
• Na zijn aantreden werd de Peruaan echter als snel geplaagd door beschuldigingen van corruptie. Zo zou hij persoonlijk financieel profiteren van openbare werken, wat leidde tot een federaal onderzoek naar hem.
• Volgens de New York Times heeft Castillo daarnaast meer dan tachtig ministers in het zadel geholpen en veel ministeriële posten opgevuld met politieke bondgenoten zonder relevante ervaring. Sommigen van hen zijn onderzocht wegens corruptie, huiselijk geweld en moord.
• Castillo heeft de aantijgingen tegen hem altijd ontkend en noemt ze politieke aanvallen op zijn onervarenheid en opvoeding als boer.
• De waardering van Castillo was de afgelopen weken gedaald tot 19 procent in Lima. Op het platteland bleef deze echter hangen op 45 procent, volgens peilingen van het Instituut voor Peruaanse Studies.

Wie is Boluarte?: Dina Boluarte, die Castillo nu als nieuwe president opvolgt, is een voormalig advocate die haar politieke carrière begon in 2007. 

• Vorig jaar werd ze beëdigd als minister van Ontwikkeling en Sociale Integratie, een functie die ze bekleedde tot november dit jaar, toen ze haar ontslag indienen.
• Ze bleef echter als vicepresident lid van het kabinet, maar nog geen twee weken later werd ze beëdigd als de nieuwe Peruaanse leider. 
• Boluarte, 60, omschrijft zichzelf als iemand van “democratisch links”: “Zoals duizenden Peruaanse mannen en vrouwen ben ik politiek links, en staan we verscheidenheid en kritiek toe. Wij zijn niet totalitair of sektarisch. Er is volgens ons geen plaats voor onfeilbare of onaantastbare leiders.”

(ns)